Παράθυρο να κάνει rewind, ώστε να ξεκαθαριστεί αν μπορεί τελικά να πάει ξανά μπροστά ο διαγωνισμός για τη Γραμμή 4 του μετρό της Αθήνας αφήνει, σύμφωνα με πληροφορίες, το σκεπτικό της απόφασης του ΣτΕ επί των ασφαλιστικών μέτρων των δύο φιναλίστ. Το μπαλάκι ουσιαστικά επιστρέφει στην Αττικό Μετρό για να διορθώσει το πρακτικό της τεχνικής αξιολόγησης, που φαίνεται πως έχει κριθεί «πλημμελώς αιτιολογημένο», κι έτσι να ανοίξει ο δρόμος για τη φάση της αξιολόγησης των οικονομικών προσφορών.

Η ανησυχία πάντως που έφερε η κοινοποίηση της απόφασης του ΣτΕ την προηγούμενη εβδομάδα ήταν τεράστια. Κι όχι αδίκως, από τη στιγμή που η Γραμμή 4 είναι και το μοναδικό ώριμο έργο σε μια κατασκευαστική αγορά που διψάει για αντικείμενο. Η αποδοχή από το ΣτΕ των ασφαλιστικών μέτρων και των δύο κοινοπραξιών που συνεχίζουν στην κούρσα για το μεγαλύτερο δημόσιο έργο της δεκαετίας, προϋπολογισμού 1,8 δισ. ευρώ, έφερε στο προσκήνιο ακόμα και το σενάριο της ματαίωσης του διαγωνισμού. Ενδεχόμενο που θα πάει το έργο 2-3 χρόνια πίσω.

Οι φόβοι για τον κίνδυνο ματαίωσης του διαγωνισμού, προτού γίνει γνωστό το σκεπτικό, εδράζονταν στο ενδεχόμενο το Ανώτατο Δικαστήριο αποδεχόμενο τα ασφαλιστικά μέτρα να αποδέχεται επί της ουσίας ότι αμφότεροι οι συμμετέχοντες πρέπει αυτόματα να αποκλειστούν, αφήνοντας τον διαγωνισμό άνευ διεκδικητών.

Πώς θα ξαναμπεί σε τροχιά ο διαγωνισμός;

Σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, η απόφαση αναγνωρίζει ξεκάθαρα ελλείψεις στο πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού της Αττικό Μετρό επί των τεχνικών προσφορών, κάνοντας λόγο για πλημμελή τεκμηρίωση, ενώ υποδεικνύει και τα στοιχεία εκείνα που χρήζουν διόρθωσης, ώστε ο διαγωνισμός να μπορέσει να μπει στην τελική ευθεία.

Εφόσον, το πρακτικό της Επιτροπής «διορθωθεί» βάσει των υποδείξεων του ΣτΕ, τότε θα μπορούσε το τοπίου του διαγωνισμού να έχει ξεκαθαρίσει περί τις αρχές Ιουνίου, όπως λένε πηγές κοντά στη διαδικασία. Αυτό γιατί όπως αναμένεται οι δύο εναπομείνασες κοινοπραξίες, των οποίων ηγούνται οι ΑΚΤΩΡ και ΑΒΑΞ, θα καταθέσουν εκ νέου αιτήσεις ασφαλιστικών μέτρων.

Σε αυτή τη διαδικασία, στην οποία όπως φάνηκε δεν έχει βάλει φρένο η κρίση του κορωνοϊού, το ΣτΕ θα μπορεί να αξιολογήσει εκ νέου τα δεδομένα. Σχολιάζοντας μάλιστα το ενδεχόμενο να προτιμηθεί από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών η ματαίωση του διαγωνισμού, στελέχη των συμμετεχόντων λένε ότι το δίμηνο δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί ουσιαστική καθυστέρηση σε έναν διαγωνισμό που κλείνει αισίως 3 χρόνια, ενώ μια επαναπροκήρυξη τόσο μεγάλου συγχρηματοδοτούμενου έργου θα χρειαστεί 2-3 χρόνια.

Σε περίπτωση δε αναμονής της απόφασης του ΣτΕ επί των κύριων προσφυγών των δύο μνηστήρων για ακύρωση της απόφασης της Επιτροπής του Διαγωνισμού, αυτή θα χρειαστεί ακόμα ενάμιση χρόνο, χωρίς να αποκλείεται τελικώς να ακυρώσει τη συμμετοχή και των δύο διαγωνιζόμενων. Πάντως και η επιστοφή στο στάδιο της αξιολόγησης από την Επιτροπή Διαγωνισμού θα κρίνει εκ νέου εάν και οι δύο, μόνο ένας ή και κανένας εκ των δύο διεκδικητών μπορούν να προχωρήσουν στην επόμενη φάση.

Το σκεπτικό της απόφασης

Σύμφωνα με πληροφορίες, από το σκεπτικό της απόφασης προκύπτουν τα ακόλουθα συμπεράσματα:

Για τη μεν κοινοπραξία Άβαξ-Ghella-Alstom Transport, η προσφυγή της ανταγωνίστριας κοινοπραξίας υποστήριζε ότι η Επιτροπή Διαγωνισμού δεν την απέκλεισε κατά το πρώτο στάδιο της αξιολόγησης της τεχνικής προσφοράς, με το σύστημα επιτυχίας (pass) ή αποτυχίας (fail) επί ποινή αποκλεισμού, παρά το γεγονός ότι δεν συνυποβλήθηκαν με την προσφορά τα ειδικώς απαιτούμενα από τις προδιαγραφές στοιχεία και τεκμήρια, δηλαδή τα πιστοποιητικά σχετικά με τη μελέτη προσφοράς για το σύστημα σηματοδότησης και ελέγχου συρμών.

