Μεγάλες ανατροπές έχει προκαλέσει η πανδημία που πλήττει αδιακρίτως και με μένος τα κράτη – ακόμη και εκείνα με τα πλέον κραταιά συστήματα Υγείας. Μοιραία, σε αυτές τις συνθήκες κρίσης, εξελίσσεται ένας δημόσιος διάλογος – και μάλιστα σε διεθνές επίπεδο – επαναπροσδιορίζοντας τις προτεραιότητες, με την ενίσχυση των υπηρεσιών Υγείας να βρίσκεται στο πρώτο πλάνο.
Οι τραυματισμένες υπηρεσίες του ΕΣΥ
Στη χώρα μας, δεν χωρεί αμφισβήτηση ότι ο νευραλγικός αυτός τομέας είχε παραμεληθεί σε όλα τα επίπεδα. Η παρατεταμένη περίοδος υποχρηματοδότησης του συστήματος είχε «λυγίσει» τις υπηρεσίες του ΕΣΥ στο σύνολό τους – δηλαδή, πρωτοβάθμιες, δευτεροβάθμιες και τριτοβάθμιες – με τελικούς αποδέκτες τους ασθενείς.
Σε κυβερνητικό επίπεδο, η παραδοχή αυτή ήταν η αιτία ενεργοποίησης και εξασφάλισης όλων των διαθέσιμων πόρων για την ενίσχυση των νοσοκομείων σε συνδυασμό με τη λήψη σκληρών μέτρων, ώστε να μη θρηνήσουμε «εκατόμβες», αλλά ούτε να εκτυλιχθούν στη χώρα μας οι τραγικές σκηνές μαζικών ταφών.
Υπό το πρίσμα αυτό, η αγωνία που σπέρνει ο SARS-CoV-2 δημιούργησε τις αναγκαίες, πιεστικές συνθήκες για επίσπευση κρίσιμων μεταρρυθμίσεων που επί χρόνια αντιμετωπίζονταν ως… εκκρεμότητες. Προϋπόθεση για την υλοποίησή τους αποτέλεσε η ενίσχυση του προϋπολογισμού του υπουργείου Υγείας με 15 εκατομμύρια ευρώ, δημιουργώντας συνθήκες ανάπτυξης.
Οι προειδοποιήσεις των επιστημόνων πιθανής συνύπαρξης του SARS-CoV-2 με την εποχική γρίπη το ερχόμενο φθινόπωρο και χειμώνα πρέπει να βρει το ΕΣΥ προετοιμασμένο «ώστε να είναι σε θέση να απορροφήσει τους κραδασμούς».
Τα μέτρα ήρθαν για να μείνουν
Οταν η επιδημία στην Κίνα ενεργοποίησε παγκόσμιο υγειονομικό συναγερμό, η χώρα μας διέθετε μόλις 565 κλίνες ΜΕΘ. Σήμερα μετρά τουλάχιστον 950. Παράλληλα, όμως, επαναλειτουργούν κλίνες του νευραλγικού αυτού τομέα διαχείρισης των σοβαρών περιστατικών και στα δημόσια νοσοκομεία. Υπολογίζεται ότι περίπου 100 κλίνες ΜΕΘ που παρέμεναν για χρόνια ερμητικά κλειστές βρίσκονται πλέον σε πλήρη ανάπτυξη και λειτουργία. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στη λίστα συμπεριλαμβάνονται οκτώ κλίνες στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο Αττικόν, ενώ ενισχυμένη είναι και η ΜΕΘ του ΑΧΕΠΑ.
Σε αυτή τη μάχη με τον χρόνο, το υπουργείο Υγείας έχει βρει σημαντικούς συμμάχους, οι οποίοι με γενναίες δωρεές συνδράμουν αποφασιστικά στην προσπάθεια αυτή. Παράλληλα, όμως, έχει ανοίξει δυναμικά και η στρόφιγγα των προσλήψεων. Είναι ενδεικτικό ότι σε διάστημα μόλις ενός μήνα έχουν εγκριθεί 4.824 προσλήψεις γιατρών, νοσηλευτών και λοιπού υγειονομικού προσωπικού, ενώ 2.500 εξ αυτών έχουν ήδη προσληφθεί προσφέροντας ανάσα για τα επόμενα δύο χρόνια.
