Διαφορετική, σαφώς πιο μετριοπαθή, υπεύθυνη και ορθολογική στάση, όσον αφορά στον κορωνοϊό και την μετάδοσή του εκφράζει ο αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος, αλλά και η Ορθόδοξη Εκκλησία της Αμερικής.
Συγκεκριμένα, με σειρά μηνυμάτων του μέσω Twitter ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής τηρεί μια στάση ευθύνης απέναντι στο ποίμνιό του.
«O Θεός είναι παντού, οπότε ακόμη και αν αισθάνεστε περιορισμένοι λόγω του Covid-19 και αποφεύγετε να επισκέπτεστε την Εκκλησία για κάποιο διάστημα, μέχρι να περάσει η κρίση, μπορείτε να λατρεύετε τον Θεό στο πνεύμα και την αλήθεια παντού» γράφει σε μια ανάρτηση.
God is everywhere, so even if you feel constrained by Covid-19 and avoid going to church for a while, until the crisis passes, remember that you can worship God in spirit and truth anywhere: https://t.co/2SwIqQgjjR
— Elpidophoros (@Elpidophoros) March 7, 2020
«Γνωρίζουμε ότι ο θεός επικοινωνεί την ευλογία του σε εμάς μέσα από υλικά πράγματα. Γνωρίζουμε όμως επίσης ότι αυτή η γη κάποια στιγμή θα πεθάνει (Κατά Λουκά 21:33), οπότε δεν αποδίδουμε όλη την εμπιστοσύνη μας στα υλικά πράγματα αλλά στο πνεύμα» αναφέρει σε άλλη ανάρτησή του.
We know that God communicates His blessing to us through material means, but we also know that this earth will one day pass away (Luke 21:33), so we do not put our every confidence in material things, but in the Spirit.
— Elpidophoros (@Elpidophoros) March 7, 2020
«Ο κορωνοϊός είναι μια σοβαρή απειλή για την υγεία των ενοριτών μας. Παρακαλείσθε να λαμβάνεται κάθε προληπτικό μέτρο που προτείνει η κυβέρνηση. Ας είναι η πίστη μας εμπεριστατωμένη» λέει σε μια τρίτη ανάρτηση.
Covid-19 (Coronavirus) is a serious threat to the health of our parishioners. Please take every precaution that the @CDCgov recommends (https://t.co/Xybrqzn5MV) Let our faith be an informed one!
— Elpidophoros (@Elpidophoros) March 7, 2020
Την ίδια στιγμή, με ανακοίνωσή του προς τον κλήρο και τους πιστούς σε μια προσπάθεια να περιοριστεί η εξάπλωση του κορωνοϊού στις εκκλησίες, ο Ελπιδοφόρος επισημαίνεται ότι «σε μια τέτοια κρίση, πρέπει να επαγρυπνούμε ως κοινότητα, μήπως οι εκκλησίες μας γίνουν σημεία μετάδοσης της νόσου».
Παράλληλα ζητείται από όσους ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες να προστατεύονται και να αποφεύγουν να παρακολουθούν τις λειτουργίες.
«Αυτά τα μέτρα δεν αλλάζουν τις παραδόσεις της Εκκλησίας, αλλά είναι μάλλον προσωρινές προφυλάξεις κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου κρίσης» υπογραμμίζεται στην ανακοίνωση του Αρχιεπισκόπου Αμερικής.
Μεταξύ των μέτρων που λαμβάνονται είναι ότι οι πιστοί δεν θα φιλούν πλέον το χέρι του ιερέα ούτε θα λαμβάνουν το αντίδωρο από τον ίδιο αλλά από το καλάθι.
Αναλυτικά το μήνυμα του Αρχιεπισκόπου Αμερικής:
«Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές στον Χριστό, η εμφάνιση της πανδημίας Covid-19 (κορονοϊός) παγκοσμίως και στις Ηνωμένες Πολιτείες δημιούργησε φόβο, άγχος και γνήσια ανησυχία. Όλα αυτά πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη και οι φόβοι κανενός δεν πρέπει να απορριφθούν άκριτα. Ήδη, θρησκευτικά σώματα ανταποκρίνονται με παρόμοιους τρόπους, αλλά τρόπους που δεν είναι απαραίτητα συνεπείς. Προκειμένου να βοηθήσουμε τους πιστούς, αυτή η ανακοίνωση έχει σκοπό να μας καθοδηγήσει και να μας ενημερώσει όλους.
