Στην διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού πεθαίνουν κυρίως άτομα με επιβαρυντικούς παράγοντες όπως: προϋπάρχοντα καρδιοαγγειακά και αναπνευστικά νοσήματα, καρκίνος εν εξελίξει, αρρύθμιστος σακχαρώδης διαβήτη, ανδροειδής παχυσαρκία με υψηλή εναπόθεση σπλαχνικού λίπους και ινσουλινοαντίσταση κλπ.
Ωστόσο σοκάρουν την κοινή γνώμη, αλλά και την ιατρική κοινότητα, οι θάνατοι ατόμων που έχουν φαινομενικά υγιή εικόνα πριν έρθουν σε επαφή με τον ιό. Είναι πια σαφές ότι ο θάνατος δεν επέρχεται από την μόλυνση από τον κορωνοϊό αλλά από την υψηλή φλεγμονή που αυτός προκαλεί επιλεκτικά στον πνεύμονα & που εμφανίζεται στη δεύτερη φάση μετά από λίγες ημέρες.
Η φλεγμονή αυτή χαρακτηρίζεται από μια «καταιγίδα κυτταροκινών», δηλαδή μια εξαιρετικά αυξημένη παραγωγή φλεγμονωδών ουσιών όπως η Ιντερλευκίνη 6 (ΙL-6) και ο παράγοντας ΤΝFα. Όμως αυτές οι δύο κυτταροκίνες είναι ως γνωστόν μέτρια αυξημένες διαρκώς σε άτομα με χρόνια χαμηλού βαθμού υποβόσκουσα φλεγμονή (low grade chronic inflammation).
Μεσογειακή διατροφή
Μια περίπτωση που μπορεί να υπάρχει χρόνια χαμηλού βαθμού υποβόσκουσα φλεγμονή είναι η κακή διατροφή με έλλειψη αντιοξειδωτικών τροφών. Τέτοια είναι η «junk food» διατροφή των δυτικού τύπου βιομηχανοποιημένων κοινωνιών που χαρακτηρίζεται από το πολύ κρέας, τα αλλαντικά, τα κεκορεσμένα λιπαρά οξέα και τρανς-λιπαρά οξέα, ραφιναριμένα δημητριακά και αμυλώδη, αλκοόλ, γλυκά και αναψυκτικά.
Μια πιθανή εξήγηση λοιπόν των – ακόμα – χαμηλών ποσοστών θανάτου από τον κορωνοϊό στην Ελλάδα είναι η ακόλουθη:
– Οι μεν νέοι Έλληνες που, δυστυχώς, ακολουθούν «junk food» διατροφή δεν νοσούν συχνά γιατί ως νέοι δεν έχουν τις προαναφερθείσες επιβαρυντικές παθολογίες.
– Στους δε ηλικιωμένους Έλληνες η θνησιμότητα δεν είναι τόσο μεγάλη όσο στις άλλες χώρες της Δύσης ίσως επειδή διατηρούν ακόμα τις παλιές καλές συνήθειες της Μεσογειακής Διατροφής πλούσιας σε αντιοξειδωτικά, τα οποία διατηρούν χαμηλά τα επίπεδα κυτταροκινών ΙL-6 και ΤΝFα. Δηλαδή λαχανικά ωμά και βραστά, όσπρια, φρούτα, ξηρούς καρπούς, ελαιόλαδο, πλήρη δημητριακά, ψάρια και λίγο κόκκινο κρασί.
Συνεπώς για να συμβεί το μοιραίο απαιτείται μια «καταιγίδα κυτταροκινών», η οποία μπορεί να επέλθει σε έναν οργανισμό ευαισθητοποιημένο με σοβαρές παθήσεις ή/και σε ένα υπόβαθρο με σοβαρές ελλείψεις σε αντιοξειδωτική άμυνα. Πρόκειται ασφαλώς για μια επιστημονική υπόθεση, η οποία δεν μπορεί να στηριχθεί και να επιβεβαιωθεί παρά μόνο με κλινικές μελέτες.
*Ο δρ. Χάρης Κανδηλώρος είναι ενδοκρινολόγος, διευθυντής της Κλινικής Διαβητολογίας και Διατροφής Les Jonquilles στη Χάβρη της Γαλλίας
