Τις εικόνες «αποκάλυψης» που διαδραματίζονται σε νοσοκομεία της Ιταλίας – όπως στο Μπέργκαμο, όπου οι γιατροί έχουν αφιερώσει τον εαυτό τους σε έναν άνισο πόλεμο – επιχειρεί να αποτρέψει η ελληνική κυβέρνηση, λαμβάνοντας ακόμη αυστηρότερα μέτρα σε ό,τι αφορά τον περιορισμό των πολιτών.
Οι επιδημιολόγοι έχουν κάνει σαφές στην ηγεσία της χώρας ότι τα 24ωρα που διανύουμε συμβαδίζουν με την πορεία της επιδημιολογικής καμπύλης που βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο. Συνεπώς, μια «ρωγμή» στα τείχος προστασίας που έχει δημιουργηθεί πιθανολογείται ότι μπορεί να πυροδοτήσει ανεπιστρεπτί την ανοδική της πορεία, γι’ αυτό και οι επίσημοι φορείς της χώρας βρίσκονται σε πλήρη ετοιμότητα.
Το υπουργείο Υγείας δίνει τη δική του μάχη, καθώς ο χρόνος μετράει ήδη αντίστροφα, για να ενδυναμώσουν το ούτως ή άλλως «τραυματισμένο» σύστημα υγείας.
Εχουν ήδη ολοκληρωθεί τις τελευταίες δύο εβδομάδες περισσότερες από 500 προσλήψεις – κυρίως νοσηλευτές. Παράλληλα, από την οδό Αριστοτέλους δρομολογείται η διαδικασία των εγκρίσεων για τις προσλήψεις λοιπού επικουρικού προσωπικού, σύμφωνα με τα αιτήματα των νοσοκομείων, έχοντας ήδη δώσει το «πράσινο φως» στις ΥΠΕ για την άμεση κάλυψη περισσότερων από 1.000 θέσεων.
Εν τω μεταξύ, με αμείωτο ρυθμό συνεχίζεται και η ενίσχυση των Κέντρων Υγείας και του ΕΚΑΒ, με 100 γιατρούς, ενώ έχει εγκριθεί η άμεση τοποθέτηση για άλλους 254. Επιπρόσθετα, τα νοσηλευτικά ιδρύματα παραλαμβάνουν απαραίτητο εξοπλισμό (όπως είναι οι αναπνευστήρες), με την ιδιωτική πρωτοβουλία να αναλαμβάνει σημαντικό ρόλο.
Στο πλαίσιο αυτό, η συνέντευξη που παραθέτει στο «Βήμα» ο παθολόγος-λοιμωξιολόγος, καθηγητής – διευθυντής Παθολογικής Κλινικής Πανεπιστημίου Πατρών και μέλος της Επιτροπής Αντιμετώπισης Εκτατων Συμβάντων Δημόσιας Υγείας από Λοιμογόνους Παράγοντες, Χαράλαμπος Γώγος, ανοίγει ένα «παράθυρο» στους αναγνώστες, περιγράφοντας όσα εκτυλίσσονται την κρίσιμη αυτή περίοδο που διανύει (και) η χώρα μας στα νοσοκομεία αλλά και όσα προβληματίζουν το υγειονομικό προσωπικό που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της μάχης.
Πόσο έχει αλλάξει την καθημερινότητά σας η πανδημία;
«Εξ αρχής και με την έναρ- ξη προετοιμασίας για την αντιμετώπιση της νόσου από τον ιό SARS-CοV-2 συμμετέχω στην Επιτροπή Αντιμετώπισης Εκτάκτων Συμβάντων Δημόσιας Υγείας από λοιμογόνους παρά- γοντες και έτσι ανέλαβα τον ρόλο του συντονισμού του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Πατρών, προσθέτο- ντας στην καθημερινότητά μου μια ιδιαίτερα σοβαρή και υπεύθυνη απασχόλη- ση. Από την Τετάρτη, 4 Μαρτίου 2020, όμως, και με την ομαδική εμφάνιση κρουσμάτων από τη γνωστή εκδρομή στους Αγίους Τόπους, η ζωή μου άλλαξε δραματικά. Είχα την ευθύνη της αναδιοργάνωσης ενός ολόκληρου νοσοκομείου, της αντιμετώπισης μεγάλου αριθμού ασθενών, συνεχών συναντήσεων σε επίπεδο νοσοκομείου, δήμων και περιφέρειας, ενώ έπρεπ παράλληλα να διαχειριστώ την υπεύθυνη και ειλικρινή ενημέρωση στα ΜΜΕ, και όλα αυτά με μεγάλη πίεση χρόνου. Με λίγα λόγια, το νοσοκομείο έγινε σπίτι μου αυτές τις δύσκολες μέρες. Το θετικό βέβαια ήταν ότι το ίδιο συνέβη και σε μια υπέροχη ομάδα ανθρώπων, πού άμεσα οργανώθηκε και μοιραστήκαμε μαζί όλες αυτές τις δύσκολες στιγμές. Μια παρέα από γιατρούς, νοσηλεύτριες και εργαζομένους στο νοσοκομείο μας που ζήσαμε μαζί απίστευ- τες ώρες, μοιραστήκαμε το άγχος και την ευθύνη και μεταφέραμε ένα αίσθημα ασφάλειας σε όλο το προσωπικό. Και είμαι σίγουρος, όπως είπε και ο αγαπημένος μου Διονύσης Σαββόπουλος ότι “θα φτιάξουν ιστορία οι παρέες” και θα αφήσουν το θετικό τους στίγμα στην αντιμετώπιση της νόσου».
