Πολίτευμα , σημαίνει τρόπος διοίκησης, δηλαδή, ένα είδος διαδικασίας οργάνωσης μιας μικρής ή μεγάλης κοινωνίας ανθρώπων.
Η δημοκρατία είναι ένα από τα πολλά υπάρχοντα πολιτεύματα. Το όνομα δόθηκε αρχικά στην αρχαία Αθήνα, γιατί στην ελληνική γλώσσα, «δήμος» είναι ένα ευρύτερο σύνολο οργανωμένων ανθρώπων. Έτσι, προέκυψε η έννοια της δημοκρατίας, όπου σ’ έναν δήμο τα μέλη του αποφάσισαν, από κοινού, πώς θα λειτουργήσουν. Αυτός ο τρόπος οργάνωσης – διοίκησης δεν είναι η εύρεση κάποιου ευφυούς ανθρώπου, αλλά η αυθόρμητη σκέψη και συνέπεια πολλών ατόμων, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις καθημερινές τους ανάγκες. Όλες οι πρωτόγονες φυλές λειτουργούσαν και όπου ακόμα υπάρχουν (Ινδονησία, Αμαζόνιο) , λειτουργούν με αυτόν τον τρόπο. Πολύ χαρακτηριστική ήταν η μορφή της οργάνωσης των αμερικανικών φυλών των ερυθροδέρμων. Σ’ έναν οικισμό, ας πούμε, 100 – 200 σκηνών (όπως εμφανίζονται στις ταινίες του κινηματογράφου) οι ζώντες σ’ αυτές τις κοινότητες, έλυναν , τα προβλήματα που τους απασχολούσαν, κατά τη μάζωξη –συγκέντρωση, στο κεντρικό άνοιγμα του οικισμού. Εκεί αρχικά εξέλεγαν δυο αρχηγούς : έναν για την περίοδο ειρήνης και έναν για τον πόλεμο. Αρχηγός της ειρηνικής καθημερινότητας ήταν ένας ηλικιωμένος άνδρας, που ξεχώριζε για τη σωφροσύνη, τη λογική και την πείρα του. Για τον πόλεμο η κοινότητα εξέλεγε έναν νεαρό άνδρα , που είχε διακριθεί για τη γενναιότητά και τη μαχητικότητά του.
Στην αρχαία Αθήνα η οργάνωση του δήμου, κοινώς επονομαζόμενη «δημοκρατία», ήταν άμεση, γιατί και εκεί έπαιρνε μέρος ο κάθε ελεύθερος Αθηναίος πολίτης, όπου ζητούσε το λόγο και διατύπωνε τις απόψεις του, για ένα θέμα που απασχολούσε το σύνολο. Κόμματα, δεν υπήρχαν, αλλά κάποιοι πολίτες συναθροιζόταν γύρω από ένα ταλαντούχο ρήτορα, (Περικλή), του οποίου η γνώμη συνήθως ήταν βαρύνουσα. Υπουργεία και άλλα τέτοια ήταν άγνωστα. Απλώς υπήρχε το σώμα των βουλευτών, οι οποίοι είχαν την αρμοδιότητα να προετοιμάζουν τα θέματα, που έπρεπε να συζητηθούν στην εκκλησία του δήμου. Για ένα συγκεκριμένο προς επίλυση θέμα, δημιουργόταν ad hoc μια ομάδα , που δούλευε για την αντιμετώπιση του προβλήματος, όσον καιρό διαρκούσε. Εκ μέρος των βουλευτών της σειράς, εκλεγόταν ο πρύτανης της εκκλησίας, για σύντομο χρονικό διάστημα. Ας πούμε, όπως ο σημερινός πρόεδρος της βουλής. Αλλά εξ αυτών εκλεγόταν ο Επιστάτης της εκκλησίας, για μια μέρα, και ήταν ο ανώτατος άρχοντας.
Η δημοκρατία αυτή λοιπόν, λόγω του σχετικά μικρού αριθμού των πολιτών, οι οποίοι μπορούσαν να πάρουν ελεύθερα μέρος στην εκκλησία του δήμου , ήταν άμεση δημοκρατία.
Με την κυριαρχία της Μακεδονικής δυναστείας και μετά την έλευση των Ρωμαίων το πολίτευμα της δημοκρατίας έπεσε σε δυσμένεια και για σχεδόν 1800 χρόνια περίπου δεν χρησιμοποιείτο. Εντούτοις στον 18/19 αιώνα στη Νέα Αγγλία, οι κάτοικοι της χρησιμοποιούσαν την «αμιγή» δημοκρατία (pure – direct democracy), όπου όλοι οι πολίτες έπαιρναν απευθείας τις αποφάσεις.
