«Ο απολογισμός της ασφάλτου δεν είναι καλός για τις Βρυξέλλες», σχολιάζει ο συγκοινωνιολόγος Μπενουά Γκοντάρ από το Ινστιτούτο VIAS. Μπορεί ο αριθμός των ανθρώπων που χάνουν τη ζωή τους σε τροχαία να μην παρουσιάζει τα τελευταία δέκα χρόνια αξιοσημείωτες μεταβολές, το ίδιο διάστημα όμως αυξήθηκε σημαντικά ο αριθμός των ατυχημάτων με ποδηλάτες και πεζούς. «Το ζητούμενο τα επόμενα χρόνια θα είναι η καλύτερη προστασία ποδηλατών και πεζών», όπως λέει.
Το θέμα της ασφάλειας στους δρόμους των Βρυξελλών δεν είναι όμως το μοναδικό που χρήζει αντιμετώπισης και παρεμβάσεων. Η βελγική πρωτεύουσα συγκαταλέγεται στις ευρωπαϊκές πόλεις με τα μεγαλύτερα κυκλοφοριακά προβλήματα. Σύμφωνα με σχετική έρευνα το 2018 ο μέσος οδηγός πέρασε 195 ώρες στους δρόμους λόγω κίνησης. Στο Βερολίνο ήταν 154 ενώ στο Μόναχο 140 ώρες. Έντονο είναι την ίδια ώρα το πρόβλημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Με ένα συντονισμένο σχέδιο δράσης η πόλη επιχειρεί να απαντήσει τώρα σε όλα αυτά τα προβλήματα.
Ο ρόλος των ΜΜΕ και της αστικής κινητικότητας
Μεταξύ των μέτρων που αποφασίστηκαν είναι η επιβολή νέων ορίων ταχύτητας. Από το 2021 θα ισχύει σε όλους σχεδόν τους δρόμους της βελγικής πρωτεύουσας το όριο των 30 χλμ./ώρα. Από τον κανόνα θα εξαιρεθούν μόνον οι μεγάλες οδικές αρτηρίες. Ο περιορισμός ισχύει ήδη για το 60% περίπου των δρόμων. Το μέτρο αποσκοπεί στη μείωση των ατυχημάτων αλλά και της ηχορύπανσης. Ο νέος συγκοινωνιακός σχεδιασμός προβλέπει την ίδια ώρα ενίσχυση των μέσων μαζικής μεταφοράς με παράλληλη προώθηση της αστικής κινητικότητας, με διεύρυνση, για παράδειγμα της προσφοράς E-Scooter και E-Bikes. «Το 25% των διαδρομών που γίνονται στις Βρυξέλλες είναι αποστάσεις μικρότερες του ενός χιλιομέτρου», επισημαίνει εκπρόσωπος του τομέα συγκοινωνιών της πόλης.
Ο Μπενουά Γκοντάρ από το Ινστιτούτο VIAS εκτιμά ότι τα μέτρα θα συμβάλουν και στην κυκλοφοριακή αποσυμφόρηση. Ο ίδιος προειδοποιεί ωστόσο ότι το σχέδιο είναι καταδικασμένο να αποτύχει εάν δεν γίνουν ταυτοχρόνως οι αναγκαίες επενδύσεις στη διεύρυνση των υποδομών. Όλα αυτά απαιτούν χρόνο, αλλά ο σχεδιασμός κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, όπως λέει. Και τα πρώτα μηνύματα είναι ήδη αρκετά ενθαρρυντικά. Οι δημόσιες συγκοινωνίες έκαναν την περασμένη χρονιά 434 εκατομμύρια διαδρομές με λεωφορεία, τραμ και μετρό. Πρόκειται για αριθμό ρεκόρ.
Κόκκινη κάρτα στα πετρελαιοκίνητα
Εντούτοις τα νέα μέτρα δεν αντιμετωπίζονται από όλους με τον ίδιο ενθουσιασμό. Επαγγελματίες οδηγοί ταξί, για παράδειγμα, αμφισβητούν την αποτελεσματικότητά τους και εκτιμούν ότι εν τέλει θα οδηγήσουν σε ακόμη περισσότερα μποτιλιαρίσματα και μεγαλύτερη μόλυνση του περιβάλλοντος. Ο οργανισμός αστικών συγκοινωνιών από την πλευρά του ζητά να εξαιρεθούν συγκεκριμένα τμήματα του οδικού άξονα από το νέο όριο ταχύτητας.
Αρκετά αμφιλεγόμενο είναι την ίδια το θέμα των πετρελαιοκίνητων. Κατά το γερμανικό πρότυπο ισχύουν πλέον και στις Βρυξέλλες οι λεγόμενες περιβαλλοντικές ζώνες, όπου επιτρέπεται μόνον η κίνηση οχημάτων που δεν ξεπερνούν συγκεκριμένα όρια εκπομπών ρύπων. Πολλές πράσινες ζώνες συνιστούν ουσιαστικά απαγορευμένη ζώνη για παλιά πετρελαιοκίνητα οχήματα. Η περιβαλλοντική ζώνη των Βρυξελλών καλύπτει σχεδόν το σύνολο της πόλης και σταδιακά αναμένεται να ισχύουν όλο και πιο αυστηρά όρια.
Η εν λόγω νομοθεσία δημιουργεί όμως και προβλήματα. Άμεσα θιγόμενη ακόμη και η αστυνομία αφού σύμφωνα με βελγικά μέσα ενημέρωσης θα πρέπει να ανανεώσει τώρα μεγάλο μέρος του στόλου της καθώς τα παλιά της περιπολικά δεν πληρούν τις προδιαγραφές.
Η αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού χάους και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης απαιτεί πάντα έναν συνδυασμό μέτρων, επισημαίνει ο ειδικός Μπενουά Γκοντάρ: «Υπάρχουν πολλές λύσεις. Μια και μοναδική δεν θα λύσει ποτέ όλα τα προβλήματα».
Ντάνιελ Σβαρτς (dpa)
Επιμέλεια: Κώστας Συμεωνίδης
