Η επέτειος των 200 χρόνων από την Επανάστση του 1821 ως αφορμή εθνικού αναστοχασμού. Η Ιστορία ως έμπνευση για το μέλλον. Περισσότερες από 130 επετεικές δράσεις και εκδηλώσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό που διαπνέονται από αυτο το πνεύμα. Ενενήντα πανεπιστημιακοί και ερευνητές απαρτίζουν τις επιστημονικές επιτροπές της, ενώ περισσότεροι από 450 επιστήμονες από όλο τον κόσμο θα συμμετέχουν ως ομιλητές σε διεθνή συνέδρια.
Επιπλέον, 16 πολιτιστικοί οργανισμοί συνεργάζονται για την υλοποίηση 10 εκθέσεων και 12 μεγάλων μουσικών εκδηλώσεων, με θέματα εμπνευσμένα από την Επανάσταση του 1821. Περισσότερες από 8 δράσεις αφορούν το μέλλον της χώρας, ενώ τουλάχιστον 43 επιστημονικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν σε 6 χώρες του εξωτερικού.
Σε μια κατάμεστη αίθουσα του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Προκόπη Παυλόπουλου, του Πρωθυπουργού κ. Κυριάκου Μητσοτάκη και του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, παρουσιάστηκε εχθές το βράδυ το πρόγραμμα των δράσεων που διοργανώθηκαν από την «Πρωτοβουλία 1821-2021» για τα 200 χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης.
Με ένα απόσπασμα από τον πρόλογο του ποιήματος «Ελλάς» του Percy Shelley ξεκίνησε τον χαιρετισμό του ο Πρωθυπουργός. «Είμαστε όλοι Έλληνες. Οι νόμοι και η λογοτεχνία μας, η θρησκεία και οι τέχνες μας -όλα έχουν τις ρίζες τους στην Ελλάδα. Και ο σύγχρονος Έλληνας κληρονόμησε από τους προγόνους ευαισθησία, ταχύτητα αντίληψης, ενθουσιασμό και θάρρος». Όπως σημείωσε ο κ. Μητσοτάκης, το ποίημα είχε εκδοθεί το 1822 και τα έσοδά του δόθηκαν για τον Επανάσταση.
«Τα 200 χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης αξίζει, λοιπόν, να τα προσεγγίσουμε με πολλούς τρόπους: Στο δυνατό φως της ιστορικής εμπειρίας. Υπό το σοφό πρίσμα των διδαγμάτων της. Αλλά και με πυξίδα τη θετική προβολή της στο μέλλον» τόνισε. «Πρόκειται, με άλλα λόγια, για μία σημαντική ευκαιρία τολμηρού απολογισμού αλλά και ζωογόνου περίσκεψης. Αναστοχασμού και εθνικής αυτογνωσίας. Πρόκειται, θα έλεγα, για μια επαναγνωριμία με τον συλλογικό μας εαυτό. Που θα προσφέρει στην Ελλάδα μια σημαντική ευκαιρία να ανασυνταχθεί εσωτερικά και να επανασυστηθεί, με τη σύγχρονη ταυτότητά της, στην Ευρώπη και στον κόσμο».
»Καλούμαστε, ως κυβέρνηση αλλά και ως πολίτες, να απαντήσουμε με επιτυχία στην πολλαπλή επιταγή που συνδέεται με τον εορτασμό της εθνικής μας παλιγγενεσίας. Να αρθούμε στο ύψος των περιστάσεων και να ικανοποιήσουμε τα νέα ζητούμενα: Την υποχρέωση καλλιέργειας της ιστορικής αυτογνωσίας και της εθνικής μνήμης. Και τη συστηματική πλέξη της κοινωνικής ενότητας με την κριτική γνώση. Όπως και του ανοίγματος των ελληνικών οριζόντων στο σύγχρονο κόσμο με τη σταθερή ψυχική θωράκιση της εθνικής κοινότητας» υπογράμμισε ο Πρωθυπουργός και συμπλήρωσε: «Όλα αυτά προϋποθέτουν ενεργό συμμετοχή όλων και δεν αποτελούν μονοσήμαντη κρατική αρμοδιότητα. Γι’ αυτό κι η κυβέρνηση στέκεται αρωγός στην Πρωτοβουλία 1821-2021. Έχουμε εμπιστοσύνη στο ζήλο και το κύρος των εμπλεκόμενων φορέων καθώς τα 200 χρόνια από τον ξεσηκωμό δικαιωματικά αποτελούν υπόθεση ολόκληρης της κοινωνίας των πολιτών».
