Σε λίγες χώρες του κόσμου ο κορωνοϊός εξαπλώνεται τόσο γρήγορα, όσο στην Τουρκία. Την τελευταία εβδομάδα ο αριθμός των κρουσμάτων διπλασιάστηκε ξεπερνώντας, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας, τα 52.000.
Ενώ σε πολλές χώρες του κόσμου οι άνθρωποι συσπειρώνονται με πράξεις συμπαράστασης, στην Τουρκία συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Η κρίση του κορωνοϊού πολώνει τη κοινωνία και βαθαίνει ακόμα περισσότερο το ήδη υπάρχον χάσμα μεταξύ των πολιτικών παρατάξεων.
Αφορμή για την εξέλιξη αυτή είναι η εκστρατεία συγκέντρωσης χρημάτων για όσους πλήττονται από την πανδημία, που ξεκίνησε τέλη Μαρτίου με πρωτοβουλία του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν. Ο τούρκος πρόεδρος απηύθυνε έκκληση στους πολίτες να ενισχύσουν την προσπάθεια και, δίνοντας ο ίδιος πρώτος το καλό παράδειγμα, ανακοίνωσε ότι στηρίζει την εκστρατεία προσφέροντας επτά μηνιαίους μισθούς του.
Για πολλούς Τούρκους όμως η εκστρατεία με στόχο την ανακούφιση πληγέντων έχει πικρή γεύση. Και αυτό επειδή με απόφαση του Ταγίπ Ερντογάν απαγορεύθηκαν παρόμοιες πρωτοβουλίες συγκέντρωσης χρημάτων, που είχαν ξεκινήσει νωρίτερα, σε 11 δήμους της χώρας. Επικριτικές φωνές θεωρούν πως δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι όλοι οι εν λόγω δήμοι πρόσκεινται στο αντιπολιτευτικό Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα CHP.
Απαγόρευση με πολιτικά κίνητρα
Η απαγόρευση Ερντογάν αφορά και τις επιτυχημένες εκστρατείες συγκέντρωσης χρημάτων των δημάρχων Άγκυρας και Κωνσταντινούπολης. Όπως ανακοίνωσε πρόσφατα στο twitter ο δήμαρχος της Πόλης Εκρέμ Ιμάμογλου μέσα σε μόλις μιάμιση μέρα συγκεντρώθηκαν 6,53 εκατομμύρια τουρκικές λίρες (περίπου 887.000 ευρώ).
Ο τούρκος υπουργός Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού ωστόσο προχώρησε σε πάγωμα των τραπεζικών λογαριασμών όπου διοχετεύονταν τα χρήματα και χαρακτήρισε παράνομες τις εκστρατείες επικαλούμενος το νόμο αρ. 2860, ο οποίος, όπως ισχυρίστηκε, δεν επιτρέπει στην τοπική αυτοδιοίκηση να συγκεντρώνει χρήματα για αγαθοεργίες. Ρίχνοντας λάδι στη φωτιά, από τη πλευρά του, ο τούρκος πρόεδρος κατέστησε σαφές ότι δεν θα ανεχθεί «ένα κράτος εν κράτει».
Αντιδρώντας στην απόφαση του Ταγίπ Ερντογάν το CHP προσέφυγε στην τουρκική δικαιοσύνη. Τούρκοι νομικοί και ειδικοί θεωρούν ότι η απόφαση της Άγκυρας δεν συνάδει με το σύνταγμα της χώρας. Ο δικηγόρος Ντόγκαν Ερκάν από το Ινστιτούτο Νομικών Σπουδών TODAM θεωρεί ότι το άρθρο 127 του τουρκικού συντάγματος προβλέπει σαφώς ότι η τοπική αυτοδιοίκηση υπόκειται στους δικούς της κανονισμούς και πως η συγκέντρωση χρημάτων από τους δήμους είναι νόμιμη: «Είτε το υπουργείο Εσωτερικών εφαρμόζει λανθασμένα το νόμο, είτε δεν τον γνωρίζει», δηλώνει ο τούρκος νομικός.
Συνήθως οι κυβερνήσεις είναι εκείνες που βοηθούν
Παράλληλα τα περισσότερα αντιπολιτευτικά κόμματα απορρίπτουν την εκστρατεία συγκέντρωσης χρημάτων του τούρκου προέδρου επισημαίνοντας ότι σε εποχές κρίσεων οι κυβερνήσεις είναι εκείνες που συνηθίζεται να χορηγούν οικονομική βοήθεια στους πληγέντες αντί να προσπαθούν να αντλήσουν χρήματα από τον πληθυσμό. «Η εκστρατεία του προέδρου αποτελεί χρεοκοπία για το κράτος προνοίας στην Τουρκία», τονίζει ο βουλευτής του ρεπουμπλικανικού κόμματος Αλί Σεκέρ.
Στην Τουρκία δεν είναι λίγοι εκείνοι που προσάπτουν στον πρόεδρο Ερντογάν ότι στόχος της καμπάνιας του είναι να πλήξει τους δύο σημαντικότερους πολιτικούς του αντιπάλους: τους δημάρχους Κων/πολης Εκρέμ Ιμάμογλου και Άγκυρας Μανσούρ Γιαβάς, οι οποίοι αποδείχθηκαν, μέχρι τώρα, εξαιρετικοί διαχειριστές της κρίσης του κορωνοϊού.
Καθολική απαγόρευση κυκλοφορίας ζητά ο δήμαρχος της Πόλης
Από το ξέσπασμα της πανδημίας στην Τουρκία ο δήμαρχος της Πόλης βρίσκεται ούτως ή άλλως σε αντιπαράθεση με την τουρκική κυβέρνηση, επειδή εκείνη δεν ανταποκρίνεται στο αίτημά του να επιβάλει αυστηρότερα μέτρα για να περιοριστεί η εξάπλωση της πανδημίας στο Βόσπορο. Ας μην ξεχνάμε ότι στη Κωνσταντινούπολη έχει καταγραφεί το 60% των κρουσμάτων στη χώρα. Για το λόγο αυτό ο δήμαρχος ζητά απαγόρευση εξόδου για όλους και όχι μόνο για τα παιδιά, τους εφήβους και τους ηλικιωμένους, όπως ισχύει σήμερα.
Παρά την αιφνιδιαστική απαγόρευση κυκλοφορίας για 48 ώρες στις μεγάλες πόλεις, ο πρόεδρος Ερντογάν αρνείται να λάβει αυστηρότερα μέτρα, προφανώς για να αποφύγει την πλήρη παράλυση της τουρκικής οικονομίας. Η εκστρατεία συγκέντρωσης χρημάτων δείχνει ωστόσο, αν μη τι άλλο, ότι η οικονομία της χώρας αντιμετώπιζε ήδη μεγάλα προβλήματα και πριν από την εμφάνιση του κορωνοϊού.
Ντάνιελ Ντερία Μπελούτ
Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος
