Οι επιστήμονες το έλεγαν χρόνια.
Δεν έχουμε ξεμπερδέψει με τις επιδημίες.
Και στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και των αεροπορικών ταξιδιών δεν θα ήταν ποτέ «τοπικές».
Εχουμε άλλωστε ζήσει και τις μεγάλες προειδοποιήσεις όπως ήταν αυτές με τον SARS και τον H1N1.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι στο τέλος η επιστήμη θα βρει τρόπο αποτελεσματικής θεραπείας και πρόληψης του κοροναϊού, μέσω κάποιου εμβολίου.
Δεν υπάρχει, επίσης, αμφιβολία ότι με τη βελτίωση γενικά των συνθηκών ζωής είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι σε σχέση π.χ. με την «Ισπανική Γρίπη» του 1918.
Όμως, μέχρι να λειτουργήσει η ιατρική του 21ου αιώνα όλα δείχνουν ότι χρειάζεται να καταφύγουμε στα μέτρα δημόσιας υγείας του 19ου αιώνα.
Δηλαδή, τη σχολαστική καθαριότητα, τις καραντίνες, τις «αποστάσεις ασφαλείας», την αποφυγή χειραψιών και φιλιών, την ακύρωση μαζικών συναθροίσεων, τις προσταγές «να μείνετε σπίτι σας».
Παράδειγμα προς αποφυγή
Διαφορετικά, ήδη βλέπουμε τι γίνεται στη γειτονική Ιταλία.
Μια χώρα που είναι μέλος της ομάδας των G7 και που έχει καλύτερο σύστημα υγείας από το δικό μας, με αναλογικά περισσότερες νοσοκομειακές κλίνες και θέσεις σε ΜΕΘ.
Μια χώρα που έχει τα περισσότερα κρούσματα στην πιο αναπτυγμένη και πλούσια περιοχή της: τον Βορρά.
Και όμως σε αυτή τη χώρα έχουν φτάσει στο όριό τους.
Το σύστημα υγείας είναι στα πρόθυρα κατάρρευσης.
Αναγκάζονται να διαμορφώνουν πρωτόκολλα ιεράρχησης για το ποιοι ασθενείς έχουν προτεραιότητα.
Και όλα αυτά γιατί στην αρχή είπαν να μην πάρουν «πολύ αυστηρά» μέτρα.
Να μην «αλλάξουν πολύ τον τρόπο ζωής τους».
Να δείξουν πώς η ζωή «συνεχίζεται κανονικά».
Και τώρα όλη η Ιταλία είναι «κόκκινη ζώνη».
Αντίθετα, στην Κίνα δεν σκέφτηκαν έτσι.
Είναι αλήθεια ότι στην αρχή πήγαν να το αντιμετωπίσουν με την «παραδοσιακή» μέθοδο των ολοκληρωτικών καθεστώτων: την αποσιώπηση και τη συγκάλυψη.
Μετά, όμως, κατάλαβαν ότι από το πώς θα αντιμετώπιζαν την επιδημία θα κρινόταν το μέλλον του καθεστώτος.
Και πήραν όλα τα μέτρα.
Ακύρωσαν ουσιαστικά μία από τις μεγαλύτερες περιόδους μετακινήσεων κάθε χρόνο.
Μια ολόκληρη επαρχία την έθεσαν σε καραντίνα.
Ακύρωσαν σχεδόν όλη την οικονομική δραστηριότητα σε ορισμένες περιοχές.
Επέβαλαν αυστηρούς κανόνες για το πώς μπορούσε ο καθένας να κινηθεί, ξεκινώντας δηλαδή από όσους θεωρούνταν ύποπτα κρούσματα.
Διέθεσαν όλους τους πόρους που μπορεί να είχαν.
Έχτισαν πρόχειρα νοσοκομεία σε λίγες μέρες.
Οργάνωσαν μαζικούς ελέγχους.
Και αυτή τη στιγμή δείχνουν να θέτουν υπό μερικό έλεγχο την επιδημία.
Όλα αυτά τα συντόνισε και τα επέβαλε το κράτος, με αυταρχικό τρόπο ίσως, όμως έφεραν αποτελέσματα.
Τα μαθήματα
Πρέπει να πάρουμε μαθήματα.
Καλά μαθήματα και κακά μαθήματα.
Και τα κακά μαθήματα είναι ότι η ευκολία εδώ κοστίζει και κοστίζει σε ζωές.
Ναι, τα μέτρα θα είναι σκληρά.
Ναι, τα μέτρα θα έχουν κόστος για αρκετούς και πρέπει να ληφθούν μέτρα για τους αδύναμους.
Ναι, δεν μπορεί να παγώσει κάθε δραστηριότητα.
Αλλά, πολλά πράγματα για ένα διάστημα πρέπει να αλλάξουν.
Εάν ο ιός μεταδίδεται κυρίως με το συγχρωτισμό, πρέπει να ακυρώσουμε όσο το δυνατόν περισσότερες μορφές μαζικού συγχρωτισμού.
Καλά κάνουμε και κλείνουμε τα σχολεία, τα πανεπιστήμια και τα φροντιστήρια.
Ορθά αποφασίστηκε ότι θα είναι χωρίς θεατές όλες οι αθλητικές εκδηλώσεις.
Ορθά κλείνουν τα ΚΑΠΗ και καλούνται οι ηλικιωμένοι να μείνουν σπίτι τους.
Ορθά ακυρώνονται εκδηλώσεις.
Όμως, δεν μπορεί την ίδια στιγμή χώροι μαζικής συνάθροισης να λειτουργούν σαν κανονικά: μπαρ, καφενεία, φαγάδικα, ξενυχτάδικα, εκκλησίες.
Άμα πρέπει να κάτσουμε κατά βάση σπίτι μας και να περιορίσουμε περιττές μετακινήσεις, τότε πρέπει να κλείσουν και αυτά.
Θα έχει κόστος;
Ναι, αλλά θα σωθούν ζωές και δεν καταρρεύσει το σύστημα υγείας.
Και το οικονομικό κόστος κάπως θα αποζημιωθεί, ενώ οι ζωές όχι.
Θα αλλάξει η ζωή μας;
Ναι, αλλά κάμποσων συμπολιτών θα μπορέσει να μη διακοπεί πρόωρα.
Θα ξεβολευτούμε;
Ναι, αλλά θα είναι για να αντιμετωπίσουμε ένα σκληρό αντίπαλο.
Ανοσία απέναντι στον ιό δεν έχουμε.
Ούτε, προς το παρόν θεραπεία.
Έχουμε όμως ευθύνη, σκέψη, ευφυΐα, γνώση.
Ας τα αξιοποιήσουμε.