Ποιες είναι οι ιδιαίτερες ανάγκες των ασθενών αυτών, δεδομένου ότι στο νοσοκομείο σας έχετε αντιμετωπίσει μεγάλο αριθμό κρουσμάτων;
«Είναι μια καινούργια νό- σος που έχει πολύ ιδιαίτε- ρα χαρακτηριστικά και που όλοι τώρα την αναγνωρίζουμε. Οι ασθενείς είναι αιφνιδιασμένοι, ανήσυχοι, απομονωμένοι από τους φίλους και συγγενείς. Βιώνουν, πέραν των συμπτωμάτων τους, και σημαντικό άγχος και χρειάζονται ψυχολογική στήριξη από γιατρούς, ψυχολόγους και νοσηλευτικό προσωπικό. Αναζητούν τρόπους επικοινωνίας με τα αγαπημένα τους πρόσωπα, πολλά εκ των οποίων ήδη νοση- λεύονται ή βρίσκονται σε καραντίνα. Είναι μια πολύ δύσκολη κατάσταση και για τους ασθενείς και για το προσωπικό. Είμαστε δίπλα τους όλες αυτές τις ημέρες δίνοντάς τους ένα αίσθημα ασφάλειας. Θεραπευτικά, αυτή τη στιγμή, το βασικό μας όπλο συνίσταται σε στενή παρακο λούθηση και σωστή εντατικοποιημένη υποστήριξη όταν χρειαστεί. Η βοήθεια των ειδικών κλινικών νοσηλείας και των μονάδων εντατικής στους βαριά πάσχοντες ασθενείς είναι πολύτιμη. Χρησιμοποιούνται επιπλέον επικουρικές θερα- πείες με κάποια φάρμακα που έχουν δείξει κάποιου βαθμού αποτελεσματικότητα απέναντι στον ιό αυτόν, όπως φάρμακα έναντι του AIDS, ανθελονοσιακά κ.λπ., τις οποίες χρησιμοποιήσαμε και στους ασθε-νείς μας στην Πάτρα. Επίσης, φαίνεται ότι στη νόσο αυτή παίζει σημαντικό ρόλο και η ανοσιακή απάντηση. Υπάρχουν κλινικές μελέτες εν εξελίξει και περιμένουμε τα αποτελέσματά τους και τη διάθεση των νέων αντιιικών ή ανοσοτροποποιητικών φαρμάκων στην αγορά. Αυτή τη στιγμή και ως ελληνική ιατρική κοινότητα είμαστε σε θέση να προτείνουμε τον δικό μας θεραπευτικό αλγόριθμο και το κάναμε, ενώ παράλληλα ως ελληνική ομάδα έχουμε σε εξέλιξη σημαντική ερευνητική δραστηριότητα σε σχέση με την παθογένεια και τις θεραπευτικές παρεμβάσεις στη νόσο».