Από την πλευρά της, η Αττικό Μετρό είχε απορρίψει τη σχετική προσφυγή της κοινοπραξίας Άκτωρ-Ansaldo-Hitachi Rail Italy, δηλώνοντας πως αυτή η παράλειψη δεν εμπίπτει στους λόγους που επισύρουν ποινή αποκλεισμού, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Πρόσκλησης υποβολής προσφορών και, σε κάθε περίπτωση, τα πιστοποιητικά αυτά είχαν κατατεθεί στην πρώτη φάση του διαγωνισμού, όπως απαιτούνταν.

Από την πλευρά του, το ΣτΕ, απέρριψε την απάντηση της Αττικό Μετρό, σημειώνοντας πως τα πιστοποιητικά αυτά έπρεπε, επί ποινή αποκλεισμού, να υποβληθούν στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού. Συνέχισε δε ότι «η αιτιολογία με την οποία απορρίφθηκε η προδικαστική προσφυγή της αιτούσας εξακολουθεί να είναι σε κάθε περίπτωση πλημμελής, δεδομένου ότι τα στοιχεία αυτά υποβλήθηκαν κατά το πρώτο στάδιο του διαγωνισμού ως δικαιολογητικά απόδειξης της εν γένει εμπειρίας της παρεμβαίνουσας (δια της εταιρείας-μέλους της Alstom Transport) σε παρόμοια έργα και τις απαιτήσεις του σταδίου αυτού (…) και όχι ως ειδικά στοιχεία και τεκμήρια από τα οποία πρέπει να προκύπτει κατά την αιτιολογημένη κρίση των οργάνων του αναθέτοντος φορέα η απόδειξη των εξειδικευμένων τεχνικών απαιτήσεων που τίθεται με τα τεύχη δημοπράτησης του Β’ σταδίου του διαγωνισμού».

Όσον αφορά δε κοινοπραξία Άκτωρ-Ansaldo-Hitachi Rail Italy, η εναντίον της προσφυγή αφορούσε τις προσωμοιώσεις που καλούνται οι διαγωνιζόμενοι να εκπονήσουν στην ενότητα «Σύστημα Έλξης Συρμών», με βάση συγκεκριμένες προδιαγραφές αλλά και δεδομένα, μεταξύ των οποίων και η συνεχής λειτουργία του αερισμού των συρμών χωρίς κλιματισμό ή θέρμανση, χωρίς περαιτέρω να αποσαφηνίζεται με ποιο φορτίο αερισμού πρέπει να γίνουν οι εν λόγω προσομοιώσεις. Η προσομοίωση που η κοινοπραξία υπέβαλε, εμπεριείχε στοιχεία που αφορούν συνεχή λειτουργία του αερισμού των συρμών χωρίς κλιματισμό ή θέρμανση, λαμβάνοντας υπόψη ένα μέσο φορτίο αερισμού που αντιστοιχεί σε 192 W. Κατά τη διαδικασία όμως του πρώτου σταδίου της αξιολόγησης, η Επιτροπή Διαγωνισμού ζήτησε από την κοινοπραξία να εκπονήσει συμπληρωματικές προσομοιώσεις χρησιμοποιώντας ως φορτίο αερισμού το μέγεθος των 2400 W.

Η αντίπαλη κοινοπραξία υποστήριξε ότι μετά την οδηγία της Αττικό Μετρό για χρήση φορτίου 2400 W κι όχι 192 W, η ανταγωνίστριά της υπέβαλε μια προσομοίωση που παρήγαγε πλέον νέα κι όχι συμπληρωματικά στοιχεία, παραβιάζοντας επί ποινή αποκλεισμού τους όρους του διαγωνισμού.

Η Επιτροπή Διαγωνισμού επισημαίνει ότι η Πρόσκληση δεν απαιτούσε την διεξαγωγή των προσομοιώσεων με συγκεκριμένο φορτίο αερισμού, υπενθυμίζοντας ότι ζήτησε και από τις δύο κοινοπραξίες συμπληρωματικά δεδομένα για τις παραδοχές βάσει των οποίων έγινε η προσομοίωση. Επιπλέον, υποστηρίζει πως τα αρχικώς υποβληθέντα στοιχεία δεν τροποποιήθηκαν και ούτως ή άλλως δεν αλλοιώθηκε το περιεχόμενο της προσφοράς του συστήματος έλξης.

Επί αυτού του θέματος, το ΣτΕ δεν δέχεται τη θέση της Αττικό Μετρό και σημειώνει πως ακόμα κι αν την έκανε δεκτή «η προσβαλλόμενη απόφαση αιτιολογείται πλημμελώς διότι δεν εξειδικεύεται ποια είναι τα ‘αρχικώς υποβληθέντα’ στοιχεία τα οποία ‘δεν τροποποιήθηκαν’ ούτε αν ο αναθέτων φορέας στήριξε την κρίση του για την τεχνική προσφορά της παρεμβαίνουσας στα αρχικά στοιχεία ή στα στοιχεία που περιελήφθησαν στην επανυποβληθείσα μελέτη προσομοίωσης».