Ως Ορθόδοξοι Χριστιανοί γνωρίζουμε ότι ο Θεός χρησιμοποιεί υλικά μέσα για να επικοινωνήσει μαζί μας τις ευλογίες και την παρουσία Του. Η γεμάτη χάρη παρουσία των εικόνων, των λειψάνων, του Αγιασμού, των σταυρών, αντικειμένων (όπως τα λουλούδια) και ακόμη και ο ασπασμός του χεριού ενός ιερέα, μεταφέρουν στον πιστό τη χάρη και την ενέργεια του Θεού. Τα ίδια υλικά στοιχεία που μπορούν να μεταφέρουν τις ευλογίες του Θεού υπόκεινται επίσης στην κατεστραμμένη φύση του έκπτωτου κόσμου. Η επιστήμη και ο λόγος που μας έδωσε ο Θεός απαιτούν να χρησιμοποιούμε όλα τα διαθέσιμα μέσα για να προστατεύσουμε τους εαυτούς και τις οικογένειές μας από την εξάπλωση του Covid-19 και κάθε άλλης ασθένειας.
Σε μια κρίση σαν αυτή, πρέπει να επαγρυπνούμε ως κοινότητα, μήπως οι εκκλησίες μας γίνουν σημεία μετάδοσης της νόσου. Τα άχραντα μυστήρια, η Αγία Ευχαριστία, δεν είναι απλά ένα υλικό στοιχείο αλλά το ίδιο το σώμα και το αίμα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Ως εκ τούτου, συμβουλεύουμε αυτούς που αισθάνονται σωματικά άσχημα να απέχουν από τις λειτουργικές συγκεντρώσεις μέχρι να είναι σίγουροι για τη διάγνωσή τους. Η ακολούθηση των βασικών βημάτων της καλής υγείας, όπως συνιστάται από τις υγειονομικές αρχές, δεν είναι μόνο λογική, αλλά συνετή και κατανοητή από τους άλλους. Στην πραγματικότητα, είναι μια πράξη αγάπης.
Οι κληρικοί και οι λαϊκοί θα πρέπει να χρησιμοποιούν βέλτιστες πρακτικές όπως σχολαστικό και λεπτομερές πλύσιμο των χεριών και συχνό καθαρισμό του λειτουργικού χώρου και των αντικειμένων (π.χ. σταυροί, εικόνες κ.λπ.).
Εκείνοι που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες (οι ηλικιωμένοι σε κίνδυνο, αυτοί με κατασταλμένο αυτοάνοσο σύστημα και όσοι πάσχουν από χρόνιες ασθένειες) θα πρέπει να προστατεύουν τον εαυτό τους αποφεύγοντας την παρακολούθηση εκκλησιαστικών λειτουργιών κατά τη διάρκεια της κρίσης. Επίσης, όσοι ταξιδεύουν σε διεθνές επίπεδο, να αποφεύγουν να έρθουν σε εκκλησιαστικές λειτουργίες για περίοδο δεκατεσσάρων ημερών (χρονικό διάστημα επώασης). Χάρη στα θαύματα της τεχνολογίας, ο καθένας μπορεί να επωφεληθεί πλήρως από τις ακόλουθες υπηρεσίες στην τηλεόραση ή στο διαδίκτυο και οι κληρικοί μπορούν να τους επισκεφθούν στο σπίτι για να τους προσφέρουν τα Μυστήρια. Επιπλέον, κανένας δεν πρέπει να επικριθεί γιατί επέλεξε να απέχει για λίγο από τη συμμετοχή τους στις παραδοσιακές λειτουργικές πρακτικές της Αγίας Εκκλησίας μας.
Αυτά τα μέτρα δεν αλλάζουν τις παραδόσεις της Εκκλησίας, αλλά είναι μάλλον προσωρινή προφύλαξη κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου κρίσης. Πρέπει να ενισχύσουμε ο ένας τον άλλον, όπως λέει ο Απόστολος Παύλος: Διότι ο Θεός δεν μας έχει προκαλέσει για οργή, αλλά για να επιτύχουμε τη σωτηρία μέσω του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, ο οποίος πέθανε για μας, έτσι ώστε είτε ξυπνήσουμε είτε κοιμηθούμε, να μπορούμε να ζήσουμε μαζί Του. Συνεπώς, ενθαρρύνετε ο ένας τον άλλο και χτίζετε το ένα πάνω στο άλλο, ακριβώς όπως κάνετε. (Α Θεσσαλονικείς 5: 9-11) «… το? διαφυλαχθ?ναι τ?ν ?γίαν ?κκλησίαν κα? τ?ν πόλιν ταύτην, κα? π?σαν πόλιν κα? χώραν άπ? λοιμο?….».