Σας ανησυχεί η έκθεση – τόσο για εσάς όσο και για τους συναδέλφους σας – στον νέο κορωνοϊό;
«Φυσικά, ένα από τα μεγάλα προβλήματα στη διαχείριση της νόσου αυτής είναι η έκθεση των υγειονομικών και του προσωπικού του νο- σοκομείου στη νόσο. Αυτό δημιουργεί σημαντικό άγχος, όχι μόνο για την πιθανή σοβαρή νόσηση του επαγ- γελματία υγείας αλλά και τη μετάδοσή της σε άλλους, ασθενείς, συναδέλφους και συγγενικό περιβάλλον. Φυσικά είναι κρίσιμη η σωστή ενημέρωση όλου του προ- σωπικού, ούτως ώστε να υπάρχει ισορροπία ανάμε- σα στην αποφυγή του πα- νικού με παράλληλη λήψη των αναγκαίων μέτρων προφύλαξης. Οσον αφορά εμένα, δεν με ανησύχησε η έκθεση στον κορωνοϊό, πρώτον γιατί δεν πρόλαβα καν να το σκεφτώ και δεύτερον γιατί εξ αρχής έλα- βα όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας, μια και εκ θέσεως πρέπει να δίνω το παράδειγμα και για το υπό- λοιπο προσωπικό.
Υπάρχει επίσης μεγάλη εξάντληση του προσωπικού και μεγάλη ανάγκη ανανέωσης με μετακινήσεις και κυρίως με νέες προσλήψεις. Ηδη υπάρχουν νοσοκομεία και κλινικές με προσωπικό που νόσησε ή μπήκε σε καραντίνα και δυσκολεύονται να φέρουν εις πέρας τη καθημερινή τους λειτουργία. Υπάρχουν αρκετές νέες προσλήψεις στο νοσοκομείο μας που πιστεύω θα βοηθήσουν το προσωπικό να ανασάνει. Οφείλω πάντως να τονίσω εδώ τη συγκινητική αφοσίωση των ανθρώπων που ενεπλάκη- σαν σε όλη αυτή την πρωτόγνωρη κατάσταση και έδωσαν με απόλυτη ανιδιοτέλεια όλο τους τον εαυτό σε αυτόν τον αγώνα».
Πόσους ασθενείς νοσηλεύετε σήμερα; Υπάρχει σημαντική αύξηση στα περιστατικά;
«Από την αρχή της επιδημίας νοσηλεύσαμε στο ΠΓΝ Πατρών 27 ασθενείς, εκ των οποίων 10 έλαβαν εξιτήριο και δυστυχώς ο ένας απεβίωσε. Αυτή τη στιγμή νοσηλεύουμε 20 ασθενείς, 14 στην ειδικά διαμορφωμένη κλινική νοσηλείας και 3 στον θάλαμο αρνητικής πίεσης, εκ των οποίων ο ένας διασωληνωμένος. Εχουμε παράλληλα μεγάλο αριθμό υπόπτων περιστατικών, που νοσηλεύονται σε ειδική πτέρυγα υπό συνθήκες απομόνωσης και ελέγχονται καθημερινά, με δεδομένο ότι υπάρχουν δύο εργαστήρια αυτή τη στιγμή στο νοσοκομείο και το Πανεπιστήμιο που κάνουν το τεστ. Ευτυχώς έχουμε πλέον μικρή ροή θετικών περιστατικών στη μονάδα μας και στην περιοχή μας, και μετά την ανίχνευση του περιβάλλοντος των πρώτων ασθενών, δεν είχαμε σημαντική αύξηση κρουσμάτων, με δεδομένη την άμεση λήψη μέτρων λίγο πριν από την υπόλοιπη χώρα. Μας απασχολεί όμως η πιθανή διασποράς στην κοινότητα, η οποία θα φανεί τις προσε- χείς δύο εβδομάδες, και θα μας δώσει μια πιο καθαρή εικόνα».
Υπάρχει κάποιο θετικό μήνυμα που μπορείτε να μοιραστείτε μαζί μας;
«Υπάρχουν πολλά θετικά μηνύματα. Η επιδημία αυτή μας έδωσε μια εικόνα για το υψηλό αίσθημα ευθύνης αλλά και τα αντανακλαστικά των εργαζομένων στο νοσοκομείο μας και γενικότερα για την πολύτιμη συνδρομή του Δημόσιου Συστήματος Υγείας στην αντιμετώπιση σοβαρών κρίσεων. Αναδείχτηκε επίσης η εξαιρε- τική εμπειρία που διαθέτει το επιστημονικό δυναμικό της χώρας μας, τόσο στην ως τώρα κλινική διαχείριση της επιδημίας όσο και στην ανάπτυξη υψηλού επιπέδου ερευνητικής δραστηριότητας σε σχέση με τη νόσο αυτή. Είμαι φύσει αισιόδοξος