Σε κάθε περίπτωση όμως, η κυβέρνηση αναζητεί «συμμαχίες» και με τον ιδιωτικό τομέα, ώστε να καλυφθεί η απόσταση που μας χωρίζει από άλλα ευρωπαϊκά συστήματα που είναι ομολογουμένως (και υπό φυσιολογικές συνθήκες) πιο ισχυρά από το ελληνικό ΕΣΥ.
Ετσι, και χωρίς να παρεκκλίνει από το κυβερνητικό πρόγραμμα, το ΕΣΥ άνοιξε επισήμως τις πόρτες του στους ιδιώτες γιατρούς. Πιο συγκεκριμένα, όλα τα δημόσια νοσοκομεία θα μπορούν να συνεργάζονται με ιδιώτες ιατρούς παθολόγους, λοιμωξιολόγους, γενικούς ιατρούς, ωτορινολαρυγγολόγους, πνευμονολόγους, αναισθησιολόγους, εντατικολόγους, καρδιολόγους και παιδιάτρους με την έκδοση δελτίου παροχής υπηρεσιών. Σε ό,τι αφορά την αμοιβή τους, έχει καθοριστεί σε 2.000 ευρώ.
Ψηφιακή αναβάθμιση των υπηρεσιών
«Πρακτικά ενισχύουμε το ΕΣΥ με το βλέμμα στο μέλλον. Είναι παρεμβάσεις που θα θέλαμε να μείνουν σαν καινοτομίες και σαν πρωτοβουλίες» δηλώνει στο «Βήμα» ο γενικός γραμματέας Υπηρεσιών Υγείας Γιάννης Κωτσιόπουλος. Εν τω μεταξύ, εν μέσω της πρωτοφανούς υγειονομικής κρίσης και των επιτακτικών αναγκών που δημιούργησε, στη χώρα μας καταγράφεται ένα «ψηφιακό άλμα» προσφέροντας στους ασθενείς τη δυνατότητα εξυπηρέτησής τους εξ αποστάσεως (παρότι σε άλλες χώρες οι διευκολύνσεις αυτές αποτελούσαν καθημερινότητα). Η τηλεϊατρική ή τηλεσυμβουλευτική ενεργοποιήθηκε, με τους γιατρούς να χρησιμοποιούν σύγχρονα τεχνολογικά μέσα για την αξιολόγηση περιστατικών (εφόσον κρίνεται ασφαλές) και την καθοδήγησή τους.
Τα κέρδη από την άυλη συνταγογράφηση
Ακόμα πιο καθοριστικό βήμα στην ψηφιακή αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών αποτέλεσε η ενεργοποίηση της άυλης συνταγής. Το νέο ηλεκτρονικό σύστημα, στο οποίο έχουν πρόσβαση όλοι οι ασφαλισμένοι, προσφέρει τρία σημαντικά «κέρδη».
Πρώτον, θα βελτιώνει την καθημερινότητα των πολιτών, ειδικά των χρονίως πασχόντων, καθώς εξυπηρετούνται εξ αποστάσεως, και μάλιστα σε μια εποχή που οι ευπαθείς ομάδες πρέπει να προστατεύονται. Δεύτερον, ενισχύει το κρατικό «μάτι» που παρακολουθεί τη συνταγογράφηση και τη φαρμακευτική δαπάνη.
Και τρίτον, με τον τρόπο αυτόν απαλλάσσονται οι γιατροί από χρονοβόρες τυπικές διαδικασίες, επιτρέποντάς τους να εστιάσουν σε περιστατικά που χρήζουν της άμεσης φροντίδας τους.
Η ενίσχυση των ΜΕΘ αποτελεί αναγκαιότητα
Ο υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας είναι κοινωνός τού εν εξελίξει διαλόγου σε ευρωπαϊκό επίπεδο, επιμένοντας ότι έχει φθάσει η ώρα που τα κράτη πρέπει να αναθεωρήσουν τη δομή και το πλάνο που αφορά τα συστήματα Υγείας. Αλλωστε, όπως παραδέχεται, η ενδυνάμωση των νοσοκομείων με έμφαση στην ανάπτυξη κλινών σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας δεν αποτελεί μια «προαιρετική πολιτική» αλλά αναγκαιότητα.
