Τα χρόνια της κρίσης, εγκατέλειψαν την Ελλάδα περίπου 500.000 νέοι άνθρωποι με πολύ καλή κατάρτιση και δεξιότητες, αναζητώντας μια καλύτερη ζωή στο εξωτερικό, δηλ. εργασία και καλές αμοιβές, παράλληλα με υψηλότερη ποιότητα ζωής και αξιοκρατία.
Όλοι μιλάνε για την ανάγκη επιστροφής αυτών των ανθρώπων στην Ελλάδα, καθώς αποτελούν το δυνατό μας χαρτί για την οριστική έξοδο από την κρίση και την ουσιαστική ανασυγκρότηση της χώρας.
Παράλληλα, το πολιτικό σύστημα οφείλει να ανοίξει μια συζήτηση για τις κατηγορίες των ατόμων που νιώθουν εγκαταλειμμένες και πεισματικά παραμένουν στη χώρα. Είναι άτομα που έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά με εκείνα που προκάλεσαν το Brexit και τα άλλα που φόρεσαν τα κίτρινα γιλέκα στη Γαλλία.
Κρίσιμος παράγοντας αλλαγής του κλίματος και δημιουργίας προϋποθέσεων επιστροφής είναι και η αξιοποίηση της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, ώστε να εξασφαλιστούν προοπτικές καριέρας για τους νέους και να αντιστραφεί το brain drain με στόχο την μακροπρόθεσμη διασφάλιση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας και χρηματοδότησης του κοινωνικού κράτους, ώστε να έχουμε και ισχυρό ασφαλιστικό σύστημα.
Όλα είναι αλληλένδετα και αυτό που πρέπει να συζητήσει σοβαρά το πολιτικό σύστημα είναι η δημιουργία ενός συστήματος καινοτομίας με έμφαση στις αλληλεπιδράσεις των επιχειρήσεων με ένα κράτος ενεργητικό και μεταρρυθμιστικό, που θα επενδύει κατά προτεραιότητα στην παραγωγή και τη διάχυση της γνώσης.
Κυρίως όμως πρέπει να υπάρξει εθνική στρατηγική για την τέταρτη βιομηχανική επανάσταση ώστε, ανεξάρτητα από εκλογικούς κύκλους και κυβερνητικές αλλαγές να δημιουργηθεί και να διατηρηθεί ένα σταθερό αξιοκρατικό σύστημα που θα δίνει ευκαιρίες και θα αξιοποιεί κατάλληλα το καλύτερο δυναμικό που είτε είναι στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό και πρέπει να επιστρέψει στη χώρα.
Καλές οι συμβουλές και οι προτάσεις του ΣΕΒ για το τι πρέπει να γίνει για την ανάσχεση του brain drain, αλλά η επιστροφή των νέων από το εξωτερικό και η καλυτέρευση των συνθηκών για όσους παραμένουν στην Ελλάδα περνάει μέσα από την ουσιαστική αύξηση των μισθών τους, ανάλογα τα προσόντα τους και τις ιδιαίτερες δεξιότητές τους. Αυτονόητες λύσεις.
