Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα αναπτύξει μια νέα ναυτική αποστολή στις λιβυκές ακτές με στόχο να εμποδιστεί η παράδοση όπλων στους εμπολέμους στη χώρα αυτή, ανακοίνωσαν σήμερα οι Ευρωπαίοι υπουργοί Εξωτερικών που συνεδρίασαν στις Βρυξέλλες.

Ιδιαίτερα ευτυχής για την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου  δήλωσε από τις Βρυξέλλες ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Δένδιας τόνισε πως η Ελλάδα δήλωσε ξανά αυτό που έχει δηλώσει και στο παρελθόν, ότι είναι έτοιμη να συνεισφέρει σε αυτήν την προσπάθεια, κατ’ αρχήν με μέσα, αλλά και με οποιαδήποτε άλλη υποστήριξη θα χρειαστεί.

Η απόφαση, που ήρθε έπειτα από την άρση του βέτο της Αυστρίας, αποτελεί μια σημαντική εξέλιξη έπειτα από εβδομάδες άκαρπων διαπραγματεύσεων και προειδοποιήσεων του επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ που διαμήνυε ότι η ΕΕ κινδυνεύει να πάψει να διαδραματίζει κάποιο ρόλο αν δεν δράσει, αφήνοντας ενδεχομένως την Λιβύη στις τύχες της Τουρκίας και της Ρωσίας.

Σε έναν συμβιβασμό για να κατευναστούν οι ανησυχίες της Βιέννης ότι μια νέα ναυτική αποστολή θα μπορούσε να φέρει περισσότερους μετανάστες στην Ευρώπη, τα πλοία της ευρωπαϊκής αποστολής θα σταματούν και θα ελέγχουν ύποπτα πλοία στην ανατολική Μεσόγειο, όπου λαμβάνει χώρα το μεγαλύτερο μέρος του λαθρεμπορίου όπλων, μακριά από μεταναστευτικές διαδρομές, ανέφεραν διπλωμάτες.

«Καταλήξαμε σε μια ομόφωνη πολιτική συμφωνία, την οποία θεωρούσα απίθανο να επιτευχθεί», ανακοίνωσε ο Μπορέλ μετά τη συνάντηση με τους Ευρωπαίους ΥΠΕΞ.

«Ήταν μια μακρά και πολύ δύσκολη συζήτηση αλλά στο τέλος βρήκαμε μια μέση λύση», τόνισε.

«Η ΕΕ θα αναπτύξει πολεμικά πλοία στη ζώνη ανατολικά της Λιβύης για να εμποδίσει το λαθρεμπόριο όπλων, όμως αν αυτή η αποστολή προκαλέσει συρροή σκαφών με μετανάστες, θα σταματήσει», διευκρίνισε ο Ιταλός υπουργός Εξωτερικών Λουίτζι Ντι Μάιο.

Πολεμικά πλοία θα στέλνονται σε ύδατα ανατολικά της Λιβύης, μακριά από τις θαλάσσιες οδούς της μετανάστευσης, από τα τέλη Μαρτίου για να εποπτεύουν την συμμόρφωση με το εμπάργκο όπλων στην Λιβύη που έχει επιβάλει ο ΟΗΕ, εξήγησε ο Μπορέλ.

Ο Μπορέλ εξέφρασε την ελπίδα πως η ναυτική αποστολή της ΕΕ μπορεί να ξεκινήσει περιπολίες έως τα τέλη Μαρτίου. Αρχικά θα επιχειρεί σε διεθνή και όχι σε λιβυκά χωρικά ύδατα. Ο ύπατος αρμοστής της ευρωπαϊκής διπλωματίας παράλληλα τόνισε πως δεν πρέπει να αναμένεται από την ΕΕ να κάνει περιπολίες στα χερσαία σύνορα Αιγύπτου – Λιβύης, μέσω των οποίων εφόδια πυροβολικού συνεχίζουν να παραδίδονται.

«Θα ήταν πολύ δύσκολο για μας να δρούμε μεταξύ δύο κυρίαρχων χωρών», τόνισε σε δημοσιογράφους.