Ο θεσμός της δημοκρατίας, ως πολίτευμα ήρθε ουσιαστικά στην επικαιρότητα με την ανεξαρτησία των αγγλικών αποικιών στην Αμερική, οι οποίες στασίασαν εναντίον του αγγλικού θρόνου προσπαθώντας το 1776 να δημιουργήσουν ένα καινούργιο, δικό τους κράτος. Έτσι έφτιαξαν το αμερικανικό πολίτευμα, ως
δημοκρατία, που λειτουργεί ακόμη και σήμερα, όπως λειτουργεί, αλλά, λόγω του μεγάλου αριθμού των πολιτών του, είναι έμμεση. Δηλαδή, ασκείται μέσω των εκπροσώπων του λαού, που συμπτύσσουν κόμματα.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Λίνκολν, είχε πει ότι στη δημοκρατία υπάρχει « κυβέρνηση του λαού, από τον λαό, για τον λαό».
Με την έλευση του 20ου αιώνα, διαδοχικά όλα τα κράτη της γης , εξελίχθηκαν σε δημοκρατίες με κάποιες παραλλαγές, γιατί αποδείχθηκε πως συγκριτικά είναι το καλύτερο πολίτευμα από όλα τα γνωστά. (βλέπε, Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τομ. Γ΄, σελ. 84/85, Αθήνα1972)
Η ελληνική δημοκρατία
Λογικά η σημερινή δημοκρατία στα κράτη των εκατομμυρίων ανθρώπων δεν μπορεί παρά να είναι έμμεση. (Βέβαια, μέχρι τη μέρα που η σύγχρονη τεχνολογία θα επιτρέψει πάλι την αμεσότητα με τη βοήθεια του internet).
Προς τούτο ο λαός εκλέγει τους αντιπροσώπους του, οι οποίοι στο όνομά του , ασκούν την εξουσία. Και είναι το δημοκρατικό πολίτευμα το καλύτερο, όλων των άλλων, γιατί συνδυάζει μια σειρά πλεονεκτημάτων, όπως : δικαιώματα και υποχρεώσεις του λαού είναι καταχωρημένα στο Σύνταγμα, που αποτελεί τον καταστατικό χάρτη της πολιτείας, δηλαδή, την ελευθερία, τη δικαιοσύνη κι την κοινωνική ασφάλεια. Επίσης στα ουσιαστικά πλεονεκτήματα αυτού του πολιτεύματος είναι η ύπαρξη της αντιπολίτευσης, η οποία ελέγχει την εξουσία.
Η Δημοκρατία κρίνεται συνήθως στις επιτυγχανόμενες επιδόσεις σε πέντε κατευθύνσεις , όπως :
· στην εκλογική διαδικασία
· στη λειτουργία της κυβέρνησης,,
· στη συμμετοχή στα κοινά,,
· στην πολιτική κουλτούρα και
· στις ατομικές ελευθερίες.
Εντούτοις, σ’ αυτά το πλαίσια το πολίτευμα της δημοκρατίας στην Ελλάδα παρουσιάζει ατέλειες οι οποίες ταλαιπωρούν το λαό :
· Τα κόμματα, που διεκδικούν την εξουσία, δεν αγωνίζονται να κερδίσουν, για το καλό του λαού, αλλά για να αναρριχηθούν τα μέλη τους στα κυβερνητικά πόστα. Έτσι , λένε ένα σωρό ψέματα, προκειμένου να κερδίσουν την ψήφο του λαού.
· Η κυβέρνηση είναι κατ’ ευφημισμό του λαού. Στην πράξη είναι κυβέρνηση των κομμάτων, που δραστηριοποιείται για τα μέλη του κόμματος. Πέραν τούτου οι κυβερνήσεις έχουν δημιουργήσει ένα γραφειοκρατικό μηχανισμό, για δική τους κυρίως εξυπηρέτηση, που ταλαιπωρεί ουσιαστικά τους Έλληνες. Ο λαός απλά οφείλει να καταβάλει αγογγύστως τους φόρους και δεν έχει λόγο, πέρα της ψήφους του και όταν διεκδικήσει κάτι, ύστερα από διαδηλώσεις και κινητοποιήσεις.
