Η ΕΥΡΩΠΗ ΔΟΚΙΜΑΖΕΤΑΙ
Του Pedro Sánchez Pérez-Castejón
Η Ευρώπη γνωρίζει τη μεγαλύτερη κρίση της από την εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Οι πολίτες μας πεθαίνουν ή αγωνιούν σε νοσοκομεία κορεσμένα από μια πανδημία που αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για τη δημόσια υγεία από τη γρίπη του 1918.
Η Ευρώπη αντιμετωπίζει έναν πόλεμο διαφορετικό από αυτούς που καταφέραμε να αποφύγουμε τα τελευταία 70 χρόνια: έναν πόλεμο απέναντι σ’ έναν αόρατο εχθρό που βάζει σε δοκιμασία το μέλλον του ευρωπαϊκού σχεδίου.
Οι περιστάσεις είναι εξαιρετικές και απαιτούν συνεπή στάση: ή στεκόμαστε στο ύψος των περιστάσεων ή θα αποτύχουμε ως Ένωση. Είναι μια κρίσιμη στιγμή κατά την οποία ακόμα και οι περισσότερο φιλοευρωπαϊκές χώρες και κυβερνήσεις, όπως είναι η περίπτωση της Ισπανίας, χρειαζόμαστε αποδείξεις πραγματικής δέσμευσης. Χρειαζόμαστε μια συνεπή αλληλεγγύη.
Γιατί η αλληλεγγύη μεταξύ των ευρωπαίων είναι μία θεμελιώδης αρχή των Συνθηκών της Ένωσης. Και αποδεικνύεται σε καιρούς όπως αυτός. Χωρίς αλληλεγγύη δεν θα υπάρξει συνοχή, χωρίς συνοχή θα δημιουργηθεί απροθυμία και τότε η αξιοπιστία του ευρωπαϊκού σχεδίου θα πληγεί σοβαρά.
Τις τελευταίες εβδομάδες ελήφθησαν σημαντικές αποφάσεις, τις οποίες χαιρετίζουμε, όπως το νέο έκτακτο πρόγραμμα αγοράς χρεογράφων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και, αυτή την εβδομάδα, το σχέδιο «Sure» της Κομισιόν για τους πληγέντες από την ανεργία. Αυτό όμως δεν είναι αρκετό. Πρέπει να προχωρήσουμε κι άλλο.
Η Ευρώπη πρέπει να κάνει ό,τι μπορεί για να ορθοποδήσει μια «οικονομία πολέμου» και να προωθήσει την αντοχή, την ανοικοδόμηση και την ανάκαμψη. Πρέπει να το κάνει το συντομότερο δυνατόν με μέτρα που στηρίζουν το δημόσιο χρέος που αναλαμβάνουμε πολλά κράτη. Και θα πρέπει να το κάνει και μετά, μόλις ξεπεραστεί η επείγουσα κατάσταση στο χώρο της υγείας, για να αναβιώσει τις οικονομίες της ηπείρου διαθέτοντας μεγάλη ποσότητα πόρων μέσω ενός σχεδίου που ονομάσαμε νέο Σχέδιο Μάρσαλ και που θα πρέπει να υποστηριχθεί από τους κοινούς ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Η Ευρώπη γεννήθηκε από τις στάχτες της καταστροφής και των συρράξεων. Έμαθε τα μαθήματα της Ιστορίας και κατανόησε κάτι πολύ απλό: αν δεν κερδίσουμε όλοι, στο τέλος, όλοι θα χάσουμε.
Μπορούμε να μετατρέψουμε αυτή την κρίση σε μια ευκαιρία για να ξαναχτίσουμε μια Ευρωπαϊκή Ένωση πολύ πιο ισχυρή. Αλλά γι’ αυτό χρειάζεται να θεσπίσουμε κάποια φιλόδοξα μέτρα. Αν συνεχίσουμε να είμαστε μικρόνοες, θα αποτύχουμε.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες απαντούσαν στην ύφεση του 2008 δίνοντας κίνητρα ενώ η Ευρώπη απαντούσε με λιτότητα. Σήμερα, που προβάλλει μια παγκόσμια οικονομική κρίση πιο βαθειά από εκείνη, οι Ηνωμένες Πολιτείες εφάρμοσαν τη μεγαλύτερη διαθεσιμότητα των δημόσιων πόρων στην ιστορία τους.