Οι επιστήμες, οι Τέχνες και ο πολιτισμός στο επίκεντρο
Για δυόμισι και πλέον χρόνια, 14 κοινωφελή, πολιτιστικά και επιστημονικά Ιδρύματα, συμπεριλαμβανομένης της Εθνικής Τράπεζας και περισσότεροι από 75 φορείς στην Ελλάδα και το εξωτερικό συνεργάστηκαν για την οργάνωση και προετοιμασία περίπου 130 δράσεων, οι οποίες παρουσιάστηκαν αναλυτικά από τον συντονιστή της Πρωτοβουλίας, σύμβουλο στην Εθνική Τράπεζα, κ. Ιωάννη Μάνο και θα πραγματοποιηθούν στην διάρκεια της τριετίας 2020-2022.
Μέσα από συνέδρια, ερευνητικά και εκπαιδευτικά προγράμματα, υποτροφίες κι εκδόσεις θα μπουν οι βάσεις για την ανάδειξη τεκμηρίων και πρωτότυπων προσεγγίσεων στη μελέτη της Ελληνικής Επανάστασης. Οι Θεσμοί, το ελληνικό Δίκαιο, τα εθνικά κινήματα και ο φιλελληνισμός, η εκπαίδευση, η Ιατρική, η οικονομία, η σχέση των Ελλήνων με τη θάλασσα, η γυναίκα στην Επανάσταση θα μπουν στο μικροσκόπιο διεθνών συνεδρίων. Μέσα από ειδικές εκδόσεις θα μελετηθούν η Νεοελληνική Μουσική, η Ελληνική Επανάσταση μέσα από τα Οθωμανικά αρχεία, μια νέα βιογραφία για τον Ιωάννη Καποδίστρια κ.ά.
Τα ερευνητικά προγράμματα θα δώσουν στους Έλληνες επιστήμονες την ευκαιρία να διερευνήσουν άγνωστες πτυχές της Επανάστασης και να ανοίξουν διαύλους επικοινωνίας με τη διεθνή επιστημονική κοινότητα. Το Boston College μέσω της πλατφόρμας «The CENSUS» και το Πανεπιστήμιο του Αμστερνταμ συμμετέχουν στον κύκλο της έρευνας. Μια σειρά υποτροφιών θα δωθούν μετά από δημόσια πρόσκληση, για έρευνες με αντικείμενο άγνωστες και ιδιαίτερες πτυχές της Ελληνικής Επανάστασης, οι οποίες μέχρι πρότινος δεν είχαν προσελκύσει το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας. Οι μελέτες αυτές θα συμβάλουν ώστε να διαμορφωθεί μια ευρεία και ολοκληρωμένη γνώση γύρω από την Εθνική Παλιγγενεσία, με την υποστήριξη του Ιδρύματος Παιδείας και Ευρωπαϊκού Πολιτισμού – Ιδρυτές Νίκος και Λύντια Τρίχα.
Μέσα από πλήθος εκθέσεων, η πολιτιστική κληρονομιά της Επανάστασης του 1821 θα ταξιδέψει σε όλη την επικράτεια. Στο Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β.&Μ. Θεοχαράκη, η έκθεση «Η Γυναίκα στην Επανάσταση: Εκθεση φιλελληνικής τέχνης», από τις 15 Μαρτίου 2021 ως τις 20 Οκτωβρίου 2021, θα παρουσιάσει πίνακες και αντικείμενα τέχνης φιλελλήνων καλλιτεχνών από διάφορες χώρες, που ανήκουν στη Συλλογή Βαρκαράκη, τα οποία αναδεικνύουν το ρόλο της γυναίκας, ως αγωνίστριας, υπόδουλης, μητέρας, συζύγου, κ.λπ. κατά τα χρόνια που προηγήθηκαν και κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821.
Στην εναρκτήρια ομιλία του ο κ. Μάνος περιέγραψε τους σκοπούς, την φιλοσοφία και την δράση της «Πρωτοβουλίας 1821-2021». Μεταξύ των άλλων ανέφερε πώς η επέτειος των 200 ετών από την Επανάσταση του 1821 δημιουργεί μία προοπτική αναστοχασμού ως προς το μέλλον της χώρας μας. Όπως σημείωσε, «η “Πρωτοβουλία” ξεκίνησε αφότου η Εθνική Τράπεζα, νομιμοποιούμενη ιστορικά λόγω της σύνδεσής της με την δημιουργία και την εξέλιξη του Ελληνκού Κράτους, απευθύνθηκε σε κοινωφελή και πολιτιστικά ιδρύματα, με σεβασμό στην προσφορά τους και σε ένα πνεύμα ισότιμης συνεργασίας, προκειμένου να διαμορφωθεί μία δημιουργική εστία διαλόγου, ανταλλαγής απόψεων και συνεργασίας σε σχέση με την μεγάλη αυτή επέτειο».
