Μια νέα ελληνική μελέτη, η πρώτη του είδους της, που δημοσιεύθηκε μέσα στην εβδομάδα που μας πέρασε στην επιθεώρηση «Infection, Genetics and Evolution» ενώ παράλληλα κατέστη διαθέσιμη στην επιστημονική πλατφόρμα ελεύθερης πρόσβασης bioRxiv αποκαλύπτει πολλά και σημαντικά για την αρχική πηγή μετάδοσης του νέου κορωνοϊού.
Όπως εξηγεί στο Βήμα ο πρώτος συγγραφέας της μελέτης, αναπληρωτής καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής στο Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής στην Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) κ. Δημήτριος Παρασκευής «προχωρήσαμε σε ανάλυση ολόκληρου του γονιδιώματος του ιού που προσβάλλει τον άνθρωπο και το συγκρίναμε με το γενετικό υλικό ιών που προσβάλλουν ζώα και κυρίως νυχτερίδες. Κάναμε επίσης σύγκριση μεταξύ του γονιδιώματος του νέου κορωνοϊού και των κορωνοϊών που είχαν προκαλέσει τα σύνδρομα SARS και ΜERS σε ανθρώπους – όλοι αυτοί οι ιοί ανήκουν στη Β ομάδα κορωνοϊών».
Τι ανακάλυψαν οι ερευνητές μέσα από αυτή την ενδελεχή γενετική ανάλυση; «Είδαμε ότι ο νέος κορωνοϊός που προσβάλλει τον άνθρωπο εμφανίζει τη μεγαλύτερη γενετική ομολογία με εκείνον που προσβάλλει τις νυχτερίδες» αναφέρει ο κ. Παρασκευής και προσθέτει ότι «το γεγονός αυτό υποδηλώνει πως η πιθανότερη αρχική πηγή μετάδοσης του ιού ήταν οι νυχτερίδες».
Το τελευταίο διάστημα υπήρξαν αναφορές σχετικά με το ότι ερπετά και συγκεκριμένα τα φίδια ήταν η «πηγή του ιογενούς κακού». Ωστόσο όπως επισημαίνει στο Βήμα ο κύριος συγγραφέας της μελέτης, καθηγητής Παθολογίας-Λοιμωξιολογίας του ΕΚΠΑ κ. Σωτήριος Τσιόδρας «σύμφωνα με τα στοιχεία που αναλύσαμε δεν προέκυψε καμία ένδειξη ότι ο νέος κορωνοϊός που προσβάλλει τον άνθρωπο σχετίζεται με στελέχη που προσβάλλουν τα ερπετά».
Ένα άλλο πολύτιμο στοιχείο που ήλθε στο φως μέσα από τη νέα μελέτη αφορούσε πιθανό πρόσφατο ανασυνδυασμό του ιού («μείξη» δηλαδή διαφορετικών στελεχών ώστε να προκύψει το νέο στέλεχος). Σύμφωνα με τον κ. Παρασκευή «ο ιός που μολύνει τους ανθρώπους δεν βρέθηκε με βάση την ανάλυση να έχει ανασυνδυαστεί σχετικά πρόσφατα – αυτό σημαίνει ότι δεν έχει εμφανίσει προσφάτως κάποια τροποποίηση των χαρακτηριστικών του».
Σε ό,τι αφορά τη γενετική σύγκριση μεταξύ του νέου κορωνοϊού και εκείνων που προκαλούν το SARS και το ΜΕRS, από τη μελέτη δεν προέκυψαν σημαντικές γενετικές ομοιότητες, δηλώνει ο κ. Τσιόδρας. «Όπως φάνηκε, πρόκειται για ιούς της ίδιας οικογένειας, ωστόσο οι ιοί που προκαλούν το SARS και το MERS είναι διαφορετικοί από τον νέο κορωνοϊό».
Οι δύο καθηγητές υπογραμμίζουν ότι η μελέτη αυτή με την ελληνική υπογραφή ήταν η πρώτη που συμπεριέλαβε τη γενετική αλληλουχία του κορωνοϊού που προσβάλλει τις νυχτερίδες (στέλεχος RaTG13) προκειμένου να τεκμηριωθεί η γενετική ομολογία με τον νέο κορωνοϊό που προσβάλλει τους ανθρώπους ενώ ήταν επίσης η πρώτη που επικεντρώθηκε στην παρουσία ή όχι πρόσφατου ανασυνδυασμού του ιού.
Πώς μπορεί να βοηθήσει την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα η καινούργια γνώση που κατακτήθηκε χάρη στην ελληνική ερευνητική ομάδα στην οποία επίσης συμμετείχαν η δρ Ευαγγελία-Γεωργία Κωστάκη και ο επίκουρος καθηγητής κ. Γκίκας Μαγιορκίνης από το Εργαστήριο Υγιεινής Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, ο επίκουρος καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών και αντιπρόεδρος του ΕΟΔΥ κ. Γεώργιος Παναγιωτακόπουλος και ο καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Γεώργιος Σουρβίνος;
Ο κ. Τσιόδρας απαντά ότι τα νέα ευρήματα μπορούν να συμβάλουν στην καλύτερη κατανόηση της επιδημιολογίας του νέου ιού και στην προφύλαξη του πληθυσμού στο επίκεντρο της επιδημίας από την πηγή της αρχικής μετάδοσής του. Από την πλευρά του ο κ. Παρασκευής τονίζει ότι τα καινούργια στοιχεία βοηθούν και στη διερεύνηση των βιολογικών χαρακτηριστικών του νέου κορωνοϊού, γεγονός σημαντικό ώστε να αποκτήσουμε μια ξεκάθαρη εικόνα σχετικά με το ποιος είναι ο «αντίπαλος» ώστε να καταφέρουμε να τον νικήσουμε.
