Με τα επιβεβαιωμένα κρούσματα του κοροναϊού, να ξεπερνούν το 1,5 εκατομμύριο και την ανθρωπότητα να θρηνεί τουλάχιστον 90.000 νεκρούς… Με τις περισσότερες χώρες του κόσμου να βρίσκονται σε καραντίνα μαζί με τις ατομικές και κοινωνικές ελευθερίες… Με τρομακτικούς αριθμούς ανέργων και ανθρώπων που πεινάνε… το ερώτημα που προκύπτει με συνεχώς μεγαλύτερη ένταση είναι: «Πότε τελειώνει όλο αυτό;»
Σύμφωνα με το Bloomberg, η απάντηση στο ερώτημα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από μία σειρά παράγοντες, σχετικά με το νέο κοροναϊό συμπεριλαμβανομένου του εάν μπορεί κάποιος να μολυνθεί περισσότερο από μία φορά, και από το πότε οι επιστήμονες θα καταφέρουν να παράγουν ένα εμβόλιο.
Μετρήσιμος παράγοντας είναι εξάλλου, σύμφωνα με την ίδια πηγή, το κόστος και τα οφέλη της παράτασης των περιοριστικών μέτρων και οι αντοχές κάθε χώρας από οικονομικής και πολιτικής άποψης.
Πώς θα τελειώσει;
Η πανδημία θα τελειώσει μόνον όταν υπάρξει η λεγόμενη «ανοσία της αγέλης»,αναφέρει το Bloomberg, προσθέτοντας ότι υπάρχουν δύο τρόποι για να συμβεί αυτό:
Ο πρώτος είναι οι ερευνητές να αναπτύξουν ένα εμβόλιο που θα αποδειχθεί ασφαλές και αποτελεσματικό κατά του κοροναϊού με το οποίο θα εμβολιαστεί ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού για να αποκτήσει ανοσία.
Ο δεύτερος είναι σκληρότερος: Να μολυνθεί ένα μεγάλο τμήμα της κοινωνίας και αναπτύξει έτσι αντιστάσεις στον κοροναϊό.
Τι κάνουμε μέχρι να τελειώσει;
Η στρατηγική πολλών χωρών είναι να επιβραδύνουν την εξάπλωση του κοροναϊού με τα περιοριστικά μέτρα : κλείνοντας επιχειρήσεις και σχολεία, απαγορεύοντας τις συναθροίσεις και επιβάλλοντας τον κατ’οίκον περιορισμό.
Βασικός στόχος αυτής της στρατηγικής είναι να αποτραπεί μια «έκρηξη» κρουσμάτων που θα γονατίσει τα συστήματα υγείας, προκαλώντας ένα μεγάλο αριθμό θανάτων.
Το «ίσιωμα της καμπύλης» κατανέμει τα κρούσματα σε μία μεγαλύτερη χρονική περίοδο και εξασφαλίζει χρόνο στις αρχές να ενισχύσουν τις δυνατότητες διενέργειας εξετάσεων, να εντοπίσουν τα άτομα με τα οποία ήλθαν σε επαφή οι φορείς του κοροναϊού, να φροντίσουν τους βαριά ασθενείς, να ενισχύσουν τα νοσοκομεία και τον εξοπλισμό τους.
Πότε μπορεί να χαλαρώσουν οι περιορισμοί;
Ας μην περιμένουμε ότι η ζωή θα επιστρέψει σύντομα στους κανονικούς ρυθμούς.
Πρόωρη άρση των περιοριστικών μέτρων εγκυμονεί τον κίνδυνο μίας νέας έξαρσης της πανδημίας.
Στην Κίνα, η καραντίνα στην Ουχάν, απ’ όπου ξεκίνησε η φονική νόσος, διήρκησε δύο μήνες.
Η Αγγλίδα αναπληρώτρια αρχίατρος Τζένι Χάρις, δήλωσε ότι η ισχύς των μέτρων πρέπει να είναι δύο, τρεις ή ιδανικά έως και έξι μήνες.
