Διορθωτικές κινήσεις στο κυβερνητικό επιτελείο εισηγούνται στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη οι συνεργάτες του ώστε, χωρίς να διαταραχθεί ο βασικός κορμός της κυβέρνησης, να απομακρυνθούν πρόσωπα που δεν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις και να ενισχυθούν τομείς με κρίσιμη συνεισφορά στις μεταρρυθμίσεις και στην κοινωνική ατζέντα. Αστοχίες, ασυνεννοησίες και κρίσεις όπως αυτές του ποδοσφαίρου, που διευθετήθηκε με έναν τρόπο, και του Προσφυγικού, η οποία δυσκολεύει σε πολλά επίπεδα την κυβέρνηση, δημιουργούν το κατάλληλο έδαφος για αυτή τη συζήτηση.
Αλλαγές τον Μάρτιο
Ενώ ατύπως είχε τεθεί ως όριο για την αξιολόγηση των προσώπων που στελεχώνουν τα υπουργεία ο Ιούνιος, τώρα ορισμένοι μιλούν για αλλαγές τον Μάρτιο. Από την πλευρά του Πρωθυπουργού δεν υπάρχουν ασφαλείς ενδείξεις για το πώς θέλει να προχωρήσει, όμως μετά την απόφασή του να μην ανανεώσει τη θητεία του Προκόπη Παυλόπουλου στην Προεδρία της Δημοκρατίας, πολλοί μιλούν για χειραφέτηση του κ. Μητσοτάκη από το παλαιό πολιτικό προσωπικό της ΝΔ αλλά και από τα βαρίδια του κομματικού μηχανισμού. Παραδέχονται όμως ότι υπάρχει μια θεμελιώδης προϋπόθεση για να καταφέρει τελικά να αναδιατάξει το πολιτικό τοπίο, να κινήσει την οικονομία και τις επενδύσεις με τέτοιο τρόπο ώστε τον Σεπτέμβριο στη ΔΕΘ να παρουσιάσει χειροπιαστή πρόοδο, η οποία να έχει νόημα για τους πολίτες.
Ιδιόμορφη διελκυστίνδα
Η κυβέρνηση έχει στο εσωτερικό της πολλές ταχύτητες και αυτό αποτελεί σημείο προβληματισμού για το Μέγαρο Μαξίμου, ιδίως όταν οι δυσκολίες αφορούν κεντρικά στελέχη της ΝΔ, η αντικατάσταση των οποίων συνεπάγεται επιλογές εκτός κόμματος. Αυτή την περίοδο υπάρχει μια ιδιόμορφη διελκυστίνδα: από τη μια μεριά το γαλάζιο κομματικό προσωπικό διεκδικεί περισσότερες θέσεις έναντι προσώπων προερχόμενων από την Κεντροαριστερά και από την άλλη πλευρά ένα κομμάτι της Κεντροαριστεράς, που παραμένει κομματικά άστεγο, ενδεχομένως να επιδιώξει μια πιο οργανωμένη συνεννόηση με τον κ. Μητσοτάκη. Η κατάσταση ακόμα είναι ρευστή, αλλά δίνει ενδιαφέρουσες προοπτικές, δεδομένου ότι ένα άλλο κομμάτι του χώρου αυτού λοξοκοιτάζει προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο Αλέξης Τσίπρας, παρά τα πολλά του προβλήματα, εμφανίζει στις δημοσκοπήσεις μικρά αλλά αξιοπρόσεκτα σημάδια ανάκαμψης σε προσωπικό επίπεδο, καθώς ο χρόνος που πέρασε από τη μεγάλη εκλογική ήττα του είναι πολύ μικρός.
Αδύναμοι κρίκοι
Ορισμένες από τις αδυναμίες της κυβέρνησης αποτελούν καθημερινό αντικείμενο συζήτησης στα υπουργικά γραφεία και μια από τις βασικές δυσλειτουργίες αφορά το οικονομικό επιτελείο. Ο υπουργός Οικονομίας Χρήστος Σταϊκούρας, παρά κάποιες επιμέρους τριβές με το επιτελείο του Μεγάρου Μαξίμου, έχει την εμπιστοσύνη του Πρωθυπουργού, ενώ πολύ αποτελεσματικός κρίνεται στο έργο του ο υφυπουργός Δημοσιονομικής Πολιτικής Θεόδωρος Σκυλακάκης. Αντιθέτως, ο υφυπουργός Οικονομικών Απόστολος Βεσυρόπουλος και ο Γιώργος Ζαββός, υφυπουργός αρμόδιος για τις τράπεζες, δεν έχουν αντίστοιχες θετικές αξιολογήσεις και οι συζητήσεις αφορούν την ενίσχυση του χαρτοφυλακίου του κ. Σκυλακάκη με επιπλέον αρμοδιότητες.
