Το τέλος της εκτύπωσης εισιτηρίων, της πώλησης φαρμάκων σε κουτιά και των πλαστικών μιας χρήσης, την ενθάρρυνση της επισκευής ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών, τη συστηματικότερη και πιο εξειδικευμένη ανακύκλωση και άλλες κεφαλαιώδεις αλλαγές στην καταναλωτική συμπεριφορά και στις συνήθειες των γάλλων πολιτών δρομολογεί το νομοθέτημα «υπέρ της κυκλικής οικονομίας και κατά της σπατάλης», το οποίο ενέκρινε η γαλλική Εθνοσυνέλευση και έχει πάρει ήδη την άγουσα για τη Γερουσία.
Πρόκειται για δεσμεύσεις του ίδιου του γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος παραμένει προσηλωμένος στην υιοθέτηση από τους γάλλους πολίτες ενός φιλικότερου προς το περιβάλλον τρόπου ζωής.
Υπενθυμίζεται ότι το κίνημα των «κίτρινων γιλέκων» μπορεί τους τελευταίους μήνες να έχει ως κεντρικό στόχο τις σκοπούμενες μεταρρυθμίσεις Μακρόν για τις συντάξεις, ξεκίνησε όμως ως διαμαρτυρία για την επιβολή «πράσινου φόρου» στα ορυκτά καύσιμα – κάτι που θεωρήθηκε ως αιφνιδιαστική και άδικη επιβάρυνση στα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, αφού πρόκειται για έμμεσο φόρο στην κατανάλωση.
Εγχρωμοι κάδοι, φάρμακα κατά μονάδες
Ο γαλλικός νόμος έχει τριπλό στόχο: τη μείωση της χρήσης, την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση των προϊόντων προκειμένου, σε πρώτη φάση, να μειωθούν έως το έτος 2025 κατά 50% τα οικιακά απορρίμματα (ως βάση υπολογισμού λαμβάνεται ο όγκος των απορριμμάτων το έτος 2015).
Το σχέδιο νόμου ευνοεί τις πωλήσεις αγαθών σε χονδρική ή «χύμα» και αποθαρρύνει την πώληση συσκευασιών και δη ατομικών. Επίσης επεκτείνεται το σύστημα διαχωρισμού των ανακυκλούμενων υλικών.
Ετσι έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022 θα υπάρχουν στους δρόμους ολόκληρης της Γαλλίας κίτρινοι κάδοι για πλαστικά και μέταλλα, μπλε κάδοι για χαρτόνια, πράσινοι για γυαλί, καφέ για φυσικά απορρίμματα όπως φλούδες και αποφάγια και γκρι για τα άλλα οικιακά απορρίμματα.
Τα εισιτήρια δεν θα εκτυπώνονται
Το σχέδιο νόμου θα επιτρέπει επίσης από την 1η Ιανουαρίου 2022 στους φαρμακοποιούς να πωλούν φάρμακα κατά μονάδες και όχι με τη συσκευασία – ένα δισκίο ασπιρίνης ή έναν μόνο επίδεσμο, για παράδειγμα.
Η γαλλική κυβέρνηση θέλει να θέσει τέρμα και στη συστηματική εκτύπωση των εισιτηρίων. Από την 1η Σεπτεμβρίου 2020 οι συναλλαγές στα ταμεία των σταθμών όλων των μέσων μεταφοράς θα γίνονται δίχως την εκτύπωση εισιτηρίου αξίας κάτω των 10 ευρώ.
Από την 1η Ιανουαρίου 2021 δεν θα εκτυπώνονται εισιτήρια αξίας κάτω των 20 ευρώ, ενώ από την 1η Ιανουαρίου 2022 το κατώτατο όριο θα φτάσει στα 30 ευρώ.
«Οχι στην υπερκατανάλωση»
«Στόχος μας είναι να ενημερώσουμε τους καταναλωτές και να τους επιτρέψουμε να κάνουν μια υπεύθυνη επιλογή προτού αγοράσουν ένα προϊόν» τόνισε η γερουσιαστής του κεντροδεξιού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος Μαρτά Ντε Σιντράκ, η οποία έχει ορισθεί εισηγήτρια του νομοσχεδίου στη Γερουσία. Εξάλλου, «στον νόμο αυτόν υπάρχει επίσης η ιδέα να αλλάξουμε τη νοοτροπία των Γάλλων ώστε να μην ενθαρρύνεται πλέον ο καταναλωτισμός» διευκρίνισε η γαλλίδα γερουσιαστής. Επειτα από μια τελική ανάγνωση του κειμένου από τους γερουσιαστές ο νόμος θα υπογραφεί και θα κυρωθεί από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας το καλοκαίρι, όπως υπολογίζεται.
