Μεταπολεμικά, η μακρά και με ελάχιστες εξαιρέσεις, ειρήνη έχει εκθρέψει ‘ηγέτες’-διαχειριστές, χωρίς ιστορική μνήμη, καθώς και νοοτροπίες ήσσονος προσπάθειας, απάθειας και υπερκαταναλωτικής βουλιμίας. Μια εναλλαγή ανθρώπων της μάζας, πλην εξαιρέσεων, κυβερνά και κυβερνάται, μέσα σε ένα περιβάλλον απόλυτης εξειδίκευσης και συνακόλουθης αδυναμίας σφαιρικής θεώρησης των πραγμάτων και σύνθεσης αποφάσεων.
Σε μια τέτοια παγκοσμιοποιημένη ατμόσφαιρα παρακμής, απαιτείται συνεχής εγρήγορση, αφού ζούμε πλέον σε ένα κόσμο αδυσώπητων φυσικών ορίων, όπου ο καθαρός, αμόλυντος αέρας, το νερό και το γόνιμο έδαφος τείνουν να μετατραπούν ανεπιστρεπτί σε αγαθά πολυτελείας εν ανεπαρκεία.
Το ανθρώπινο είδος θυμίζει, έτσι, μια παρα-μορφωμένη μηχανή, η οποία επιφέρει αλλεπάλληλες μεταστάσεις σε έναν πολιτισμό, όπου έχει απολεσθεί κάθε έννοια στοιχειώδους ισορροπίας.
Ο ‘θρίαμβος’ της σημερινής παγκοσμιοποιημένης, αγγλοσαξονικής πρωτίστως, Δύσης, του νεοφιλελευθερισμού, των αγορών και της απόλυτης αστικοποίησης σε Μητροπόλεις με τα γκέτο της εξαθλίωσης, μας φέρνει στον νου την Αθήνα του Χρυσού Αιώνα του Περικλή και τον Πελοποννησιακό Πόλεμο που συνετέλεσε στην ήττα και τη σταδιακή παρακμή της, παρότι υπήρξε το επίκεντρο του τότε πολιτισμένου κόσμου. Άλλωστε, τότε ακριβώς, κατά τη διάρκεια του λοιμού του 430 π.Χ. – που παρουσιάζει απίστευτες αναλογίες με τη σημερινή πανδημία –αποδεκατίστηκε το 1/3 του πληθυσμού της πόλης, κι ανάμεσά τους, ο Περικλής.
Αν τότε οι Αθηναίοι υπέστησαν την Νέμεσιν, τη θεϊκή τιμωρία για την υπεροψία και την επεκτατική Ύβριν του πολιτισμού τους (με κλασικό παράδειγμα τον μεταγενέστερο Διάλογο Αθηναίων και Μηλίων, σχετικά με το δίκαιο της ισχύος των πρώτων), θα μπορούσαμε να ισχυρισθούμε ότι και σήμερα ο COVID-19 συνιστά μια αντίστοιχη Νέμεσι για την παγκόσμια κοινότητα, της άμετρης τεχνοκρατικής ‘προόδου’ μας. Ο σημερινός ‘Υπεράνθρωπος’, ένας άνθρωπος της Ύβρεως, είναι προφανώς ο φυσικός αποδέκτης μιας τέτοιας Νεμέσεως!
Είθε λοιπόν η βιολογική συμφορά του COVID-19, που η ανθρωπότητα διανύει ακόμη την αρχή της άγνωστης πορείας του, να κατορθώσει να μας συνεγείρει και να μας συσπειρώσει, εμπνέοντάς μας, επιτέλους, τη στοιχειώδη παρακαταθήκη που οφείλουμε προς τους απογόνους μας: Μια νέα αρχή, ισορροπημένης αναδημιουργίας και αναζωογόνησης, μετά τις πρωτοφανείς, δυσοίωνες εμπειρίες μας, των αλυσιδωτών παραλύσεων, συνεπειών μιας στρεβλής και παθολογικής, απεριόριστης ανάπτυξης που όλοι βιώνουμε!
Σήμερα, ο θάνατος των εκατοντάδων χιλιάδων συνανθρώπων μας απ’ την πανδημία, είναι ατυχώς συνυφασμένος με την εξαφάνιση του πένθους και του σεβασμού των νεκρών, που στο παρελθόν επιβίωνε στο τελετουργικό της ομάδας. Στην επιστημονική και τεχνοκρατική εποχή μας, ο θάνατος είναι πλέον συνώνυμος μιας απώλειας. Η ζωή έχασε το αντίθετό της, απώλεσε παντελώς τη συνείδηση του ορίου της.
Ο ετοιμοθάνατος, από άτομο, κατέστη αντικείμενο των ιατρών – ιερέων της τεχνολογίας!
Ο ετοιμοθάνατος φεύγει πλέον σιωπηλά, χωρίς τον πόνο και τον σεβασμό των οικείων του. Πράγματι, με τον COVID-19 μένουμε κατάπληκτοι με το ανήκουστο ποσοστό 40-50% επί του συνόλου των θυμάτων, το οποίο εκπροσωπούν οι δεκάδες χιλιάδες νεκροί, έρμαια της πρωτοφανούς πανδημίας, μέσα απ’ τα γηροκομεία της πάλαι ποτέ πολιτισμένης Δύσης, που κατά τα φαινόμενα οδεύει προς τη δύση της…
Σε χώρες όπως, η Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία, Βέλγιο, Μ. Βρετανία, ΗΠΑ, κ.λπ., το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό των περισσότερων γηροκομείων, συχνά θετικό στον ιό και ασυμπτωματικό, αντί να αυτοπεριορισθεί έγκαιρα σε καραντίνα, εξακολούθησε να τους φροντίζει και -στερούμενο των στοιχειωδών προληπτικών προστατευτικών μέτρων- τους μόλυνε θανάσιμα!
Οποία οργή για τη σημερινή Εσπερία, κάποτε των Φώτων: Αιδώς Αργείοι!
Άλλωστε, όπως επισημαίνει ο Ιταλός ψυχαναλυτής Λουίτζι Ζόγια στο έργο του «Ύβρις και Νέμεσις» (University Studio Press, Θεσσαλονίκη, 2001, σελ. 245): «ο θάνατος διαμένει στην εποχή μας ως συμβάν, αλλά είναι ξένος προς αυτήν ως αξία. Αυτός απωθείται, γιατί είναι το ίδιο το πρότυπο του ορίου που επέβαλε στη ζωή η φύση»!
Εφέτος, λοιπόν, εορτάζοντας το Πάσχα και την Ανάσταση μόνοι στο σπίτι μας, το οποίο αγωνιστήκαμε μια ζωή για να το αποκτήσουμε και να το προστατεύσουμε, έχουμε τη μοναδική ευκαιρία να αυτοπειθαρχήσουμε, να αναστοχαστούμε και να αναθεωρήσουμε στάσεις ζωής, μεστής ατομικισμού και υπεροψίας, με γνώμονα την ιερή παρακαταθήκη του: ‘Μέτρον άριστον’ και ‘Μηδέν Άγαν’!
Ο κ. Στάθης Καπογιαννόπουλος είναι Πολιτικός Μηχανικός, Συγγραφέας.