Η θητεία Στουρνάρα
Εντονη παρασκηνιακή συζήτηση γίνεται και για την ανανέωση της θητείας του Γιάννη Στουρνάρα στην Τράπεζα της Ελλάδος, κυρίως επειδή υπάρχει πίεση από έξω για νέα πρόσωπα σε συγκεκριμένα καίρια πόστα και όχι επειδή υπάρχουν σκιές στη σχέση του κεντρικού τραπεζίτη με το Μέγαρο Μαξίμου. Ενας άλλος κύκλος συζήτησης αφορά τα υπουργεία Εξωτερικών και Αμυνας, τα διαφορετικά μηνύματα που εκπέμπονται από τους υπουργούς Νίκο Δένδια και Νίκο Παναγιωτόπουλο προς την Τουρκία και πώς μπορεί να υπηρετηθεί καλύτερα η επιλογή της κυβέρνησης να κρατά χαμηλούς τόνους και ανοιχτούς τους διαύλους επικοινωνίας με την Τουρκία.
Το ενδιαφέρον έχει στραφεί και στα υπουργεία Παιδείας και Υγείας, τα οποία φαίνεται ότι χρειάζονται βοήθεια τόσο στις κατευθύνσεις που πρέπει να ακολουθήσουν όσο και στη διαχείριση της καθημερινότητας.
Ποιοι βάζουν δύσκολα στο Μαξίμου
Η Γραμματεία Παρακολούθησης Κυβερνητικού Εργου καταγράφει συνεχώς ασυνεννοησίες και αυθαίρετες πρωτοβουλίες των υπουργείων, ορισμένες εκ των οποίων δυσκολεύουν το Μέγαρο Μαξίμου. Η κρίση στο ποδόσφαιρο έχει φέρει σε δύσκολη θέση τον υφυπουργό Αθλητισμού Λευτέρη Αυγενάκη. Αντιθέτως, υπάρχουν μεγάλες προσδοκίες από την επανίδρυση του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου και από τον υπουργό Νότη Μηταράκη. Το θέμα δυσκολεύει πολύ την κυβέρνηση, καθώς υπάρχουν μεγάλες αντιδράσεις από τους τοπικούς παράγοντες που πρόσκεινται στη ΝΔ, ιδίως στο Βόρειο Αιγαίο, οι προβλέψεις για την αύξηση των ροών είναι ανησυχητικές λόγω Ιντλίμπ και των απειλών της Τουρκίας και οι επιστροφές παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα, παρότι στην κυβέρνηση μιλούν για σχετική επιτάχυνση. Η εκτίμηση στο Μέγαρο Μαξίμου είναι ότι πρόκειται για μεταβατική περίοδο, η οποία θα ξεπεραστεί όταν θα αρχίσουν να λειτουργούν τα κλειστά κέντρα και θα αυξηθούν οι επιστροφές στην Τουρκία εξαιτίας της αυστηροποίησης των διαδικασιών εξέτασης των αιτήσεων ασύλου.
Ασος η οικονομία
Η οικονομία και οι επενδύσεις εξακολουθούν να αποτελούν τη βασική προτεραιότητα της κυβέρνησης. Στην οικονομία φαίνεται ότι η χώρα αλλάζει σελίδα. Για πρώτη φορά το κόστος δανεισμού έχει υποχωρήσει σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, καθώς η Ελλάδα δανείζεται πια για 10 χρόνια κάτω από το 1%. Παράλληλα, η έκδοση του 15ετούς ομολόγου λήξης 2035 – μια χρονιά όπου το δημόσιο χρέος δεν έχει κριθεί ακόμα βιώσιμο – στέλνει το μήνυμα ότι οι αγορές τιμολογούν καλύτερα το ελληνικό ρίσκο σε σχέση με τους δανειστές.
