Η κρίση στα ελληνοτουρκικά σύνορα στις αρχές Μαρτίου κατέστησε σαφές ότι η υπεράσπιση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ είναι ευθύνη και της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η οποία ανταποκρίθηκε με μια άνευ προηγουμένου αλληλεγγύη και απέδειξε ότι όταν δοκιμάζεται το ευρωπαϊκό σύστημα υπερισχύει η ενότητα.
Αυτό τόνισε ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής Μαργαρίτης Σχοινάς στη συνεδρίαση της επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών του ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (LIBE) για την κατάσταση των ελληνικών συνόρων στην οποία συμμετείχαν οι Έλληνες υπουργοί Μιχάλης Χρυσοχοϊδης και Νότης Μηταράκης παρουσία της επίτροπου Εσωτερικών Υποθέσεων Ίλβα Γιόχανσον και της υφυπουργού Ευρωπαϊκών και Εξωτερικών Υποθέσεων της προεδρεύουσας Κροατίας Τερέτζια Γκρας εκ μέρους του Συμβουλίου. Συμμετείχαν επίσης ο εκτελεστικός διευθυντής της Frontex Φαμπρίς Λεζερί και ο επικεφαλής του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ (FRA) Μάικλ Φλάχερτι.
«Το έργο των ευρωπαϊκών θεσμών απέδειξε την ανθεκτικότητα και αποτελεσματικότητΑ της ΕΕ να δράσει σε καιρούς κρίσης. Η Ελλάδα αντιμετωπίζει μια κατάσταση άνευ προηγουμένου, οι ευρωπαίοι ηγέτες που ήταν παρόντες σε ένα Άνευ προηγουμένου δείγμα αλληλεγγύης στα εξωτερικά σύνορα, τον Μάρτιο ξεκαθάρισαν ότι αυτό δεν μπορεί να το επωμιστεί η Ελλάδα μόνη της, αλλά είναι ευθύνη όλης της Ευρώπης και έχουμε δείξει αναμφίβολα ότι όλη η Ευρώπη θα στηρίξει τα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν εξαιρετικές πιέσεις», είπε ο κ. Σχοινάς.
Ο \Αντιπρόεδρος αναφέρθηκε ειδικότερα στα συγκεκριμένα μέτρα στήριξης που πήρε η ΕΕ με τις δύο ταχείες επιχειρήσεις στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα από την Frontex και με την ενεργοποίηση του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας από την Ελλάδα.
Αποτιμώντας οικονομικά τη βοήθεια, είπε ότι τα κράτη μέλη προσέφεραν 90 χιλιάδες αντικείμενα άμεσης βοήθειας και οικονομική βοήθεια 700 εκατ. ευρώ εκ των οποίων 350 εκατ. θα διατεθούν άμεσα.
Με τη στήριξη της Frontex και του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ) έχουμε ένα νέο σχέδιο εθελοντικών επιστροφών που θα ξεκινήσει το συντομότερο και στηρίζουμε τις ελληνικές αρχές για να προωθήσουν την εθελοντική επιστροφή 5000 ατόμων,πρόσθεσε
Αναφερόμενος στα νησιά είπε ότι «η κατάσταση έχει σταθεροποιηθεί εκεί».
«Αυτό που κάναμε τις τελευταίες 3-4 εβδομάδες απέδειξε ότι κανείς δεν μπορεί να εκβιάζει και να εκφοβίζει την ΕΕ, όταν δοκιμάζεται το σύστημα μας υπερισχύει η ενότητα», είπε χαρακτηριστικά.
Ως προς τον κορονοϊό, είπε ότι «τα μέτρα που έλαβαν όλα τα κράτη μέλη στα εσωτερικά μας σύνορα, δικαιολογούνται από την κατάσταση αλλά θέλουμε να υπάρξει ένας ορίζοντας για την επιστροφή της κατάστασης στην κανονικότητα.
Καταλήγοντας σημείωσε ότι «δεν μπορούμε να κάνουμε μόνο διαχείριση κρίσης θα εργαζόμαστε για να προτείνουμε ένα νέο σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο για το οποίο εγώ και η κ Γιόχανσον έχουμε αυτή την εντολή».
Η επίτροπος Γιόχανσον επεσήμανε την ανάγκη για άμεσες επιχειρησιακές δράσεις, αλληλεγγύη μεταξύ κρατών μελών και μεταξύ των ανθρώπων, αλλά και «να τηρήσουμε τις αξίες και τα θεμελιώδη δικαιώματα».
«Οποιαδήποτε κρίση δεν πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο εκμετάλλευσης του κράτους δικαίου», υπογράμμισε.
Αναφέρθηκε στις ελλείψεις που υπάρχουν στους προσφυγικούς καταυλισμούς και στον κίνδυνο να υπάρξει τεράστια ανθρωπιστική κρίση αν υπάρξει προσβολή από τον κορονοϊό, τόσο για τους πρόσφυγες που ζουν εκτός ΕΕ, αλλά και στα ελληνικά νησιά σε απαράδεκτες συνθήκες.
