Το νέο σχεδιο «Ιόλαος» για την θωράκιση της χώρας απέναντι στις δασικές πυρκαγιές όπως και άλλα νέα σχέδια για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών, δεν είναι σε πολλά σημεία εφαρμόσιμα και θα υπάρξουν πάλι σημαντικές δυσλειτουργίες, όπως συνέβη και με την τραγωδία στο Μάτι το καλοκαίρι του 2018. Αυτό σημειώνει συνολικά σε άρθρο του ο πρώην υπαρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος και ειδικός αναλυτής εμπρησμών αλλά και των κρατικών επιχειρησιακών σχεδίων κ. Ανδριανός Γκουρμπάτσης.
Οπως σημειώνει ο κ Γκουρμπάτσης «δεν αμφιβάλλω για τις καλές προθέσεις της Κυβέρνησης και την υψίστης σημασίας προτεραιότητά της για τη θωράκιση της χώρας από τις δασικές πυρκαγιές. Ομως θα πρέπει να δούμε τι πραγματικά συμβαίνει για τη θωράκιση αυτή. Στην Αιτιολογική Εκθεση του πρόσφατου νόμου (Ν. 4662/2020), με τον οποίο συστάθηκε ο Εθνικός Μηχανισμός Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Απειλών αναφέρεται απαξιωτικά για τα Σχέδια αυτά, ότι «δεν υφίσταται διαδικασία ανάλυσης κινδύνου ούτε τηρείται Εθνική Βάση Δεδομένων Κινδύνων και Απειλών, προσδιορισμένων κατά χώρο και χρόνο» με συνέπεια τα Σχέδια Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών και Διαχείρισης Συνεπειών – όπως το Σχέδιο ΙΑΛΟΣ – να χαρακτηρίζονται από γενικότητα και αφενός να μην ενσωματώνουν στο ρυθμιστικό πεδίο τους τις ιδιαιτερότητες συγκεκριμένων περιοχών από άποψη κινδύνου και αφετέρου να μην αποτυπώνουν με σαφήνεια την αρμοδιότητα έκαστου φορέα πολιτικής προστασίας, γεγονός που αναπόφευκτα καθιστά την αποτελεσματικότητά τους ελλειμματική».
Ακολούθως ο κ. Γκουρμπάτσης σημειώνει «παρόλο που ο Ν. 4662/2020 άρχισε να ισχύει από την 7η Φεβρουαρίου 2020 , στην πράξη όμως δεν μπορεί να εφαρμοστεί. Και τούτο γιατί με εξαίρεση αυτών για τις οποίες ορίστηκε μεταβατική περίοδος εφαρμογής τους δεν έχουν υλοποιηθεί οι αναγκαίες εκ του νόμου ρυθμίσεις του, όπως λχ δεν έχουν προσληφτεί μέχρι σήμερα οι 13 Περιφερειακοί Συντονιστές, δεν έχουν εκδοθεί μέχρι οι αναγκαίες 128 κανονιστικές πράξεις για την λειτουργία των αρμοδίων επιχειρησιακών κέντρων κι άλλων κρίσιμων οργανων Αν σήμερα δηλαδή συμβεί μια φυσική ή ανθρωπογενής καταστροφή ή απειλή, ο Εθνικός Μηχανισμός δεν μπορεί να λειτουργήσει στην πράξη για τους προαναφερόμενους λόγους. Ωστόσο και το προισχύσαν νομικό και θεσμικό σύστημα Πολιτικής Προστασίας (Ν. 3013/2002, όπως ίσχυσε) στις διατάξεις του οποίου βρίσκουν έρεισμα και ασφαλώς αναφέρονται τα εκδοθέντα προσφάτως Σχέδια Πολιτικής Προστασίας με τους κωδικούς ΙΟΛΑΟΣ (πυρκαγιές), ΕΓΚΕΛΑΔΟΣ (σεισμοί), ΔΑΡΔΑΝΟΣ (πλημμύρες), ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ (μεγάλης έκτασης τεχνολογικά ατυχήματα), ΤΑΛΩΣ (ηφαιστειακό σύμπλεγμα Σαντορίνη) κλπ δεν μπορεί να λειτουργήσει στην πράξη, γιατί ήδη, σύμφωνα με το άρθρο 182 περ. (δ) του Ν. 4662/2020, έχει καταργηθεί ρητώς».
Τέλος ο κ Γκουρμπάτσης συμπληρώνει «τελικά με τέτοιες ενέργειες μπορούμε να πεισθούμε, ότι η παρούσα Κυβέρνηση ήρθε να εξορκίσει το κακό που μας είχε φέρει η προηγούμενη, όπως λχ κατά τη εθνική τραγωδία στο Μάτι ή μήπως εξ αιτίας του αλαλούμ που προεκτέθηκε ενδεχομένως ζήσουμε την ερχόμενη αντιπυρική περίοδο ή εφεξής μια νέα τραγωδία σε κάποια καταστροφή εξ αιτίας πυρκαγιάς; Όσο κι αν οι πυροσβέστες θέλουν να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο των πυρκαγιών με τον ορθότερο επιχειρησιακά και αποτελεσματικότερο τρόπο, αν δεν υπάρχει έγκαιρα ο αναγκαίος επιχειρησιακά σχεδιασμός και η ενδεδειγμένη οργάνωση του δασοπυροσβεστικού μηχανισμού και φυσικά και του μηχανισμού πολιτικής προστασίας δεν μπορεί ν΄ αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά καμία φυσική ή ανθρωπογενής καταστροφή ή απειλή που δημιουργεί κατάσταση έκτακτης ανάγκης, όπως λχ κατά την εθνική τραγωδία Μάτι. Εξάλλου εγώ πάντως δεν πιστεύω στους επικοινωνιακούς στόμφους και στις μεγαλόστομες δήθεν αναδιαρθρώσεις και αναδιοργανώσεις Με αυτά που βλέπω να συμβαίνουν στον ευαίσθητο χώρο της Πολιτικής Προστασίας, είμαι ιδιαίτερα ανήσυχος και προβληματισμένος για το ουσιαστικό αποτέλεσμα αυτού του επιπόλαιου και βιαστικού εγχειρήματος που αποτυπώνεται στον Ν. 4662/2020. Απεύχομαι ωστόσο να είναι το άρθρο αυτό προφητικό για την επερχόμενη αντιπυρική περίοδο και εφεξής. Απλά θα επιθυμούσα ν΄ αποτελέσει μόνον ένα ηχηρό καμπανάκι ανησυχίας στον πιθανό εφησυχασμό των υπευθύνων του Εθνικού Μηχανισμού, γιατί η Δικαιοσύνη σε ενδεχόμενη καταστροφή έχει ήδη εμπειρία από το Μάτι και γνωρίζει πλέον πολύ καλά πως προβλέπεται να λειτουργεί όχι μόνον αυτός ο Εθνικός Μηχανισμός αλλά και ο Δασοπυροσβεστικός Μηχανισμός».