Η καθηγήτρια μολυσματικών νοσημάτων της Σχολής Υγιεινής του Λονδίνου, Ανελίς Γουάιλντερ Σμιθ, εξάλλου, προτείνει να παραμείνει σε ισχύ το lockdown μέχρις ότου παρατηρηθεί συνεχής μείωση των ημερήσιων νέων κρουσμάτων επί τουλάχιστον δύο εβδομάδες.
Και μετά τι;
Ένας «οδικός χάρτης» που συνέταξε ομάδα ειδικών στις ΗΠΑ, μεταξύ των οποίων και ο πρώην επίτροπος του Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), Σκοτ Γκότλιμπ, προβλέπει ένα ενδιάμεσο στάδιο, με επαναλειτουργία σχολείων και επιχειρήσεων, αλλά απαγόρευση των συναθροίσεων, συστάσεις στον κόσμο να τηρεί -όσο γίνεται- τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης και περιορισμό του χρόνου έκθεσης σε δημόσιους χώρους των ατόμων που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες.
Αν αρχίσουν να αυξάνονται και πάλι τα κρούσματα, τα μέτρα θα πρέπει ενταθούν και πάλι.
Η έκθεσή τους, που δημοσιεύτηκε από το American Enterprise Institute είναι σαφώς πιο αισιόδοξη για το μέλλον, σε σχέση με τις προβλέψεις ερευνητών του Imperial College του Λονδίνου:
Τα υπολογιστικά μοντέλα τουςαναφέρουν ότι για τα δύο τρίτα του χρόνου που θα απαιτηθεί για να αποκτήσει η κοινωνία «ανοσία της αγέλης», όλα τα νοικοκυριά θα πρέπει να μειώσουν κατά 75% τις επαφές με σχολεία, χώρους εργασίας ή δημόσιους χώρους.
Σε κάθε περίπτωση, η δυνατότητα διενέργειας εκτεταμένων διαγνωστικών εξετάσεων είναι σημαντική σε αυτό το στάδιο. Για την Αμερική ο στόχος είναι να γίνονται τουλάχιστον 750.000 τεστ την εβδομάδα.
Γιατί είναι τόσο σημαντικές οι διαγνωστικές εξετάσεις;
Ο κοροναϊός προκαλεί εκατόμβες θυμάτων όχι τόσο επειδή είναι ιδιαίτερα φονικός, αλλά κυρίως επειδή είναι ύπουλος.
Πολλοί από τους φορείς δεν αισθάνονται αδιαθεσία και συνεχίζουν τις καθημερινές τους δραστηριότητες μολύνοντας άλλους εν αγνοία τους.
Με τις διαγνωστικές εξετάσεις όσοι έχουν μολυνθεί μπορούν να τεθούν σε καραντίνα. Όλοι όσοι ήλθαν σε επαφή μαζί τους θα εντοπιστούν, θα κάνουν εξετάσεις και όσοι διαγνωστούν θετικοί θα απομονωθούν και αυτοί στα σπίτια τους, ώστε να πεοριστεί η διασπορά του κοροναϊού.
Ένα άλλο είδος εξετάσεων ανιχνεύει τα αντισώματα, για να διαπιστώσει ποιοι έχουν ήδη νικήσει τον ιό και έχουν λιγότερες πιθανότητες επαναμόλυνσης, τουλάχιστον για κάποιο διάστημα.
Όταν θα είναι διαθέσιμα ευρέως αυτά τα τεστ, ίσως επιτραπεί σε όσους έχουν αναπτύξει αντισώματα να επιστρέψουν σε πιο φυσιολογικούς ρυθμούς ζωής, όπως σχεδιάζει να κάνει η Γερμανία.
Γιατί έχει σημασία το πού ζεις
Απολυταρχικές χώρες όπως η Κίνα μπορούν να επιβάλλουν αυστηρότερα περιοριστικά μέτρα και αυστηρότερη επιτήρηση, αναφέρει το Bloomberg. Αυτό δίνει στις αρχές μεγαλύτερες δυνατότητες να κρατήσουν τον ιό υπό έλεγχο αρκεί να προσέξουν τα εισαγόμενα κρούσματα.
Αυτό όμως δεν είναι εύκολο σε άλλες χώρες.