Είναι διατιθεμένη η Ευρώπη να μείνει πίσω;
Είναι η στιγμή που πρέπει να καμφθούν τα παλιά εθνικά δόγματα. Βρισκόμαστε σε νέα εποχή και χρειαζόμαστε νέες απαντήσεις. Ας διαφυλάξουμε τις θετικές μας αξίες και ας επανεφεύρουμε τις υπόλοιπες.
Τους προσεχείς μήνες τα Κράτη μέλη θα δημιουργήσουν αναπόφευκτα μεγαλύτερο χρέος για να ανταποκριθούν στις περιστάσεις μιας κρίσης που είναι υγειονομική αλλά και οικονομική και κοινωνική ταυτόχρονα. Γι’ αυτό, οι απαντήσεις δεν μπορούν να είναι οι ίδιες με αυτές που προβλέπονταν για τα ασύμμετρα οικονομικά φαινόμενα, όπως μια κρίση οικονομική ή τραπεζική σε κάποιο κράτος ξεχωριστά ή σε μια ομάδα κρατών. Αν ο ιός δεν καταλαβαίνει από σύνορα, δεν πρέπει να το κάνουν ούτε οι χρηματοδοτικοί μηχανισμοί.
Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας μπορεί να φανεί χρήσιμος σ’ ένα πρώτο στάδιο εξασφαλίζοντας ρευστότητα στις ευρωπαϊκές οικονομίες μέσω μιας πιστωτικής γραμμής για όλους και χωρίς προϋποθέσεις, όμως αυτό δεν θα είναι αρκετό μεσοπρόθεσμα.
Η πρόκληση που αντιμετωπίζουμε είναι ασυνήθιστη και δίχως προηγούμενο. Απαιτεί μια απάντηση ενωμένη, μοναδική, αδιάλλακτη και φιλόδοξη για να διαφυλάξουμε το οικονομικό και κοινωνικό σύστημά μας. Για να προστατεύσουμε τους πολίτες μας.
Οι Ισπανοί προστατέψαμε και υπερασπίσαμε ανέκαθεν το ευρωπαϊκό σχέδιο. Είναι η στιγμή της αμοιβαιότητας. Μ’ εμάς, με την Ιταλία, με όλες και με κάθε μία από τις 27 χώρες της Ένωσης.
Είναι η στιγμή της αλληλέγγυας δράσης: δημιουργώντας έναν νέο μηχανισμό αμοιβαιότητας χρέους, δρώντας από κοινού στην απόκτηση υγειονομικού υλικού πρώτης ανάγκης, θεσπίζοντας συντονισμένες στρατηγικές κυβερνοασφάλειας και προετοιμάζοντας ένα ευρύ σχέδιο δράσης έτσι ώστε η ανάκαμψη της ηπείρου να είναι ταχεία και στέρεα.
Για να μην υπάρχει χάσμα μεταξύ Βορρά και Νότου. Για να μη μείνει κανείς πίσω.
Ζούμε καιρούς πολύ δύσκολους που απαιτούν γενναίες αποφάσεις. Υπάρχουν εκατομμύρια Ευρωπαίοι που πιστεύουν στο όραμα της Ένωσης. Ας μην τους εγκαταλείψουμε. Ας τους δώσουμε λόγους για να εξακολουθούν να το πιστεύουν. Τώρα ή ποτέ γιατί, αυτή τη στιγμή, η Ευρώπη δοκιμάζεται.
*Ο Πέδρο Σάντσεθ Πέρεθ – Καστεχόν είναι Πρωθυπουργός της Ισπανίας