Το πλαστικό υπό διωγμόν
Εν όψει της υιοθέτησης μέτρων για την προώθηση της ανακύκλωσης και για τη βιώσιμη ανάπτυξη σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες (η ελληνική κυβέρνηση προωθεί, ως γνωστόν, το πρόγραμμα «Νέα Γενιά Ανακύκλωσης» με στόχο να γίνει η ανακύκλωση η νέα μόδα), οι βασικές ρυθμίσεις του νέου γαλλικού νόμου αποκτούν πρόσθετο ενδιαφέρον:
– Καταργείται πλήρως η χρήση μη ανακυκλωμένων πλαστικών μετά την 1η Ιανουαρίου 2025.
-Απαγορεύεται η πώληση στη γαλλική αγορά πλαστικών συσκευασιών μιας χρήσης μετά το 2040.
-Μειώνεται κατά 50% έως το έτος 2030 ο αριθμός των πλαστικών φιαλών μιας χρήσης που πωλούνται στη χώρα.
-Επεκτείνεται η εφαρμογή της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει». Οι επαγγελματίες θα υποχρεούνται να χρηματοδοτούν τη διαχείριση των απορριμμάτων που συνδέονται με τη δραστηριότητα και τα προϊόντα τους. Από το 2022 η υποχρέωση αυτή θα εφαρμοστεί στους τομείς των οικοδομικών υλικών, στα παιχνίδια, στα είδη σπορ και ψυχαγωγίας, καθώς και στα είδη μαστορέματος και κήπου. Από το 2024 θα εφαρμοστεί ακόμη και στα εμποτισμένα με σαπούνι ή άλλο υγρό μαντιλάκια για προσωπική και οικιακή χρήση.
-Θεσπίζεται υποχρεωτικό και δίχως εξαιρέσεις πρόστιμο 1.500 ευρώ για παράνομη απόρριψη αποβλήτων και απορριμμάτων.
-Τερματίζεται έως την 1η Ιανουαρίου 2023 η χρήση πλαστικού ή συσκευασιών μιας χρήσης στα γεύματα που σερβίρονται στα μαγειρεία και στα φαστ φουντ. Απαγορεύονται επίσης τα πλαστικά παιχνίδια που προσφέρουν στα παιδιά μαζί με το μενού κάποια εστιατόρια, συνήθως ταχυφαγεία.
-Απαγορεύονται όλα τα προϊόντα που κατασκευάζονται με αυτοδιασπώμενο πλαστικό, που όταν διαλύεται σε πολύ μικρά κομμάτια συμβάλλει στη ρύπανση των ωκεανών.
-Απαγορεύεται από την 1η Ιανουαρίου 2021 η δωρεάν διανομή πλαστικών φιαλών σε διοργανώσεις που είναι ανοικτές στο κοινό (δέχονται περισσότερους από 300 επισκέπτες).
Επισκευή, όχι αλλαγή
Ο γαλλικός νόμος προβλέπει ότι πρέπει να επικολλάται στις ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές νέα ετικέτα (ξεχωριστά από αυτήν που πληροφορεί τους καταναλωτές για την κατανάλωση ενέργειας της συσκευής), που θα φέρει την ένδειξη «επισκευάσιμο» και θα καταγράφει τον βαθμό ευκολίας σε ό,τι αφορά τη δυνατότητα να επισκευαστεί η συγκεκριμένη συσκευή.
Στις ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές και στα είδη επίπλωσης θα είναι εξάλλου υποχρεωτική η αναγραφή πληροφοριών αναφορικά με τη διαθεσιμότητα στην αγορά αποσπώμενων μερών και ανταλλακτικών, ώστε να αποφεύγεται η απόρριψη των αγαθών αυτών στα σκουπίδια όταν παθαίνουν κάποια ζημιά.
Απαγορεύεται η καταστροφή καινούργιων προϊόντων που έμειναν απούλητα. Απαγορεύεται όμως και η ανακύκλωση ειδών πρώτης ανάγκης και κυρίως ειδών υγιεινής, ενώ δημιουργείται ένα «Ταμείο επαναχρησιμοποίησης των αγαθών» με αρχικό κεφάλαιο 30 εκατ. ευρώ.