Ο Αυστριακός υπουργός Εξωτερικών Αλεξάντερ Σάλενμπεργκ δήλωσε ικανοποιημένος, σημειώνοντας ωστόσο πως η Βιέννη θα παραμείνει σε επαγρύπνηση για τυχόν  ενδείξεις ότι η αποστολή μπορεί να προσελκύει μετανάστες στην Ευρώπη.

«Η επιχείρηση Σοφία στην Μεσόγειο τελείωσε», δήλωσε με ικανοποίηση ο Αυστριακός ΥΠΕΞ. «Η Ιταλία εισακούστηκε», είπε ο Ιταλός ομόλογός του ντι Μάιο.

Η εντολή για την επιχείρηση «Σοφία» είχε παραταθεί μέχρι τις 31 Μαρτίου 2020, αλλά το ναυτικό σκέλος της επιχείρησης παραμένει ανενεργό. Τα κράτη μέλη απέσυραν τα πλοία τους, εξαιτίας της άρνησης της Ιταλίας να επιτρέπει την επιβίβαση στο έδαφός της διασωθέντων στην θάλασσα, ελλείψει συμφωνίας με τις χώρες της ‘Ενωσης για την υποδοχή τους.

Ο Σάλενμπεργκ σημείωσε πως η Αυστρία ήρε το βέτο επειδή η νέα ναυτική αποστολή είναι αμιγώς στρατιωτική και όχι ανθρωπιστική. Ωστόσο, με βάση το διεθνές δίκαιο, τα πλοία της ΕΕ εξακολουθούν να είναι υποχρεωμένα να διασώζουν όσους κινδυνεύουν στην ανοικτή θάλασσα.

«Η περιοχή δράσης της νέας ναυτικής αποστολής δεν θα είναι αυτή της (επιχείρησης) Σοφία, που κάλυπτε όλες τις ακτές της Λιβύης. Θα επικεντρωθεί στα ανατολικά, όπου λαμβάνει χώρα το λαθρεμπόριο όπλων», διευκρίνισε ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας.

Η απόφαση περιλαμβάνει μέτρα για να αντιμετωπισθούν οι ανησυχίες ότι η παρουσία ευρωπαϊκών πλοίων στη Μεσόγειο θα είναι ένας παράγοντας που θα αυξήσει τις προσπάθειες των επίδοξων μεταναστών να φθάσουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση από τη Λιβύη.

Όπως δήλωσε ο Ντι Μάιο, στα μέτρα αυτά περιλαμβάνονται η ανάπτυξη των πλοίων στην ανατολική Μεσόγειο, μακριά από τις θαλάσσιες οδούς της μετανάστευσης από τη Λιβύη προς την Ιταλία, καθώς και η υπόσχεση να ανασταλούν οι ναυτικές επιχειρήσεις, αν υπάρξει σημαντική αύξηση των αποπειρών μεταναστών να διαπλεύσουν τη Μεσόγειο.

Αρκετά σημεία παραμένουν προς συζήτηση πριν από την έναρξη της νέας επιχείρησης. Θα πρέπει να επιλυθούν κατά την επόμενη συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ στις 23 Μαρτίου, πριν από το τέλος της εντολής της επιχείρησης Σοφίας, διαβεβαίωσε ο Μπορέλ. Ένα από τα ευαίσθητα σημεία θα είναι το ζήτημα των θαλάσσιων διασώσεων.

Σε συνέχεια της διάσκεψης του Βερολίνου για την Λιβύη που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο μήνα, η ΕΕ επίσης θα εξετάσει μια ειρηνευτική αποστολή αν η εύθραυστη εκεχειρία γίνει μια μόνιμη κατάπαυση του πυρός, τόνισαν διπλωμάτες.

Ο Ομέρ Τσελίκ, εκπρόσωπος του τουρκικού κυβερνώντος κόμματος AKP ανέφερε πως τα Ηνωμένα Έθνη και όχι η ΕΕ, πρέπει να εποπτεύουν το εμπάργκο όπλων στη Λιβύη.