Αυτό που παρακολουθούμε οδηγεί σε μία θλιβερή και ανησυχητική διαπίστωση.
Όσο ο κορωνοϊός εξαπλώνεται, γιγαντώνεται και το πρόβλημα της παραπληροφόρησης σχετικά με αυτόν.
Θεωρίες, φήμες, εικασίες και κάθε είδους διαδόσεις εξαπλώνονται με ρυθμούς ιλιγγιώδεις μέσα από τους γνωστούς διαύλους, είτε των επίσημων μέσων πληροφόρησης είτε των κοινωνικών δικτύων, όπου ο καθένας γράφει και μεταδίδει ό,τι του κατέβει στο κεφάλι.
Το φαινόμενο είναι γνωστό και έχει παρατηρηθεί πολλές φορές. Ίσως όμως δεν έχει έως και σήμερα αναλυθεί διεξοδικά και τεκμηριωμένα μία κατά τα άλλα προφανής συσχέτιση. Αυτή που υπάρχει μεταξύ της μεταδοτικότητας ενός ιού ή μίας μόλυνσης και της εξάπλωσης των fake news.
Κατά αξιοσημείωτη σύμπτωση, πριν από μερικές εβδομάδες εκδόθηκε μία μελέτη του Ανταμ Κουτσάρσκι, επιδημιολόγου στην London School of Hygiene and Tropical Medicine, με τίτλο The Rules of Contagion – Why things spread and why they stop (Οι κανόνες της μετάδοσης – Γιατί εξαπλώνονται τα πράγματα και γιατί σταματούν να εξαπλώνονται).
Όπως αναφέρεται σε μία παρουσίαση της μελέτης σε πρόσφατο φύλλο των Financial Times, υπάρχουν πολλές θεωρίες και μελέτες για την εξάπλωση των ιών και των ασθενειών.
Μία από αυτές αναπτύχθηκε στην δεκαετία του 1970 από τον Γερμανό μαθηματικό Κλαους Ντιτς. Βασίστηκε στον προσδιορισμό της παραμέτρου R, η οποία εκφράζει τον μέσο αριθμό ανθρώπων που μολύνονται από κάποιον που έχει προσβληθεί από ιό, στο πλαίσιο ενός συγκεκριμένου πληθυσμού. Αν το R είναι μικρότερο από 1, τα κρούσματα βαίνουν μειούμενα. Για τις περισσότερες περιπτώσεις επιδημιών και πανδημιών, η τιμή του R είναι γύρω στο 2. Και όπως γράφει ο Κουτσάρσκι, την ίδια τιμή έχει διαπιστωθεί ότι έχει το R σε περιπτώσεις μετάδοσης προπαγανδιστικού περιεχομένου μέσω των κοινωνικών δικτύων.
Υπάρχει τρόπος ελέγχου των πανδημιών, είτε πρόκειται για ιούς είτε για fake news; Η εποχή προσφέρει πολλές δυνατότητες. Όσο και αν προς το παρόν φαίνεται να καθυστερεί η παρασκευή εμβολίου για τον κορωνοϊό, στην περίπτωση των ΜΜΕ οι δυνατότητες είναι περισσότερες. Για παράδειγμα, η αναζήτηση μέσω Google για πληροφορίες και οδηγίες με το κλειδί «coronavirus» εμφανίζει στα πρώτα αποτελέσματα το site του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και όχι οποιαδήποτε τυχαία αποτελέσματα δημοσιευμάτων. Ενώ στο χρονολόγιο του twitter στην Βρετανία, το πρώτο που εμφανίζεται είναι οι επίσημες κυβερνητικές οδηγίες και συμβουλές.
Είναι δεδομένο ότι η εποχή επιφυλάσσει πολλές δοκιμασίες και ανατροπές για όλα όσα έως σήμερα γνωρίζαμε. Πιθανώς όμως να υπάρχουν αντίδοτα και οι εσχατολογικές θεωρίες εν τέλει να αντιμετωπίζονται. Όπως και όλες οι ιώσεις αντιμετωπίζονται κάποια στιγμή. Το θέμα είναι τι γίνεται στο ενδιάμεσο διάστημα.