Παράλληλα, στον τομέα των επενδύσεων υπάρχει μεγάλη κινητικότητα καθώς έχουν υπογραφεί ή αναμένεται να υπογραφούν το προσεχές διάστημα συμφωνίες συνολικής αξίας άνω των 50 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Αρωμα πετροδολαρίων
Μετά την επίσκεψη του Πρωθυπουργού στη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (3-5 Φεβρουαρίου) αναμένεται να έρθει την ερχόμενη εβδομάδα (18-19 Φεβρουαρίου) στην Αθήνα 26μελές κυβερνητικό κλιμάκιο από το Αμπου Ντάμπι με επικεφαλής τον Dr Sultan Al Jaber, υπουργό Επικρατείας, διευθύνοντα σύμβουλο της Εθνικής Εταιρείας Πετρελαίου και άλλων αναπτυξιακών εταιρειών των Εμιράτων. Η ατζέντα των συζητήσεων θα περιλαμβάνει επενδύσεις σε τομείς όπως το εμπόριο, το real estate, η ενέργεια και ειδικά οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η άμυνα, ο ψηφιακός μετασχηματισμός, ο πολιτισμός, ο τουρισμός, τα αγροδιατροφικά προϊόντα κ.ά.
Τον Μάρτιο έχει προγραμματιστεί επίσκεψη του υπουργού Ανάπτυξης Αδ. Γεωργιάδη στο Ριάντ, ο οποίος θα συνοδεύεται από 40 επιχειρηματίες. Οι δύο αραβικές χώρες ενδιαφέρονται να ενισχύσουν τους οικονομικούς δεσμούς τους με την Ελλάδα ώστε να την ενισχύσουν και στο γεωπολιτικό παιχνίδι απέναντι στην Τουρκία, καθώς έχουν αποφασίσει να πολεμήσουν με οικονομικά μέσα τις επεκτατικές τάσεις του Ερντογάν στον μουσουλμανικό κόσμο.
Στις 9 Μαρτίου ο κ. Μητσοτάκης θα βρίσκεται στο Βερολίνο για το ελληνογερμανικό φόρουμ με αντικείμενο την πράσινη ατζέντα, και εκεί αναμένεται να ανακοινωθούν τρία μεγάλα πρότζεκτ.
Προσδοκίες για επιτάχυνση των επενδύσεων
Παρά την επιδημία του κορωνοϊού που έχει παραλύσει την Κίνα, φαίνεται ότι η κινεζική κυβέρνηση προσπαθεί να διατηρήσει όσο μπορεί την κανονικότητα και ενημέρωσε τις κυβερνήσεις που θα συμμετάσχουν, μεταξύ των οποίων και η ελληνική, ότι η συνάντηση για την πρωτοβουλία «17+1» θα πραγματοποιηθεί κανονικά στις αρχές Απριλίου στο Πεκίνο. Η επένδυση της COSCO στον Πειραιά αποτελεί πάντα έναν ισχυρό δεσμό ανάμεσσα στις δύο χώρες, αφού ενισχύεται με έργα ύψους 600 εκατομμυρίων ευρώ.
Η πρωτοβουλία των τριών θαλασσών
Παράλληλα, αναθερμαίνεται το ενδιαφέρον της Αθήνας για την πρωτοβουλία των τριών θαλασσών (Βαλτική, Αδριατική, Μαύρη Θάλασσα), ένα φόρουμ στο οποίο συμμετέχουν 12 κράτη της Κεντρικής και της Ανατολικής Ευρώπης, τα οποία είναι μέλη της ΕΕ. Η Ελλάδα δεν συμμετέχει προς το παρόν στο συγκεκριμένο φόρουμ, όμως αυτοί οι σχηματισμοί προσελκύουν μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον, όπως διαπίστωσε το κυβερνητικό κλιμάκιο υπό τον υφυπουργό Εξωτερικών Κώστα Φραγκογιάννη, στο οποίο συμμετείχε και ο οικονομικός σύμβουλος του Πρωθυπουργού Αλεξ Πατέλης, ο οποίος επισκέφθηκε στο τέλος Ιανουαρίου την Ιαπωνία, μια χώρα που θέλει να εισδύσει επενδυτικά στα Δυτικά Βαλκάνια και στην Κεντρική Ευρώπη και θα μπορούσε διευκολυνθεί από μια διαφορετική σχέση με την Ελλάδα. Η ελληνική πλευρά παρουσίασε τις επενδυτικές ευκαιρίες που προσφέρει η χώρα μας και κάλεσε τον ιαπωνικό ΣΕΒ να πραγματοποιήσει την ετήσια σύνοδό του στην Ελλάδα και να συνδέσει την παρουσία του αφενός με συναντήσεις με ελληνικές επιχειρήσεις και αφετέρου με τους Ολυμπιακούς Αγώνες Τόκιο 2020.