Ειδικότερα για τις περιπτώσεις προσβολής προσφύγων σε καταυλισμό εκτός Αθηνών είπε ότι εκεί είναι διαχειρίσιμο είναι καλές οι συνθήκες «αλλά κρούω και τον κώδωνα του κινδύνου».
Η κ. Γιόχανσον είπε ότι οι ευρωπαϊκές αρχές παρέχουν τεράστια υποστήριξη στην Ελλάδα και θα πρέπει να γίνει αυτό αλλά χρειαζόμαστε τεράστια υποστήριξη και από τα υπόλοιπα κράτη μέλη».
Η Επιτροπή, πρόσθεσε ότι είναι σε μόνιμη επαφή με την ελληνική κυβέρνηση στο πλαίσιο ενός σχεδίου δράσης κατεπείγουσας απάντησης το οποίο προβλέπει ότι αυτή τη στιγμή πρέπει να ξεκινήσει η μετεγκατάσταση των πιο ευάλωτων σε δωμάτια ξενοδοχείων για να μην υπάρξει μετάδοση, πρέπει να υπάρξει ιατρική στους μετανάστες αλλά και στον πληθυσμό των νησιών.
«Οι νέες αφίξεις πρέπει να είναι χωριστά απ αυτούς που βρίσκονται ήδη στον καταυλισμό, να γίνονται τεστ και αυτοί που είναι θετικοί να μπαίνουν αμέσως σε καραντίνα και να υπάρχει ενημέρωση για το τι πρέπει να γίνεται».
Μίλησε για την μετεγκατάσταση των ασυνόδευτων ανηλίκων, διευκρινίζοντας ότι 8 κράτη μέλη δεσμεύτηκαν να υποδεχθούν 1600 άτομα και η πρώτη μετεγκατάσταση θα γίνει αυτή ή την επόμενη εβδομάδα, απαντώντας στα ερωτήματα ευρωβουλευτών για το χρονοδιάγραμμα της μετεγκατάστασης των ασυνόδευτων ανηλίκων.
Για την οικονομική βοήθεια των 700 εκατομμυρίων ευρώ είπε ότι υπάρχουν αμέσως διαθέσιμα 350 εκατ. ευρώ για δυνατότητα υποδοχής στην ενδοχώρα, ενοικίαση στέγης, επίδομα, για 31 καταυλισμούς για την οικογενειακή προστασία, υπηρεσίες στην περιοχή Καρά Τεπέ στη Λέσβο, για πρόγραμμα ευάλωτων στέγης σε ξενοδοχεία.
Άλλα 350 εκατομμύρια θα δοθούν για την κατασκευή 5 νέων χώρων υποδοχής και ταυτοποίησης στα νησιά εντός του έτους, για τη διαδικασία εθελοντικών επιστροφών και επανένταξης, τη μεταφορά τροφίμων, ιατρικές υπηρεσίες και υπηρεσίες στα σύνορα και τις θεωρήσεις διαβατηρίων για να καλύπτεται ο στόχος της ανάπτυξης συνοριοφυλάκων και αστυνομικών ώστε να καλύπτονται τα σύνορα τη ΕΕ στα σύνορα Ελλάδας και Βουλγαρίας και για να αναβαθμίσουμε τις υπηρεσίες της Frontex και την EASO.
Τόσο η κ. Γιόχανσον όσο και άλλοι ομιλητές καλωσόρισαν την ανακοίνωση της ελληνικής κυβέρνησης σύμφωνα με την οποία οι νέες αφίξεις του Μαρτίου θα έχουν το δικαίωμα αίτησης ασύλου.
Είναι σημαντικό να στηρίξουμε τις αξίες και τα δικαιώματά μας. Σε καιρό κρίσης υπάρχει κίνδυνος της ξενοφοβίας, συμπλήρωσε.
Μάλιστα τάχθηκε υπέρ του να αξιολογείται η δουλειά που παρέχουν οι μετανάστες, γιατροί ή εθελοντές σε όλη την Ευρώπη οι οποίοι κινητοποιήθηκαν για να βοηθήσουν τα κράτη που τους φιλοξενούν και πρόσθεσε ότι θα κάνει διαβούλευση με συνδικάτα, εργοδότες για τη δυνατότητα συμβολής των μεταναστών που είναι ευάλωτοι στην αγορά εργασίας, για το πώς θα συμβάλουν στην ανάκαμψη της οικονομίας
Η κ. Γκρας εκ μέρους του Συμβουλίου μίλησε για «την άμεση αντίδραση των κρατών μελών που έδειξαν την απτή αλληλεγγύη τους προς την Ελλάδα» και έδειξαν «ότι είναι αποφασισμένα να προστατεύσουν τα εξωτερικά σύνορα και ότι δεν θα γίνουν ανεκτές οι παράνομες διαβάσεις των συνόρων στην Ελλάδα».