Με πατρικές προσευχές και την ευλογία του Χριστού
Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος
Αναλυτικά οι οδηγίες προς τους κληρικούς:
1) Όλες οι ενορίες θα παρέχουν σταθμούς στον νάρθηκα και / ή στον κυρίως ναό για τους πιστούς ώστε να απολυμαίνουν τα χέρια τους καθώς εισέρχονται στην Εκκλησία.
2) Ανακοινώσεις θα αναρτηθούν στην είσοδο, οι οποίες θα συνιστούν σε άρρωστα άτομα να μην παρευρίσκονται στις λειτουργίες, αλλά συμμετέχουν μέσω τηλεόρασης ή Διαδικτύου (η διεύθυνση URL πρέπει επίσης να αναρτηθεί).
3) Οι κληρικοί δεν θα προσφέρουν τα χέρια τους για ασπασμό και θα αποφεύγουν να αγγίζουν τους πιστούς είτε με χειραψία είτε με εναγκαλισμό.
4) Ανακοινώσεις θα αναρτηθούν συνιστώντας ο σεβασμός στις εικόνες και στον σταυρό να αποδίδεται μόνο με κλίση.
5) Κανένα βιβλίο – Λειτουργική ή Γραφή δεν θα φυλάσσεται στις θήκες. Οι ενορίτες θα λάβουν οδηγίες να φέρουν τα δικά τους βιβλία από το σπίτι τους.
6) Οι πιστοί δεν θα λάβουν το Αντίδωρον από τους Κληρικούς, αλλά από μόνοι τους όταν φεύγουν από την εκκλησία. Την Τετάρτη (Άγιο Ευχέλαιο), κάθε ιερέας θα χρίσει τον κάθε πιστό χρησιμοποιώντας ξεχωριστά βαμβακάκια.
8) Η Ευχαριστία θα διανεμηθεί όπως συνήθως.
9) Στις τελετές, ο «ασπασμός ειρήνης των κληρικών (“Kiss of Peace”) θα εγίνεται μέσω υπόκλισης τους ενός στον άλλο. Στις ενορίες όπου ο λαός ανταλλάσσει το “Kiss of Peace”, θα αποφύγουν την επαφή με το να υποκλίνονται ο ένας στον άλλο.
10) Μετά από κάθε λειτουργία όλα τα λειτουργικά αντικείμενα και επιφάνειες να καθαρίζονται προσεκτικά.
«Δε μεταδίδεται καμία ασθένεια μέσω της Θείας Κοινωνίας» λέει η Ιερά Σύνοδος
Είναι προφανές πως η μετριοπαθής και υπεύθυνη αυτή στάση του Ελπιδοφόρου έρχεται σε αντιδιαστολή με την ανακοίνωση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου (ΔΙΣ) η οποία ούτε λίγο, ούτε πολύ αψηφώντας προκλητικά την επιστήμη, ανακοίνωσε πως ο κοροναϊός δεν μεταδίδεται με τη θεία κοινωνία!
Με σημερινή της ανακοίνωση η Διαρκής Ιερά Σύνοδος αφού καλεί όλους τους πιστούς καθώς και τους ιερείς να εντείνουν τις προσευχές τους υπέρ της αποτροπής εξάπλωσης του κοροναϊού και αφού κάνει συστάσεις προς ευπαθείς ομάδες να αποφύγουν προσωρινώς την έξοδο από την οικίας τους, εάν δεν είναι απολύτως απαραίτητο, ξεκαθαρίζει πως η Θεία Κοινωνία δεν μπορεί να γίνει αιτία μετάδοσης ασθενειών.
«Για τα μέλη της Εκκλησίας, η προσέλευση στην Θεία Ευχαριστία και η κοινωνία από το Κοινό Ποτήριο της Ζωής, ασφαλώς και δεν μπορεί να γίνει αιτία μετάδοσης ασθενειών, γιατί οι πιστοί όλων των εποχών, γνωρίζουν ότι η προσέλευση στη Θεία Κοινωνία, ακόμη και εν μέσω πανδημίας, συνιστά αφ᾿ ενός μια έμπρακτη κατάφαση αυτοπαράδοσης στον Ζώντα Θεό, και αφ᾿ ετέρου τρανή φανέρωση αγάπης, η οποία κατανικά κάθε ανθρώπινο και ίσως δικαιολογημένο φόβο: «φόβος δεν υπάρχει στην αγάπη, αλλά η τέλεια αγάπη διώχνει τον φόβο» (Α΄ Ἰωάν. 4, 18). Τα μέλη της Εκκλησίας γνωρίζουν ότι η κοινωνία, δηλαδή η σχέση, είναι καρπός αγάπης και άθλημα ελευθερίας, ακριβώς γιατί αγνοεί την καχυποψία, τις επιφυλάξεις, τους φόβους» αναφέρεται στην ανακοίνωση.
