Η αρχή της ελευθερίας του λόγου προσφέρει τη δυνατότητα στο κάθε άτομο να εκφράσει την άποψή, τις ιδέες, ή τα πιστεύω του χωρίς φόβο και να πράξει σύμφωνα μ’ αυτά. Τι συμβαίνει όμως στις περιπτώσεις που η υποκειμενική άποψη και επιλογή κάποιου ενδέχεται να βλάψει τη ζωή ή την υγεία των συνανθρώπων του;
Ένα τέτοιο πρόβλημα αντιμετωπίζουν οι σύγχρονες δυτικές κοινωνίες με το αντιεμβολιαστικό κίνημα. Από τη μία η μεμονωμένη άποψη ενός ατόμου που αρνείται να εμβολιαστεί ή να εμβολιάσει το παιδί του θα μπορούσε να χαρακτηριστεί σαν προσωπική επιλογή. Από την άλλη όμως η επιλογή αυτή παύει να θεωρείται μόνο προσωπική υπόθεση εφόσον οι επιπτώσεις της δεν αφορούν μόνο το συγκεκριμένο άτομο μα και τους γύρω του αλλά και την κοινωνία μέσα στην οποία αυτό το άτομο ζει: εξαιτίας του κινήματος των αντιεμβολιαστών το 2018 140,000 άνθρωποι πέθαναν από ιλαρά ενώ οι περισσότεροι θάνατοι ήταν παιδιών κάτω την 5 ετών.
Μια παρόμοια περίπτωση καλείται να αντιμετωπίσει η ελληνική κοινωνία μέσα απ΄την προσπάθεια να δώσει απάντηση στο ερώτημα εάν ο κορωνοϊός COVID-19 κολλάει με τη Θεία Κοινωνία. Η κα Ελένη Γιαμαρέλλου, καθηγήτρια λοιμοξιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ως πιστή Χριστιανή, εξέφρασε τη δική της άποψη σε αυτό το ερώτημα: «Τα άτομα που θέλουν να κοινωνήσουν δεν πρέπει να φοβούνται ότι με τη Θεία Κοινωνία μπορεί να μεταδοθεί ποτέ μικρόβιο». Την άποψη της κα Γιαμαρέλλου ακολούθησε απόφαση της Ιεράς Συνόδου που λέει ότι «…όλοι οι πιστοί… θα εξακολουθήσουμε… να κοινωνούμε, έχοντας τη βεβαιότητα ότι κοινωνούμε στη Ζωή και στην αθανασία». Η επιστημονική κοινότητα όμως έχει αντίθετη άποψη: ο κορωνοϊός COVID-19 μεταδίδεται μετά από άμεση επαφή με ασθενή ή με σωματικά υγρά ασθενή και καμία θεία παρέμβαση δεν μπορεί να αποτρέψει τη ραγδαία μετάδοση του, η εξάπλωση του οποίου μπορεί να οδηγήσει στα δραματικά αποτελέσματα μιας πανδημίας.
Η πίστη σε μια ιδέα, μια άποψη ή μια θρησκεία μπορεί να προσφέρει αστείρευτη δύναμη ή και να αποτελέσει τρόπο ζωής. Με τον ίδιο τρόπο η απόλυτη πίστη στο Θεό συνοδύεται με την ακλόνητη άποψη ότι ο Θεός θα μας προστατέψει από τα πάντα και αυτή η βαθιά πίστη μπορεί να δώσει αμέτρητο θάρρος και ελπίδα. Όμως η ίδια πίστη μπορεί και να τυφλώσει, να αποτρέψει τον άνθρωπο να δει την επιστημονική αλήθεια. Κατά παρόμοιο τρόπο η απόφαση του ατόμου που αρνείται τον εμβολιασμό ενδέχεται να προέρχεται από μια προσωπική πίστη σε μια αρχή που όμως αντίκειται της επιστήμης. Ο κάθε άνθρωπος θα πρέπει να έχει το δικαίωμα στα δικά του πιστεύω αν αυτά τον βοηθούν να ζει καλύτερα και σύμφωνα με τα δικά του κριτήρια. Μα πώς μπορεί μια κοινωνία να αντιμετωπίσει περιπτώσεις όπου η προσωπική πίστη ενός ατόμου ή μιας ομάδας ανθρώπων μπορεί να σημαίνει την αρρώστια και τον ενδεχόμενο θάνατο των πλησίων του;
Πολλοί πιστεύουν ότι η παιδεία και η εκπαίδευση θα δώσουν τις λύσεις όμως η σύγχρονη κοινωνία έχει αποδείξει ότι αυτή δεν είναι όλη η αλήθεια. Στην περίπτωση των αντιεμβολιαστών το μεγαλύτερο ποσοστό τους είναι άνθρωποι καλά εκπαιδευμένοι, λευκοί και υψηλού οικονομικού επιπέδου. Η κα Γιαμαρέλλου είναι μια αξιόλογη επιστήμονας που όμως στη στιγμή της ανάγκης και του φόβου βάζει την επιστήμη της παράμερα και επικαλείται την πίστη της. Στις περιπτώσεις αυτές όπου η πίστη αντικαθιστά τη λογική ή τη γνώση και ο κίνδυνος που καραδοκεί είναι τεράστιος τότε μόνο μια ανώτερη δύναμη που έχει τη δυνατότητα να επιβληθεί μπορεί να δώσει τη λύση: ο νόμος και το κράτος.
Στη περίπτωση των αντιεμβολιαστών ήδη σε κάποιες χώρες ο εμβολιασμός κατά των πιο επικίνδυνων παιδικών ασθενειών είναι υποχρεωτικός. Προκειμένου να εμποδίσει την εξάπλωση του κορωνοϊού η κινέζικη κυβέρνηση έχει κλείσει προσωρινά όλους τους ναούς κι έχει απαγορεύσει όλες τις ομαδικές θρησκευτικές συνευρέσεις. Ομοίως, εξαιτίας του υπαρκτού κινδύνου της εξάπλωσης του κορωνοϊού σε μια έντονα θρησκευτική χώρα σαν την Ελλάδα, το ελληνικό κράτος έχει υπέρτατη υποχρέωση να επέμβει και να προστατεύσει τους πολίτες του με το να επιβάλλει την προσωρινή άρση της Θείας Κοινωνίας ή και το κλείσιμο των εκκλησιών κατά τη διάρκεια της επιδημίας, όπως ακριβώς συνέβη με τα σχολεία και πανεπιστήμια. Γιατί κανενός η πίστη ή η άποψη δεν αξίζει τόσο όσο η ανθρώπινη ζωή.