Οι νέες μονάδες ΑΠΕ και το φυσικό αέριο
Στον τομέα της ενέργειας, οι επενδύσεις – από την ανάπτυξη νέων μονάδων ΑΠΕ, την κατασκευή αγωγών και δικτύων εγκαταστάσεων αποθήκευσης φυσικού αερίου, μέχρι νέες ηλεκτρικές διασυνδέσεις – αναμένεται να ξεπεράσουν τα 14 δισ. ευρώ. Η σημασία που έχει ο κλάδος της ενέργειας αποτυπώνεται και στο πλάνο του ΤΑΙΠΕΔ για τις αποκρατικοποιήσεις που αγγίζουν τα 2,4 δισ. ευρώ το 2020 (π.χ. των Ελληνικών Πετρελαίων, ΔΕΠΑ Υποδομών, ΔΕΠΑ Εμπορίας). Η ΔΕΗ, στο πλαίσιο της στροφής της επιχείρησης προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, υπέγραψε μέσω της θυγατρικής της ΔΕΗ Ανανεώσιμε, μνημόνιο με την Masdar Taaleri Generation, με έδρα το Αμπου Ντάμπι, προκειμένου να εξετάσουν τις δυνατότητες συνεργασίας σε αιολικά και φωτοβολταϊκά έργα τουλάχιστον 300 MW. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και το μνημόνιο με την πορτογαλική EDP Renewables, θυγατρική της Energias de Portugal, η οποία κατέχει ηγετική θέση παγκοσμίως στον τομέα των ΑΠΕ, προκειμένου να αναπτύξουν έργα στην Ελλάδα τουλάχιστον 400 MW.
Το κτίριο του ΙΙΒΕΑΑ και το κέντρο της Pfizer
Στον τομέα της καινοτομίας, αναμένεται η έναρξη του διαγωνισμού σύμπραξης δημόσιου – ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) για το νέο κτίριο έρευνας και παροχής εξειδικευμένων υπηρεσιών ιατρικής ακριβείας του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών (ΙΙΒΕΑΑ). Πρόκειται για μια σύγχρονη κτιριακή εγκατάσταση, υψηλών τεχνικών προδιαγραφών, με το κόστος της επένδυσης να ανέρχεται σε 60 εκατ. ευρώ. Το έργο περιλαμβάνει και τη δημιουργία μονάδας κλινικών μελετών πρωτότυπων και γενόσημων φαρμάκων στο νοσοκομείο Σωτηρία.
Μέσα στην άνοιξη αναμένεται να βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία το κέντρο ψηφιακής τεχνολογίας, τεχνητής νοημοσύνης και ανάλυσης μεγάλου όγκου δεδομένων (big data/analytics) της Pfizer Hellas στη Θεσσαλονίκη. Tο digital hub βάζει τη χώρα μας στον διεθνή χάρτη της έρευνας νέων φαρμάκων, θα απασχολεί 200 επιστήμονες υψηλής εξειδίκευσης στα αντικείμενα της τεχνητής νοημοσύνης, των μεγάλων δεδομένων και των analytics, ενώ η Pfizer Hellas συνεργάζεται με το Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών για την υποστήριξη του ερευνητικού έργου στην Ελλάδα.
Το πρότζεκτ της Volkswagen, το Ελληνικό και η Amazon
Την περασμένη Τρίτη στελέχη της Volkswagen έφτασαν με learjet της εταιρείας στην Ελλάδα προκειμένου να διερευνήσουν σε ποια νησιά θα μπορούσε να εκπονηθεί το πιλοτικό έργο που σχεδιάζει να υλοποιήσει στη χώρα μας. Στις 12 και 13 Φεβρουαρίου πραγματοποιήθηκαν διαδοχικές συναντήσεις στην Καβάλα και στη Θάσο, παρόντος του κ. Φραγκογιάννη, για τη συνέχιση μιας διαπραγμάτευσης η οποία ξεκίνησε στις 7 Σεπτεμβρίου 2019 στο Μόναχο και αφορά πολλά πεδία, μεταξύ των οποίων το e-mobility (ηλεκτροκίνηση) και νέες υπηρεσίες αυτοκίνησης.
Επίσης, η Amazon Web Services δημιουργεί μια τοποθεσία Amazon CloudFront Edge στην Αθήνα, ενώνοντας την Ελλάδα και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη στο παγκόσμιο δίκτυο της Amazon Web Services.Τέλος, η πιο εμβληματική επένδυση, αυτή στο Ελληνικό, αναμένεται να μπει σε φάση υλοποίησης την άνοιξη με πρώτο βήμα τις εργασίες για την κατεδάφιση των αυθαίρετων κτισμάτων.