Η ζωή δεν έχει πατήσει pause. Aυτές οι μέρες μας δεν είναι χαμένες. Οπως δεν υπάρχει και χαμένη γενιά, η γενιά της κρίσης. Είναι το μόνο που είναι στο χέρι μας, όταν οι συγκυρίες δεν είναι. Η ζωή συνεχίζεται πάντα, με άλλους όρους, σε συνθήκες που δεν θα τις επέλεγες ποτέ, αλλά ποτέ δεν τις επέλεξες. Δεν είναι χαμένη η ζωή και οι μέρες που δεν κυλούν με τους όρους μας, που δεν κάνουν τα κέφια στα όνειρά μας, που δεν κολακεύουν τις συνήθειες και τις σιγουριές μας. Αν θέλεις να το δεις έτσι, τότε ποτέ οι συνθήκες δεν θα είναι ιδανικές, πάντα θα έχεις κάτι να τρώγεσαι.
Ναι, έχει αλλάξει κάτι, που δεν είναι και λίγο. Εδώ και μία δεκαετία περπατάμε σε λεπτό στρώμα πάγου. Δεν μπορείς να κάνεις προγραμματισμούς, τα σχέδια έχουν κοντά πόδια, η προβολή σου στο μέλλον έχει θαμπώσει, όμως απόκτησε και άλλη αξία η κάθε μέρα μας. Αναστολές και αναβολές τέλος. Τώρα καταλάβαμε πως δεν υπάρχουν «άσκοπες βόλτες». Μέχρι να κοπούν υπήρχαν, από εδώ και πέρα θα είναι βόλτες, όχι άσκοπες. Ο βιωμένος χρόνος του καθενός, που είναι ένας αυστηρά προσωπικός δείκτης, θα συμπυκνώσει τον χρόνο, θα τον κάνει ένα συμπαγές κράμα αισθημάτων και εμπειριών δίχως τα μεγάλα κενά μιας ευζωίας που πήγαζε από την ασφάλεια και όχι από την περιπέτεια.
Αυτό δεν σημαίνει πως θα καταργηθεί ο προγραμματισμός. Κάθε άλλο, σε κάποιες περιπτώσεις αποδείχθηκε πως είναι σωτήριος. Αρκετοί επιστήμονες υποστηρίζουν πως ο 21ος αιώνας θα είναι ο αιώνας των ιών. Δεν είναι να τρομάζεις, είναι να προετοιμάζεσαι. Το μάθαμε καλά πια με τον μισό πλανήτη σε καραντίνα, όχι μόνο από τον φόβο μαζικών θανάτων αλλά και υπό την απειλή της κατάρρευσης των δημόσιων συστημάτων υγείας και των παράλληλων παράπλευρων θανάτων από τις υπόλοιπες ασθένειες και τα ατυχήματα που δεν θα βρίσκουν θέση σε ΜΕΘ. Προετοιμάζεσαι και περιμένεις. Στο ενδιάμεσο ζεις, δεν φοβάσαι. Χτίζεις δημοκρατίες, δεν τις διαπραγματεύεσαι. Κόβεις τον βήχα σε όσους μιλάνε ακόμη για αυτοματισμούς της αγοράς και για πεταμένα λεφτά για κάτι που δεν είναι η καθημερινότητά μας αλλά η σπάνια εξαίρεση. Πολύ ωραία λοιπόν, ας απολύσουμε και όλους τους πιλότους των μαχητικών μας αεροσκαφών εφόσον δεν έχουμε πόλεμο και να τους προσλάβουμε ξανά αν προκύψει…
Οι σπάνιες εξαιρέσεις έχουν αρχίσει να γίνονται οι συλλογικές μας αναμνήσεις. Εχουμε ήδη αρκετές τα τελευταία χρόνια. Πολλά «αποκλείεται» έχουν γίνει το κοινό μας παρελθόν. Θα είναι και το μέλλον μας. Για το παρόν μας δεν συζητιέται. Αν το καλοσκεφτείς, ποτέ δεν ήταν χαρτογραφημένα τα νερά. Ετσι νομίζαμε εμείς μέσα σε έναν βραχύ ορίζοντα που μπορούσαμε να δούμε. Οι ανατροπές ήταν πάντα ο πυρήνας της κίνησης, η καύσιμη ύλη.
Κλεισμένοι στο σπίτι, κοντά έναν μήνα τώρα, βλέπεις τα παιδιά να μεγαλώνουν μπροστά στα μάτια σου λεπτό το λεπτό. Είναι εντυπωσιακό. Δεν υπάρχει κανένα δικαίωμα να μιλάς για pause.
