ι εικόνες ανθρώπων με γεμάτα καρότσια που έδιναν μάχη για χαρτιά υγείας ή πακέτα ζυμαρικών ήταν από τις θλιβερές στιγμές της πανδημίας του κορωνοϊού. Υπάρχουν όμως, ευτυχώς, άλλες πολλές οι οποίες αντισταθμίζουν τη δυσφορία που αισθάνεται κάποιος από τέτοιες σκηνές. Πράξεις καλοσύνης και ευγένειας, αλτρουισμού και αλληλεγγύης. Χιλιάδες άλλες. Πράξεις που αποτελούν τον συνεκτικό ιστό των κοινωνιών οι οποίες πλήττονται τόσο βίαια και αναπάντεχα.
Στο Μάντσεστερ, η Ρέιτσελ Πλέζαντ κάλεσε εθελοντές να βοηθήσουν ηλικιωμένους, ασθενείς ή ανθρώπους που είναι μόνοι, χωρίς οικογένεια ή φίλους κοντά τους. Δημιούργησε μια ομάδα στο Facebook και μέσα σε δύο ημέρες συγκέντρωσε 2.000 εθελοντές που δήλωσαν πρόθυμοι να βοηθήσουν όποιον χρειαζόταν. Σήμερα στη Βρετανία περισσότερα από 200.000 άτομα συμμετέχουν σε περίπου 300 τοπικές ομάδες υποστήριξης που διαμορφώθηκαν μετά την επιδημία.
Una canzone per l’ Italia
Συγκινητικά βίντεο Ιταλών περιορισμένων στα σπίτια τους να βγαίνουν στα μπαλκόνια τους και να τραγουδούν ή να παίζουν μουσικά όργανα, την ώρα που τα νεκροτομεία δεν είχαν χώρο για τους νεκρούς, έκαναν τον γύρο του κόσμου. Από τη Σικελία έως το Τορίνο και από τη Νάπολι έως την Μπολόνια οι Ιταλοί έδειξαν να κρατούν ψηλά το ηθικό τους και να δίνουν κουράγιο ο ένας στον άλλον σε αυτές τις πιο δύσκολες στιγμές της χώρας μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ξεκίνησε στην Ισπανία. Την ώρα που οι Ιταλοί τραγουδούσαν στα μπαλκόνια τους αναζητώντας κουράγιο, οι Ισπανοί σκέφτηκαν κάτι άλλο. Πάλι στα μπαλκόνια τους, σε μια συγκεκριμένη βραδινή ώρα, έδιναν ραντεβού για να χειροκροτήσουν γιατρούς και νοσηλευτές που έδιναν νυχθημερόν τη μάχη στα κατάμεστα νοσοκομεία. Η κίνηση αντιγράφηκε αστραπιαία σε Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ελλάδα, Ηνωμένο Βασίλειο και Γαλλία καθώς μεγάλωνε ο θαυμασμός για την αυτοθυσία όσων βρίσκονταν στην πρώτη γραμμή της μάχης εναντίον του COVID-19. Και οι υγειονομικοί σε πολλές περιπτώσεις ανταπέδωσαν αναρτώντας βίντεο με τα ευχαριστήριά τους.
Διάσημοι τραγουδιστές, όπως ο Τζον Λέτζεντ και ο Κρις Μάρτιν των Coldplay, ξεκίνησαν μια σειρά αυτοσχέδιων κονσέρτων από το σπίτι τους με τίτλο «Μαζί στο σπίτι». Αλλες φορές παίζουν μαζί και άλλοτε χώρια, ενώ έχουν καλέσει και διάσημους φίλους τους, όπως η Πινκ, ο Κιθ Ερμπαν και ο Χόζιερ, να παίξουν ζωντανά μαζί τους μουσική – πάντα ο καθένας από το σπίτι του.