«Στείλαμε ξεκάθαρο μήνυμα ότι αναγνωρίζουμε την αυξημένη πίεση που αντιμετωπίζει η Τουρκία απορρίπτουμε όμως τη χρήση της για πολιτικούς σκοπούς και αναμένουμε την πλήρη εφαρμογή της δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας», είπε η κ. Γκρας. Ταυτόχρονα, πρόσθεσε, η ΕΕ θέλει να συνεχίζει να στηρίζει την Τουρκία η οποία αντιμετωπίζει μεγάλες πιέσεις.
Αναφέρθηκε και εκείνη στη στήριξη της Ελλάδας από την Κομισιόν και την ΕΕ μέσω της Frontex του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας, τις παραδόσεις των υλικών και την παροχή 700 εκατομμυρίων ευρώ.
«Είμαστε σε συνεχή επαφή με την Ελλάδα και όλα αυτά είναι ένδειξη της αλληλεγγύης μας», είπε ενώ για την κατάσταση στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα τόνισε και αυτή ότι «είναι σταθεροποιημένη»
Ο κ. Φλάχερτι εκ μέρους του οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων είπε για την αντιμετώπιση του κορονοϊού στους καταυλισμούς, ότι ο κίνδυνος έχει ήδη αντιμετωπιστεί, εκτιμούμε τις δράσεις της ελληνικής κυβέρνησης αλλά πρέπει να εξασφαλίσουμε τις ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις για να υπάρχει απόσταση καθώς και απολυμάνσεις και να ξεκινήσουν οι ελληνικές αρχές τις διαδικασίες ασύλου.
Χαρακτήρισε ευπρόσδεκτες τις πρωτοβουλίες για την επανεγκατάσταση των ασυνόδευτων ανηλίκων αλλά έστειλε το μήνυμα προς τα κράτη μέλη να αποφεύγουμε να επιλέγουμε παιδιά με βάση την εθνικότητά τους ή την ηλικιακή τους ομάδα.
Εξέφρασε επίσης την επιθυμία οι ελληνικές αρχές να εφαρμόσουν αναδρομικά τη δυνατότητα για υποβολή αιτήσεως ασύλου και γι αυτούς που έφτασαν τον Μάρτιο.
Η συντονίστρια της επιτροπής κ Μέτσολα σημείωσε την ανάγκη «για ψυχραιμία και σοβαρή συζήτηση» και απευθυνόμενη στην Τουρκία είπε ότι «δεν πρέπει να της επιτρέπουμε να εκβιάζει και να χρησιμοποιεί τους πιο ευάλωτους ανθρώπους του πλανήτη ως πιόνια σε ένα γεωπολιτικό παιγνίδι, είναι παράλογο και ανεύθυνο».
Ευχαριστώ, πρόσθεσε, τους Έλληνες υπουργούς που αναγνωρίζουν την αλληλεγγύη και υπογράμμισε ότι πρέπει να βρίσκουν την Ευρώπη ενωμένη.
Ο κ. Λεζερί αναφερόμενος στις ελληνικές αρχές, δήλωσε ότι πήραν ισχυρές αποφάσεις, έδειξαν ισχυρή αξιοπιστία και ζήτησαν γρήγορα την επέμβαση Ράμπιτ ώστε να υπάρξει ισχυρή αλληλεγγύη και να διατηρηθεί η τάξη στα εξωτερικά σύνορα ενώ παράλληλα τηρήθηκε το κράτος δικαίου.
Περιγράφοντας την κατάσταση από την τουρκική πλευρά των συνόρων είπε ότι δεν υπάρχουν τόσοι Σύροι αλλά Ιρακινοί, Αφγανοί, Πακιστανοί, και από τον φόβο ανάπτυξης του κορονοϊού οι τουρκικές αρχές τους ώθησαν πίσω προς την ενδοχώρα προς την Κωνσταντινούπολη, αλλά η κατάσταση είναι ρευστή.
Τόνισε ότι τα θαλάσσια σύνορα είναι υπό έλεγχο και ότι προτεραιότητά μας είναι η Ελλάδα και ακολουθούν η Ιταλία, η Ισπανία, η Αλβανία και η Βουλγαρία.
«Ελπίζουμε ότι η συζήτηση αυτή θα αποτελέσει τη βάση για τη μελλοντική μεταρρύθμιση του ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου και θα δώσει απαντήσεις σε περίπτωση εισόδων μεγάλου αριθμού και τη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων», δήλωσε η προεδρεύουσα της συνεδρίασης, η οποία έγινε με τηλεδιάσκεψη και πολλές απώλειες λόγω αδυναμίας σύνδεσης.
