Μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, διάφορες ζωτικές λειτουργίες του εγκεφάλου, όπως η κίνηση, ενδέχεται να επηρεαστούν. Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Λουντ στη Σουηδία σε πρόσφατη δημοσίευσή τους στην επιστημονική επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences» περιγράφουν τον τρόπο με τον οποίο κατάφεραν να επαναφέρουν την αίσθηση της αφής και την κίνηση σε ποντίκια τα οποία είχαν υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο επαναπρογραμματίζοντας κύτταρα.
Από κύτταρα του δέρματος σε νευρικά
Τα βλαστικά κύτταρα έχουν την ικανότητα να διαφοροποιούνται, ανάλογα με το στάδιο ανάπτυξης στο οποίο βρίσκονται, σε όλους ή σχεδόν σε όλους τους κυτταρικούς τύπους. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί ο λεγόμενος επαναπρογραμματισμός κυττάρων, κατά των οποίο ήδη διαφοροποιημένα κύτταρα από-διαφοροποιούνται σε βλαστικά κύτταρα και έπειτα διαφοροποιούνται εκ νέου σε έναν καινούριο τύπο κυττάρων.
Οι ερευνητές της εν λόγω μελέτης αξιοποίησαν αυτή ακριβώς τη μέθοδο: εμφύτευσαν στον εγκέφαλο ποντικών, οι οποίοι είχαν υποστεί προηγουμένως εγκεφαλικό επεισόδιο, κύτταρα του δέρματος τα οποία είχαν επαναπρογραμματιστεί σε νευρικά κύτταρα, με σκοπό να διαπιστώνουν εάν αυτά είναι ικανά να αναπτυχθούν με τέτοιον τρόπο ώστε να συμβάλουν στην αποκατάσταση ζωτικών λειτουργιών του εγκεφάλου.
«Χρησιμοποιήσαμε τεχνικές ιχνηλάτησης και ηλεκτρονικής μικροσκοπίας όπως επίσης και την τεχνική της οπτογενετικής, με την οποία μπορούμε να ελέγξουμε την έκφραση συγκεκριμένων γονιδίων. Με αυτόν τον τρόπο παρατηρήσαμε ότι τα κύτταρα τα οποία εμφυτεύσαμε σε ένα ημισφαίριο του εγκεφάλου δημιούργησαν συνδέσεις με περιοχές του εγκεφάλου οι οποίες βρίσκονταν στο έτερο ημισφαίριο. Καμία ερευνητική εργασία δεν είχε καταδείξει κάτι τέτοιο μέχρι σήμερα», σημείωσε σε σχετικές δηλώσεις του ο επικεφαλής της έρευνας και καθηγητής νευρολογίας, Καάλ Κοκάια.
Αποκαθιστώντας ζωτικές λειτουργίες
Η συγκεκριμένη έρευνα δεν κατέδειξε απλώς την επιτυχή συνδεσιμότητα των κυττάρων τα οποία εμφύτευσαν οι ερευνητές στον εγκέφαλο, αλλά και τη δυνατότητά τους να αποκαθιστούν ζωτικές λειτουργίες των ποντικών οι οποίες είχαν προκληθεί έπειτα από συμβάν εγκεφαλικού επεισοδίου. «Έξι μήνες έπειτα την εμφύτευση διαπιστώσαμε ότι τα εν λόγω κύτταρα συνέβαλαν στη διόρθωση της βλάβης η οποία είχε προκληθεί από το εγκεφαλικό επεισόδιο», ανέφερε ο καθηγητής. Οι ερευνητές θα παραμείνουν στο πεδίο της βασικής έρευνας, μελετώντας με ποιον τρόπο τα εμφυτευμένα κύτταρα ενδέχεται να επηρεάζουν νοητικές λειτουργίες του εγκεφάλου ή να προκαλούν άλλου είδους παρενέργειες.