Καραντίνα στην κουζίνα
Ο Μάσιμο Μποτούρα είναι ο διάσημος σεφ του «Osteria Francescana» με τα τρία αστέρια Michelin που έχει ψηφιστεί ως το καλύτερο εστιατόριο του κόσμου. Την τελευταία φορά που απασχόλησε τα διεθνή ΜΜΕ ήταν για ένα εγχείρημα «κοινωνικής δικαιοσύνης». Με τον οργανισμό Food for Soul που έχει ιδρύσει και σε συνεργασία με βραζιλιάνικους φορείς ο Μποτούρα χρησιμοποίησε τα μη χρησιμοποιημένα τρόφιμα από τους Ολυμπιακούς και Παραολυμπιακούς του Ρίο για να ταΐσει τους άπορους της πόλης κατά τη διάρκεια των αγώνων. Στο ίδιο πνεύμα, τώρα, συνεχίζει να μαγειρεύει στην κουζίνα του εστιατορίου του στη
Μόντενα της Ιταλίας, αυτή τη φορά όμως ετοιμάζει πακέτα για ηλικιωμένους που πρέπει να παραμένουν στο σπίτι τους και τους τα μοιράζει δωρεάν. Παράλληλα έχει φτιάξει τη σειρά «Καραντίνα στην κουζίνα» στο Instagram και διδάσκει βασικές συνταγές σε όποιον το επιθυμεί – από μακαρόνια με τυρί και χούμους έως γλυκό σοκολάτα.
Στον Καναδά έψαχναν μία λέξη που να σημαίνει το αντίθετο του «εκφοβισμός» (fearmongering). Κατέληξαν στο «caremongering», που θα αποδίδαμε στα ελληνικά ως «εκφροντισμό» – μια κίνηση που ενώνει κάθε κοινότητα ώστε να παρέχει τρόφιμα, φάρμακα και φροντίδα σε εκείνους που έχουν ανάγκη. Σε αυτά προσθέτουν και την ψυχική ενδυνάμωση. Πηγαίνουν έξω από σπίτια και τραγουδούν, φτιάχνουν παιχνίδια για τα παιδιά και δίνουν κουράγιο σε όσους πρέπει να μείνουν στο σπίτι.
Στο Ιράν, που επλήγη σφοδρά από τον κορωνοϊό, εθελοντές κατέλαβαν τζαμιά που έχουν κλείσει λόγω της πανδημίας και άρχισαν να ράβουν προστατευτικές μάσκες και να προετοιμάζουν πακέτα με τρόφιμα για όσους έχουν ανάγκη.
Στην Ισπανία ένας γυμναστής προσέφερε δωρεάν μαθήματα από την ταράτσα στους κατοίκους των γύρω πολυκατοικιών. Συγκεκριμένα, ο γυμναστής ανεβαίνει στην ταράτσα του γυμναστηρίου, βάζει μουσική στη διαπασών και αρχίζει τα παραγγέλματα, με τους περιοίκους από τα γύρω μπαλκόνια να ακολουθούν πιστά τις οδηγίες του για βαθιά καθίσματα και διατάσεις.
Ενα γιγάντιο φιλοδώρημα
Στις ΗΠΑ, όταν έγινε γνωστό ότι σε λίγο καιρό θα ληφθούν μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης, πελάτες άρχισαν να αφήνουν πολύ γενναιόδωρα φιλοδωρήματα στα εστιατόρια τα οποία θα έκλειναν τις επόμενες ημέρες, για να βοηθήσουν το προσωπικό που θα έμενε χωρίς δουλειά. Στο εστιατόριο «Irma’s Southwest» του Χιούστον, το τελευταίο βράδυ της λειτουργίας του πριν από την καραντίνα, ένα ζευγάρι που έκανε λογαριασμό 90 δολαρίων άφησε φιλοδώρημα 1.900 δολαρίων σε μετρητά και άλλα 7.500 με την πιστωτική κάρτα. Το σημείωμά τους έγραφε: «Προς τη διεύθυνση: κρατήστε το φιλοδώρημα για να πληρώσετε τους εργαζομένους τις επόμενες εβδομάδες». Κάτι παρόμοιο συνέβη στο «Coaches Bar and Grill» στο Κολόμπους του Οχάιο: ένας πελάτης άφησε φιλοδώρημα ύψους 2.500 δολαρίων για τους εργαζομένους όταν άκουσε ότι το κατάστημα θα έκλεινε λόγω της καραντίνας.
Δεν ήταν λίγοι οι καλλιτέχνες που συνεργάστηκαν – ο καθένας από το σπίτι του – για να δημιουργήσουν τραγούδια με θετικά μηνύματα. Πέρα από το viral βίντεο που έφτιαξε η Γκαλ Γκαντότ, η ισραηλινή ηθοποιός που ενσαρκώνει τη Wonder Woman στη μεγάλη οθόνη, με διάσημους όπως η Νάταλι Πόρτμαν, ο Γουίλ Φέρελ και η Κρίστεν Γουίγκ να τραγουδούν το «Imagine» του Τζον Λένον, ο Μάθιου Μακ Κόναχι προέτρεψε τον κόσμο να «μετατρέψει το κόκκινο φως σε πράσινο και να συνεχίσει να ζει», ενώ η Τζούντι Ντεντς προέτρεψε με μήνυμά της τους πάντες να «συνεχίσουν να χαμογελούν».
Τα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου έχουν κλείσει αυτόν τον καιρό, όμως οι συλλογές τους είναι προσβάσιμες στο κοινό με άλλον τρόπο. Το Λούβρο, το Σμιθσόνιαν και το Γκούγκενχαϊμ, μεταξύ άλλων, προσφέρουν δωρεάν εικονικές περιηγήσεις στις καταπληκτικές συλλογές τους. Θεσμοί όπως η Μετροπόλιταν Οπερα της Νέας Υόρκης προσφέρουν καθημερινά δωρεάν παλαιότερες θρυλικές παραστάσεις τους. Στην Αυστραλία, το Αστεροσκοπείο του Σίδνεϊ προσφέρει μια εικονική περιήγηση στον νυχτερινό ουρανό, ενώ η Βιβλιοθήκη της Ουάσιγκτον μόλις ξεκίνησε διαδικτυακό κλαμπ βιβλιόφιλων προκειμένου να ενθαρρύνει τον κόσμο να διαβάσει – τώρα που έχει πολύ χρόνο στο σπίτι.
Δύο νεαροί στη Νέα Υόρκη δημιούργησαν μέσα σε 72 ώρες ένα δίκτυο 1.300 εθελοντών προκειμένου να βοηθήσουν τους ηλικιωμένους συμπολίτες τους. Ο Λίαμ Ελκιντ, φοιτητής του Γέιλ, και η ηθοποιός Σιμόνε Πολικάνο δημιούργησαν το δίκτυο «Αόρατα Χέρια». Στην ιστοσελίδα που έφτιαξαν μπορούν όποιοι έχουν ανάγκη να καταγράφουν τι χρειάζονται και οι εθελοντές τούς τα πηγαίνουν άμεσα.
«Ωδή στη χαρά»
Το ενυδρείο Shedd του Σικάγο έκλεισε και αυτό λόγω της καραντίνας. Ομως, για να φτιάξει το κέφι σε όλους τους «ελεύθερους πολιορκημένους», δημιούργησε ένα γλυκύτατο βίντεο στο οποίο διακρίνονται δύο από τους πιγκουίνους που φιλοξενεί, ο Εντουαρντ και η Ανι, να περιδιαβαίνουν στους άδειους διαδρόμους και να γνωρίζονται με τα άλλα ζώα. Ιδιαίτερα τα παιδιά ξετρελάθηκαν με τα καμώματα των δύο πιγκουίνων και το βίντεο έχει γίνει viral.
Στη Γαλλία, ιδιοκτήτες Airbnb διαμερισμάτων που βρίσκονται γύρω από τα μεγάλα νοσοκομεία όπου δίνεται η μάχη με τον κορωνοϊό συνεννοήθηκαν και τα προσφέρουν δωρεάν στους γιατρούς και στις νοσοκόμες που δουλεύουν ατελείωτες ώρες και δεν προλαβαίνουν να πάνε στα σπίτια τους για να ξεκουραστούν. Το παράδειγμα της Γαλλίας ακολούθησαν αρκετές άλλες χώρες.
Στην Ολλανδία, τα μέλη της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Ρότερνταμ δημιούργησαν ένα αισιόδοξο βίντεο παίζοντας – ο καθένας από το σπίτι του – την «Ωδή στη Χαρά» από την «Ενάτη Συμφωνία» του Μπετόβεν. Στο YouTube, όπου αναρτήθηκε το βίντεο, ο μαέστρος έγραψε: «Από εμάς για εσάς. Προσαρμοζόμαστε σε μια νέα πραγματικότητα και πρέπει να βρούμε λύσεις για να υποστηρίξουμε ο ένας τον άλλον. Με τη βοήθεια των δημιουργικών δυνάμεων ας σκεφτούμε με νέους τρόπους προκειμένου να διατηρήσουμε τους δεσμούς μας και να λειτουργήσουμε ως κοινωνία. Εάν το κάνουμε αυτό όλοι μαζί, θα τα καταφέρουμε».