Ο κ. Μάνος τόνισε πως μέσα από τις προετοιμασίες και τις προγραμματισμένες δράσεις, «χρειάζεται να αναδειχθεί ένα παράδειγμα διαλόγου και ένα μήνυμα ενότητας, στο πνεύμα των όσων εξήγγειλε ο Πρωθυπουργός στις προγραμματικές του δηλώσεις αλλά και στην ομιλία του στην εκδήλωση για την εγκατάσταση της Εθνικής Επιτροπής “Ελλάδα 2021”».
Εκ μέρους των Ιδρυμάτων χαιρετισμό απήθυνε ο πρόεδρος του Ιδρύματος Αικ. Λασκαρίδη, κ. Παναγιώτης Λασκαρίδης. Αφότου ευχαρίστησε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον Πρωθυπουργό, τους πολιτικούς αρχηγούς και όλους τους παρισταμένους, υπογράμμισε ότι «πρόκειται για μια ιδιωτική, ανεξάρτητη, διακριτή πρωτοβουλία, που σκοπό έχει να συγκεντρώσει και να εντάξει στο γενικό της πλαίσιο, δηλαδή κάτω από την αιγίδα της, ένα τεράστιο εύρος δραστηριοτήτων, που έχουν σχέση με τον εορτασμό της επετείου των 200 ετών της Εθνικής μας παλιγγενεσίας».
Ο κ. Λασκαρίδης καλωσόρισε και την πρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής «Ελλάδα 2021» κ. Γιάννα Αγγελοπούλου και της ευχήθηκε «κάθε επιτυχία στη δική της προσπάθεια να προβάλει από διαφορετικό μετερίζι, τον εορτασμό των 200 ετών από την Επανάσταση του 1821».
Αναφερόμενος στην επέτειο ως αφορμή αναστοχασμού, ο πρόεδρος του Ιδρύματος Αικ. Λασκαρίδη σημείωσε μεταξύ των άλλων ότι «ο αναστοχασμός αυτός, πρέπει κυρίως να ψάξει και να αναλύσει εκείνες τις κακές πλευρές του Έλληνα που οδήγησαν την πατρίδα μας 4 φορές στην χρεωκοπία, σε εθνικές περιπέτειες και στην αδυναμία μας να προκόψουμε και να ευημερήσουμε με ελάχιστες φωτεινές εξαιρέσεις που η Πατρίδα μας μεγαλούργησε» και συμπλήρωσε: «Να δούμε δηλαδή, κατάματα, αυτά που μας ταλανίζουν, τη διχόνοια, τους εμφύλιους σπαραγμούς, την αδυναμία μας να καταλάβουμε τη θέση μας στον κόσμο, την έλλειψη αυτογνωσίας, την έλλειψη συνεργασίας και την ευθυνοφοβία που μας κάνει να πιστεύουμε πως για την κατάντια μας φταίνε πάντα οι ξένοι».
Στο πλαίσιο της «Πρωτοβουλίας 1821-2021», κάθε Ίδρυμα και η Τράπεζα διατηρούν τη φυσιογνωμία, την αυτονομία και τους στόχους τους και στηρίζουν δράσεις στο πλαίσιο της «Πρωτοβουλίας», οι οποίες συνδέονται με αυτούς. Όμως, όλοι θεωρούν ότι είναι αναγκαίο να αναδειχθεί στην Ελλάδα και στο εξωτερικό ένα παράδειγμα συνεργασίας, διαλόγου και ενότητας.
Από το βράδυ της Παρασκευής 31 Ιανουαρίου 2020 θα λειτουργεί και θα εμπλουτίζεται η ιστοσελίδα www.protovoulia21.gr, με το πληροφοριακό υλικό για τις προγραμματισμένες δράσεις.
Η «Πρωτοβουλία 1821-2021» είναι αποτέλεσμα συνεργασίας των εξής φορέων και Ιδρυμάτων: Εθνική Τράπεζα, Ίδρυμα Ευγενίδου, Ιδρυμα Εικαστικών Τεχνών & Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη, Ίδρυμα Καπετάν Βασίλη & Κάρμεν Κωνσταντακόπουλου, Κοινωφελές Ίδρυμα Κοινωνικού & Πολιτιστικού Εργου (ΚΙΚΠΕ), Ίδρυμα Λαμπράκη, Κοινωφελές Ίδρυμα Α. Κ. Λασκαρίδη, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη, Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση, Ίδρυμα Α. Γ. Λεβέντη, Ίδρυμα Μποδοσάκη, Ίδρυμα Παιδείας & Ευρωπαϊκού Πολιτισμού, Κοινωφελές Ίδρυμα Μιχαήλ Ν. Στασινόπουλος ΒΙΟΧΑΛΚΟ, Ίδρυμα Ωνάση.