«Φάρμακο αθανασίας»
Οι συζητήσεις και οι απόψεις, όπως αναφέρει η ΔΙΣ μετά τη σημερινή της συνεδρίαση, που ακούγονται τις τελευταίες ημέρες για το όλο ζήτημα, ακόμη και για ενδεχόμενη απαγόρευση της Θείας Ευχαριστίας, ξεκινούν από διαφορετική αφετηρία και έχουν διαφορετική προσέγγιση.
«Όσοι προσέρχονται «μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης» και απολύτως ελεύθερα χωρίς κανένα δυναστικό καταναγκασμό, κοινωνούν το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, που γίνεται «φάρμακο αθανασίας», «εις άφεσιν αμαρτιών και εις ζωήν αιώνιον».
Σεβασμός προς την πίστη
Όλοι αυτοί οι πιστοί, αναφέρει η Ιερά Σύνοδος σε μία προσπάθεια να αποκρούσει τις «φωνές» που καλούν τους πιστούς να μην πηγαίνουν στις εκκλησίες για τη Θεία Κοινωνία, «το ελάχιστο που δικαιούνται από τους συμμετέχοντες στον δημόσιο διάλογο είναι ο σεβασμός προς την πίστη τους και την επιλογή τους αυτή, να αγαπούν χωρίς φόβο και ανασφάλεια».
Χωρίς να καταδικάζουμε κανέναν για τον φόβο και την ανησυχία του, προσθέτουν, «ομολογούμε ότι όλοι οι πιστοί, επιτελώντας το χρέος της εν ελευθερία αγάπης μας, θα εξακολουθήσουμε στις Ορθόδοξες Εκκλησίες μας να λειτουργούμε και να κοινωνούμε, έχοντας την βεβαιότητα ότι κοινωνούμε στη Ζωή και στην αθανασία».
Συστάσεις προς τους πιστούς και ενημερωτικά φυλλάδια στις εκκλησίες
Την ίδια στιγμή, η Ιερά Σύνοδος καλεί τους πιστούς να λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα, κατά τις συστάσεις των αρμοδίων κρατικών Αρχών, προς τον σκοπό της αποφυγής διασποράς του ιού όπως:
α) Τακτικό και καλό πλύσιμο των χεριών με σαπούνι.
β) Χρησιμοποίηση αντισηπτικών με οινόπνευμα.
γ) Τήρηση αποστάσεων από όποιον παρουσιάζει συμπτώματα.
δ) Να γίνεται επιμελής καθαριότητα των επιφανειών και σωστός αερισμός των Ιερών Ναών και των λοιπών εκκλησιαστικών χώρων.
ε) Προτρέπονται όσοι παρουσιάζουν συμπτώματα ασθενείας, αλλά και όσοι ανήκουν στις υγειονομικώς ευπαθείς ομάδες, πάσχοντες από αναπνευστικά προβλήματα ή σακχαρώδη διαβήτη ή καρδιαγγειακά νοσήματα, ως και οι ανοσοκατεσταλμένοι, να αποφύγουν προσωρινώς την έξοδο από την οικία τους, εάν δεν είναι απολύτως απαραίτητο, να είναι ακόμη πιο προσεκτικοί στην σχολαστική υγιεινή και καθαριότητα, να αποφύγουν τους χώρους μαζικής συναθροίσεως καθώς και τους ασπασμούς και εναγκαλισμούς, χάριν της προστασίας της υγείας των ιδίων αλλά και των αδελφών τους. στ) Όποιος παρουσιάζει συμπτώματα να επικοινωνεί με την τηλεφωνική γραμμή 1135, η οποία επί 24ώρου βάσεως θα παρέχει πληροφορίες σχετικά με τον νέο κορωνοϊό.
Προς τον σκοπό της ενημέρωσης του πιστού λαού, η Ιερά Σύνοδος απεφάσισε την εκτύπωση ειδικού ενημερωτικού φυλλαδίου με τις παραπάνω οδηγίες και την διανομή του στους Ιερούς Ναούς.