Τα φτωχότερα κράτη δε, δεν μπορούν να αντέξουν τόσο εύκολα το σοκ στις οικονομίες τους από παρατεταμένα περιοριστικά μέτρα και συχνά δεν διαθέτουν και τις κατάλληλες υποδομές υγείας.
Πόσο χρόνος θα χρειαστεί για το εμβόλιο;
Δεκάδες εταιρείες και πανεπιστήμια ανά τον κόσμο εργάζονται για την ανάπτυξη εμβολίου, αλλά το αποτέλεσμα δεν είναι απολύτως εγγυημένο.
Η διαδικασία παραγωγής εμβολίων είναι συνήθως μακρά και περίπλοκη και απαιτεί χρόνια δοκιμών για να διασφαλιστεί ότι το εμβόλιο είναι ασφαλές και αποτελεσματικό.
Στη μάχη κατά του κοροναϊού ορισμένοι φαρμακευτικοί κολοσσοί ελπίζουν να έχουν έτοιμο το εμβόλιο σε ένα με ενάμιση χρόνο, αλλά ίσως πρόκειται για αισιόδοξο στόχο.
Πέραν από τις συνηθισμένες μεθόδους οι επιστήμονες καταφεύγουν και σε νέες τεχνολογίες, όπως εκείνη που προσθέτει γενετικό υλικό του ιού σε ανθρώπινα κύτταρα, ωθώντας τα να παράξουν πρωτεΐνες που προκαλούν αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος.
Ορισμένοι ειδικοί στα εμβόλια πιστεύουν ότι θα πρέπει να έχουμε συγκρατημένη αισιοδοξία όσον αφορά στους στόχους του χρονοδιαγράμματος και στο κατά πόσον θα παραχθούν εγκαίρως ικανές ποσότητες εμβολίων.
Για την «ανοσία τη αγέλης»
Κατ’ αρχήν, δεν είναι γνωστό εάν κάποιος που έχει προσβληθεί μια φορά από κοροναϊό μπορεί να αναπτύξει μόνιμη ανοσία.
Άγνωστο παραμένει επίσης και το ποσοστό του πληθυσμού που θα πρέπει να έχει εκτεθεί στον ιό για να υπάρξει ανοσία της αγέλης.
Συνήθως είναι πολύ υψηλό. Επι παραδείγματι είναι περίπου 91% για την ιλαρά και 75% για τη διφθερίτιδα.
Ο επικεφαλής επιστημονικός σύμβουλος της κυβέρνησης Τζόνσον στη Βρετανία, Πάτρικ Βάλανς, υπολόγισε τον Φεβρουάριο το ποσοστό αυτό για τον κοροναϊό στο 60%.
Αλλά το διάστημα που θα χρειαστεί για να επιτευχθεί ανοσία της αγέλης εξαρτάται από τα μέτρα που εφαρμόζουν οι κατά τόπους κυβερνήσεις για την αναχαίτιση της πανδημίας.
Χωρίς αυστηρά περιοριστικά μέτρα θα μπορούσε να επιτευχθεί πολύ ταχύτερα, αλλά με τεράστιες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, αφού τα εθνικά συστήματα υγείας δεν θα μπορούσαν να ανταποκριθούν στον μεγάλο όγκο των ασθενών.
Κάποιες μελέτες, βέβαια, υποθέτουν ότι ο πραγματικός αριθμός των μολύνσεων είναι πολύ υψηλότερος από εκείνον των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων κι αν ισχύει αυτό τότε πολλές χώρες είναι πιο κοντά απ’ όσο γνωρίζουμε στην ανοσία της αγέλης.
Κοροναϊος και άνοδος θερμοκρασίας
Θα είμαστε τυχεροί εάν η πανδημία επιβραδυνθεί με την άφιξη του καλοκαιριού στο βόρειο ημισφαίριο, όπου καταγράφονται και τα περισσότερα κρούσματα, όπως συμβαίνει με άλλες εποχικές επιδημίες σαν τη γρίπη.
Ωωστόσο, παραμένει άγνωστο κατά πόσο η άνοδος της θερμοκρασίας θα παίξει ρόλο. Ας μην ξεχνάμε ότι οι ειδικοί προειδοποιούν ότι ο κοροναϊός μπορεί να επιστρέψει το φθινόπωρο.