Τροφοδοτούμενες από την κλιματική αλλαγή αλλά και την άρνηση των πολιτικών της να την αντιμετωπίσουν, οι φετινές πυρκαγιές στην Αυστραλία δεν κατέκαψαν απλά εκατομμύρια στρέμματα σε όλη τη χώρα.
Επηρέασαν αρνητικά την ψυχοσύνθεση των Αυστραλών -άρρηκτα συνδεδεμένη με τη σπάνια χλωρίδα και πανίδα- αναγκάζοντάς τους να μάθουν να ζουν αλλιώς. Θέλοντας και μη.
Η βραβευμένη Αυστραλή σκηνοθέτης Λινέτ Ουάλουορτ το έθεσε γλαφυρά από βήματος του οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός τον περασμένο μήνα: «Βρίσκομαι εδώ σαν μια ταξιδιώτισσα από μια νέα πραγματικότητα. Μια φλεγόμενη Αυστραλία. Αυτό που κάποτε φοβόμασταν δεν είναι ένα θέμα προς συζήτηση για το μέλλον. Είναι εδώ. Είναι το πρόσωπο της κλιματικής αλλαγής».
Ανήμπορη να διαχειριστεί την κρίση, εγκλωβισμένη στην ανικανότητά της, η κυβέρνηση εξακολουθεί να υποβαθμίζει το ρόλο της αλλαγής του κλίματος. Οι πολίτες της στρέφουν την πλάτη. Το αποδεικνύουν οι δημοσκοπήσεις. Το αποδεικνύουν οι πρόσφατες ογκώδεις διαμαρτυρίες σε Μελβούρνη και άλλες μεγάλες πόλεις της Αυστραλίας κατά της κυβέρνησης του Σκοτ Μόρισον που εμμένει να ζητεί τρόπους η χώρα να απαλλαγεί από τις δεσμεύσεις της Συμφωνίας του Παρισιού.
Το αποδεικνύει η δημόσια συζήτηση που περιστρέφεται πλέον γύρω από αυτό που πρέπει να γίνει, γύρω από την προσαρμογή σε καιρούς που επιβάλλουν οικολογική ευσυνειδησία. Στις συζητήσεις των νέων, στις παρέες, σε δημόσιες τοποθετήσεις στην τηλεόραση και στον έντυπο Τύπο, ολοένα και περισσότεροι Αυστραλοί μιλάνε για το αύριο. Επανεξετάζουν τον τόπο διαβίωσής τους. Αναθεωρούν τις καταναλωτικές και διατροφικές τους συνήθειες. Μιλούν για το πώς θα πρέπει να ταξιδεύουν. Λένε για το οικολογικό αποτύπωμα που θα πρέπει να αφήνουν εφεξής στον πλανήτη.
«Αν δεν υπάρξει μια σημαντική αλλαγή, είμαστε απλά καταδικασμένοι» αναφέρει στους New York Times, η Ρόμπιν Έκερσλεϊ, πολιτική επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης η οποία έχει γράψει εκτενή δοκίμια και αναλύσεις για την περιβαλλοντική πολιτική σε όλο τον κόσμο.
Η Έκερσλεϊ υποστηρίζει συγκεκριμένα ότι η αλλαγή και οι τομές πρέπει να ξεκινήσουν από την ηγεσία: η οικονομία πρέπει να αλλάξει και να απομακρυνθεί από τα ορυκτά καύσιμα, από τις καλλιέργειες όπως το ρύζι και το βαμβάκι, οι οποίες αποστραγγίζουν τους υδάτινους πόρους. Πρέπει να αλλάξουν οι κανονισμοί δόμησης. Να αυξηθούν τα κονδύλια για έρευνες γύρω από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειες. Να ληφθούν μέτρα που θα αποτρέψουν στο μέλλον να συμβεί άλλη μια ανάλογη τραγωδία.
Δεν το σηκώνει άλλωστε η χώρα. Δεν το αντέχουν οι Αυστραλοί. Ακόμη κι αν επουλωθεί, η πληγή έχει σημαδέψει ανεξίτηλα μια ολόκληρη γενιά κι έχει μεταλλάξει την ψυχοσύνθεσή της.
Πρόσφατη έρευνα διαπίστωσε ότι το 57% των Αυστραλών έχει επηρεαστεί με άμεσο τρόπο από την επώδυνη εμπειρία. Και αυτό δεν αφορά μόνο στις υλικές ζημιές. Είναι πολύ πιο βαθύ.
«Δεν μπορούμε πλέον να προγραμματίζουμε τις καλοκαιρινές μας διακοπές κατά την περίοδο των Χριστουγέννων. Ίσως αυτές θα πρέπει να τις κάνουμε τον Μάρτιο ή τον Απρίλιο» λέει η Έκερσλεϊ και προσθέτει: «Βεβαίως πρέπει να σκεφτόμαστε που και εάν θα πηγαίνουμε σε όλα τα μέρη, καθώς υπάρχει κίνδυνος να παγιδευτούμε».
«Αυτές οι πυρκαγιές μας άλλαξαν» έγραφε προ ημερών στον Guardian o Αυστραλός νοβελίστας Τόμας Κένελι: «Η Νέα Νότια Ουαλία ήταν ένας τόπος παιδικών διακοπών και ονείρων, με ατμοσφαιρικά δέντρα πάνω σε μια ακτογραμμή χιλιομέτρων […] σε παραλίες και κοιλάδες όπου οι λάτρεις της φύσης, οι συνταξιούχοι και οι δραπέτες της πόλεις, είχαν επιλέξει να ζήσουν».
Σήμερα -κι ενώ ακόμη εξακολουθούν να υπάρχουν ζωντανές εστίες φωτιάς- το όνειρο αυτό έχει μετατραπεί σε δυστοπία. Στη χώρα όπου η γη και η άγρια ζωή δεν μοιάζει με καμία άλλη στον πλανήτη, η φύση συρρικνώθηκε με τρόπο οδυνηρό.
