31 δευτερόλεπτα διαρκεί το τηλεοπτικό διαφημιστικό της αμερικανικής εφημερίδας New York Times, στο οποίο αναφέρεται: «Η αλήθεια είναι σκληρή, δύσκολη να ανακαλυφθεί και σημαντικότερη όσο ποτέ». Το σποτάκι από τον Φεβρουάριο του 2017 αποτελεί κομμάτι μιας επιτυχημένης διαφημιστικής εκστρατείας, η οποία στη εποχή των Fake News απαντά ότι η δημοσιογραφία είναι εργαλείο πολιτικής αντίστασης και εγγυητής της ελευθερίας της άποψης.
Από την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην αμερικανική προεδρία στις 8 Νοεμβρίου του 2016 οι αμερικανικές εφημερίδες New York Times και Washington Post, καθώς και η βρετανική The Guardian και το περιοδικό The Economist ζουν ένα είδος αναγέννησης. Όμοια είναι η κατάσταση και στη Βραζιλία όπου οι πωλήσεις του αντικυβερνητικού Τύπου έχουν εκτοξευθεί μετά την ανάληψη προεδρικών καθηκόντων από τον Ζαΐρ Μπολσονάρο.
Στα ύψη οι συνδρομές των New York Times
Τα διεθνή μέσα ενημέρωσης κάνουν λόγο για «επίδραση Τραμπ» εννοώντας προφανώς ότι ο λαϊκισμός και η αυθαίρετη ερμηνεία γεγονότων και στοιχείων οδηγεί πολλούς στην αναζήτηση μιας πιο εμπεριστατωμένης ενημέρωσης. Το μεγαλύτερο «μερίδιο δημοκρατίας», όπως αποκαλείται, καταγράφουν οι New York Times Μέσα. Σε δύο χρόνια από το Νοέμβριο του 2016 μέχρι τον Νοέμβριο του 2018 οι ψηφιακές συνδρομές αυξήθηκαν από 1,5 σε 2,5 εκατομμύρια. Στο μεταξύ έχουν φθάσει τα 4 εκατομμύρια.
Και στη Βραζιλία γίνεται λόγος για «επίδραση Μπολσονάρο». Από τότε που ο βραζιλιάνος πρόεδρος ανακοίνωσε ότι η κυβέρνησή του σταματά τις καταχωρήσεις στην μεγαλύτερη καθημερινή εφημερίδα της χώρας Φόλια ντε Σάο Πάολο, οι ψηφιακές συνδρομές αυξήθηκαν εντυπωσιακά. Σχολιάζοντας την εξέλιξη η εφημερίδα επισήμανε ότι «η επαγγελματική δημοσιογραφία είναι το αντίδοτο στα Fake News και την έλλειψη ανεκτικότητας».
Kερδισμένη η Guardian
Στη Μεγάλη Βρετανία όπου ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον απείλησε το BBC με κατάργηση του ανταποδοτικού τέλους, εφημερίδες με επικριτική στάση στην κυβερνητική πολιτική, όπως η Guardian βγαίνουν κερδισμένες. Η βρετανική εφημερίδα δεν κατόρθωσε όμως μόνο να αυξήσει τους συνδρομητές της. Παράλληλα συγκεντρώνει με επιτυχία χρήματα για τη στήριξη της ανεξάρτητης δημοσιογραφίας με σύνθημα «Η αλλαγή είναι εφικτή. Η ελπίδα είναι εξουσία».
Ο φόβος μπροστά στην διάδοση ακροδεξιών ιδεών, λαϊκισμού και αυταρχικής πολιτικής έχει ευαισθητοποιήσει, προκαλεί σκληρότερες πολιτικές αντιπαραθέσεις και ενισχύει τη ζήτηση για δημοσιογραφικές έρευνες και πολιτική αρθρογραφία. Όσο και αν ακούγεται απίστευτο ο Ντόναλντ Τραμπ, ο Ζαΐρ Μπολοσονάρο και ο Μπόρις Τζόνσον έστρεψαν πολλούς και πάλι στις εφημερίδες, οι οποίες με τα αυξημένα τους έσοδα χρηματοδοτούν την αναπόφευκτη μετάβαση από τις έντυπες εκδόσεις, στις ψηφιακές.
Αστριντ Πρανζ ντε Ολιβιέρα
Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος
