Επιμένει – παρά τον σάλο – η κυβέρνηση στη δημιουργία πλωτών φραγμάτων για την ανακοπή των προσφυγικών ροών από τα τουρκικά παράλια, με την Κομισιόν να επιφυλάσσεται για το αμφιλεγόμενο αυτό μέτρο.
Την ίδια ώρα, η κατάσταση στα νησιά του Αιγαίου είναι απελπιστική και καθρεφτίζει την αποτυχία και την αδιαφορία της πολιτικής της ΕΕ απέναντι τόσο στους πρόσφυγες όσο και στην Ελλάδα που σηκώνει το βάρος της υποδοχής τους.
Τα δημοσιεύματα που απεικονίζουν τις – γνωστές πλέον – τριτοκοσμικές συνθήκες στη Μόρια και στα άλλα ΚΥΤ των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου ήρθαν να αντικαταστήσουν εκείνα που αμφισβητούν το σχέδιο της ελληνικής κυβέρνησης, χαρακτηρίζοντας τα πλωτά φράγματα «μία παράλογη ιδέα».
Χαρακτηριστική είναι και η δήλωση του Διευθυντή Έρευνας της Διεθνούς Αμνηστίας για την Ευρώπη, Massimo Moratti, ο οποίος είπε:
«Αυτή η πρόταση σηματοδοτεί μια ανησυχητική κλιμάκωση στις τρέχουσες προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης να καταστήσει όσο πιο δύσκολο γίνεται, στους αιτούντες/ούσες άσυλο και τους πρόσφυγες, να φτάσουν στις ακτές της, και θα οδηγήσει σε μεγαλύτερους κινδύνους εκείνους/ες που αναζητούν απεγνωσμένα ασφάλεια.
Το σχέδιο εγείρει σοβαρά ζητήματα, για τη δυνατότητα των διασωστών να συνεχίσουν να παρέχουν βοήθεια σωτήρια για τη ζωή, στους ανθρώπους που επιχειρούν το επικίνδυνο θαλάσσιο πέρασμα προς τη Λέσβο. Η κυβέρνηση πρέπει να αποσαφηνίσει επειγόντως τις λειτουργικές λεπτομέρειες και τις αναγκαίες εγγυήσεις, που θα διασφαλίζουν ότι αυτό το σύστημα δεν θα κοστίσει περαιτέρω ζωές.»
#Greece‘s government is proposing a 2.7 km floating dam to deter people seeking asylum.
Seeking asylum is a human right.https://t.co/NVnJMHGcXa
— Amnesty International (@amnesty) January 30, 2020
Μηταράκης: Τα πλωτά φράγματα ισχυρό μήνυμα στην πολιτική μείωσης των ροών
Περιγράφοντας την πολιτική του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, ο Νότης Μηταράκης υπερασπίστηκε το σχέδιο για τα πλωτά φράγματα λέγοντας ότι «είναι ένα ισχυρό μήνυμα της πολιτικής μείωσης των ροών».
Τόνισε επίσης ότι «βασικός μας στόχος είναι η μείωση των μεταναστευτικών ροών προς τη χώρα μας. Να μην είμαστε βασική διαδρομή για τους διακινητές. Αυτό απαιτεί φύλαξη των συνόρων και επιστροφές όσων δεν δικαιούνται διεθνή προστασία. Και για τα δύο είναι απαραίτητη η ευρωπαϊκή συνδρομή».
Σε συνέντευξή του στην Καθημερινή της Κυριακής, ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου έθεσε ως στόχο «να καθιερωθούν εβδομαδιαία δρομολόγια και να αυξηθεί φυσικά ο αριθμός αυτών που επιστρέφονται».
«Παράλληλα», συμπληρώνει ο υπουργός, «θα δώσουμε έμφαση στην απευθείας επιστροφή προς τις χώρες προέλευσης, σε συνεργασία με ΕΕ και διεθνείς οργανισμούς».
«Αυτοί που δεν δικαιούνται διεθνή προστασία, πλέον, θα επιστρέφονται ταχύτατα στην Τουρκία. Πιστεύουμε ότι αυτό θα παίξει σημαντικότατο ρόλο στον περιορισμό των ροών και ταυτόχρονα θα στείλει ένα ηχηρό και αποτρεπτικό μήνυμα στους διακινητές-εμπόρους ανθρώπινων ψυχών» τονίζει σε άλλο σημείο της συνέντευξής του ο Νότης Μηταράκης.
Σημειώνει, ακόμα, ότι για την κυβέρνηση αποτελεί άμεση προτεραιότητα η αποσυμφόρηση των νησιών «χωρίς όμως να οδηγηθούμε σε απώλεια της δυνατότητας επιστροφών» και ότι «είναι πολιτική απόφαση της κυβέρνησης να μην επιτρέψουμε καμία μόνιμη παραμονή μεταναστών στα ακριτικά νησιά».
Ο κ. Μηταράκης αναφέρει ότι με τροπολογία θα δημιουργηθεί «Μητρώο Μελών Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων» επιδιώκοντας «τη μέγιστη διαφάνεια στη λειτουργία τους, αλλά και των προσώπων που εργάζονται ή συνεργάζονται με αυτές».
Προσθέτει, τέλος, «ως προς τη διαχείριση πόρων επιδιώκουμε τη μεταφορά τους προς κρατικές αρχές, καθώς αυξάνουμε τις δικές μας δυνατότητες διαχείρισης του μεταναστευτικού».
Επιφυλάξεις χωρίς πράξεις από την ΕΕ
Την Πέμπτη, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, Άνταλμπερτ Τζανζ, δεν πήρε σαφής θέση για το ζήτημα των πλωτών φραγμάτων, λέγοντας ότι έμαθε για το συγκεκριμένο σχέδιο από τα ελληνικά ΜΜΕ και διαβεβαιώνοντας ότι η Ευρωπαϊκη Επιτροπή θα έρθει σε επαφή με τις ελληνικές αρχές προκειμένου να εξετάσει τις πτυχές του.
Πάντως, ο εκπρόσωπός της Κομισιόν διευκρίνισε ότι η κατασκευή ενός φράχτη στα σύνορα ενός κράτους-μέλους δεν αντιτίθεται στο κοινοτικό δίκαιο. Άλλωστε, η Ε.Ε. αποδέχεται πως είναι δικαίωμα των κρατών-μελών να χρησιμοποιήσουν τέτοια αποτρεπτικά μέσα κατά προσφύγων και μεταναστών.
Για το μέτρο, όμως, αυτό ενδεχομένως να υπάρχουν θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δικαιωμάτων των προσφύγων που αιτούνται άσυλο – κάτι το οποίο αναγνωρίζει και η Κομισιόν.
Την ίδια ώρα, ομιχλώδες παραμένει το τοπίο όσον αφορά το νέο Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, με τις λεπτομέρειες του σχεδίου να παραμένουν ασαφείς.
Χαρακτηριστική του τρόπου που η ΕΕ αντιλαμβάνεται το προσφυγικό είναι η δήλωση της Σουδής επιτρόπου Εσωτερικών Υποθέσεων, Ίλβα Γιόχανσον, ότι: «Αυτή τη στιγμή δεν έχουμε μεταναστευτική κρίση στην Ε.Ε., σε κρίση όμως βρίσκονται οι 40.000 πρόσφυγες που συνωστίζονται στα ελληνικά νησιά».
Δεν είναι τυχαίο ακόμη ότι μόλις 5 χώρες από τις 26 της Ε.Ε. ανταποκρίθηκαν σε αιτήματα επανένωσης ανηλίκων προσφύγων από την Ελλάδα με τις οικογένειές τους.
Η επίτροπος Γιόχανσον να ανέφερε ως πρόσθετα μέτρα στήριξης στην Ελλάδα τον διπλασιασμό του προσωπικού του EASO (Ευρωπαϊκό Γραφείο Υποστήριξης Ασύλου) στα ελληνικά νησιά, τη διάθεση 50 εκατ. ευρώ από το Ταμείο για το Άσυλο και τα 4,2 εκατ. που θα διαθέσει ειδικά για τους ανηλίκους πρόσφυγες ο ΔΟΜ. Ωστόσο, κινήσεις όπως αυτές της Αυστρίας, η οποία απειλεί με «βέτο» στον επταετή προϋπολογισμό της ΕΕ, δείχνουν ότι δεν είναι διατεθειμένα όλα τα κράτη – μέλη να συμβάλουν επί ίσοις όροις στην προσφυγική κρίση.