· Τα μέλη της κυβέρνησης, που εξελέγη, δεν αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους ως διαχειριστές των εντολών του λαού, αλλά ως αφεντικά του λαού, που δεν έχουν παρά να διατάζουν κι οι πολίτες να εκτελούν τις εντολές
τους. Πέραν τούτου μέρος των στελεχών της κυβέρνησης εργάζονται με κύριο στόχο την προβολή τους.
· Οι περισσότερες ενέργειες των υπουργών είναι λανθασμένες κι αν κάποιος ή κάποιοι πολίτες αντιληφθούν ότι οι επιδιώξεις αυτές δεν είναι επιτυχείς και θελήσουν να ενημερώσουν τον συγκεκριμένο υπουργό, περί του ορθού, αυτός τους γράφει περιφρονητικά στα παλιά του υποδήματα. Παράδειγμα, οι ετήσιοι πνιγμοί στις ελληνικές θάλασσες, που ξεπερνούν κάθε φορά τους 400. Στις υποδείξεις προς το υπουργείο ότι υπάρχουν τρόποι δραστικού περιορισμού αυτού του αριθμού, αυτοί απαντούν : εμείς ξέρουμε, ώστε δεν γίνεται τίποτε. Και το αστείο είναι, όταν χάσουν την εξουσία και φύγουν από την κυβέρνηση, αρχίζουν την αυτοκριτική και τότε διαπιστώνουν ότι «αυτό το κάναμε λάθος, εκείνο το κάναμε λάθος, το άλλο το κάναμε λάθος ……..»
· Τα κόμματα που βρίσκονται στην αντιπολίτευση κάνουν αγώνα εναντίον της κυβέρνησης, όχι γιατί θέλουν να βοηθήσουν το λαό, αλλά διότι θέλουν να εκθέσουν απλά την κυβέρνηση, ώστε να κερδίσουν τις επόμενες εκλογές.
· Αυτοί, που εκλέγονται με το πλειοψηφούν κόμμα και καταλαμβάνουν κυβερνητικά αξιώματα, νομίζουν πως αγόρασαν το κράτος, πως η δημόσια περιουσία είναι δικός τους βιος και τον διαχειρίζονται, κατά το δικό τους δοκούν.
· Οι καθήμενοι στα κυβερνητικά πόστα φορτώνουν το λαό με κάθε είδος φόρους, αιτιολογώντας ότι ενεργούν για το καλό του. Μέσα απ’ αυτή τη νοοτροπία, δημιουργείται πολλές φορές διαφθορά κι οι κυβερνώντες εξελίσσονται συνήθως στους καλοπερασάκιδες.
Αλλαγές
Επειδή οι κυβερνώντες θεωρούν το λαό αδαή, λειτουργούν όπως τους βολεύει. Κάποιος θα πει ότι υπάρχει ενημέρωση για όλα με την κατάθεση του προϋπολογισμού και των νομοσχεδίων στη βουλή, αλλά κύρια δια των ΜΜΕ. Αυτό δεν ευσταθή, γιατί ο προϋπολογισμός είναι ένα εξειδικευμένο κείμενο, που οι 8 στους 10 βουλευτές , που τον ψηφίζουν , δεν τον καταλαβαίνουν. Πόσο μάλλον ο λαός. Το ίδιο ισχύει και για τα νομοσχέδια, τα οποία συχνά είναι πολυσέλιδα, ώστε δεν τα διαβάζουν ούτε οι βουλευτές, που πρόκειται να τα ψηφίσουν. Οι εφημερίδες βέβαια γράφουν και οι T/V φέρνουν ειδήσεις, αλλά η πληροφόρηση του λαού είναι επιφανειακή.
Υπάρχουν μια σειρά από σημαντικά θέματα, που η κάθε κυβέρνηση αποφεύγει να ενημερώσει το λαό. Για παράδειγμα :
Το χρέος του κράτους έφθασε στο αστρονομικό ύψος των 375 δις Ευρώ, το οποίο θα αυξηθεί κατά 2,5 δις με το νέο 15ετές ομόλογο, που κυκλοφορεί και το οποίο θα καθορίσει τις τύχες του λαού για έναν ολόκληρο αιώνα. Πώς συντίθεται αυτό το γιγαντιαίο ποσόν και πώς το διαχειρίζεται η κυβέρνηση ; Για ποιο σκοπό φορτωνόμαστε πάλι τα 2,5 δις του νέου ομολόγου ; Νέα χρέη θα έπρεπε να δημιουργούνται μόνο για επενδύσεις και τίποτε άλλο. Και εδώ οφείλουμε να επαναλάβουμε, πως οι διαδοχικές κυβερνήσεις, χωρίς μέτρα και σταθμά, αλλά και ανεξέλεγκτα, φόρτωσαν το λαό με το κολοσσιαίο αυτό χρέος.
Φόροι ! Είναι ένα νόμιμο μέσον , για να μπορεί το κράτος να λειτουργήσει και να δύναται να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του, απέναντι στο λαό. Καμιά αντίρρηση. Αλλά οι φόροι είναι τόσοι πολλοί και μπαίνουν τόσο εύκολα, που κανείς δεν ξέρει τι γίνεται. Οι πολίτες φορτώνονται φόρους επί φόρων και καλούνται να τους καταβάλουν αδιαμαρτύρητα. Αυτός ο τρόπος αντιμετώπισης / στήριξης των αναγκών του κράτους αποτελεί ένα είδος αυθαιρεσίας. Δεν μπορεί λοιπόν να διατηρείται έτσι, επ’ άπειρον .
Είμαστε στην Ε.Ε. κοντά 50 χρόνια και δεν καταφέραμε να στήσουμε μια υποτυπώδη βιομηχανία. Η οικονομία μας είναι μια του βάθους και μια του ύψους. Έχουμε πλημμυρήσει από εισαγόμενα αυτοκίνητα. Σήμερα κυκλοφορούν, λέγεται, 8 εκατομμύρια οχήματα που φορούν 40 εκατομμύρια λάστιχα. Τι κάνουν οι τόσες κυβερνήσεις που παρελαύνουν από μπροστά μας ; Τίποτε. Οι Έλληνες εφοπλιστές αγοράζουν και πουλούν τα περισσότερα πλοία απ’ όλο τον κόσμο, αλλά τα ναυπηγεία μας χρεοκοπούν. Ως εκ τούτου η οικονομία μας στηρίζεται κύρια στον τουρισμό, ο οποίος όμως είναι ευάλωτος. Σ’ όλες τις δημοσκοπήσεις το θέμα της οικονομίας, κατέχει σχεδόν πάντα την πρώτη θέση. Και τι κάνουν οι τόσες διαδοχικές κυβερνήσεις ; Απλά μιλούν για «ήξεις – αφήξεις» και πάμε παρακάτω.
Τελευταία διαβάσαμε στον τύπο ότι ο αριθμός των νέων διοδίων, που εγκαθίστανται στους αυτοκινητόδρομους είναι πολύ μεγάλος. Δεν έγινε καμιά ενημέρωση επ’ αυτού. Η κυβέρνηση θα αντιτείνει βέβαια ότι οι αυτοκινητόδρομοι, που είναι αναγκαίοι, είναι ένα πολύ δαπανηρό αγαθό κι οι πολίτες που τους χρησιμοποιούν, οφείλουν να τους πληρώνουν. Καμιά αντίρρηση . Αλλά για τα αυτοκίνητα καταβάλλουμε τέλη κυκλοφορίας και πληρώνουμε χοντρά ποσά φόρου για την βενζίνη. Όμως ποια είναι η σχέση των καταβαλλομένων συνολικών χρημάτων κι τα αντικειμενικά έξοδα των αυτοκινητοδρόμων ;. Εδώ ο λαός χρειάζεται λεπτομερή και επαναλαμβανόμενη ενημέρωση. Η κατάσταση έφθασε στο απροχώρητο. Για να μετακινηθεί ένας πολίτης από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη δαπανά περισσότερα για τα διόδια , παρά για τις βενζίνες. Έλεος κύριοι . Σεβαστείτε το λαό.
Από τα αναφερθέντα γίνεται κατανοητό ότι δεν υπάρχει πολίτευμα και κυβέρνηση του λαού, αλλά ένα πολιτικό σχήμα των κομμάτων. Κι αν θέλουμε να ακριβολογήσουμε, θα πρέπει να μετ’ ονομάσουμε το πολιτικό μας σύστημα σε «κομματική δημοκρατία» και την κυβέρνηση, «κυβέρνηση των κομμάτων».
Αλλά, αν θέλουμε ακόμη να περηφανευόμαστε ότι το πολίτευμά μας είναι δημοκρατικό, οφείλουμε να λειτουργούμε έτσι, που να αποδεικνύεται πως οι κυβερνώντες πράγματι σέβονται κι εξυπηρετούν τις ανάγκες του ελληνικού λαού. Για τούτο θεωρούμε αναγκαίο, όπως :
· Για κάθε νέο μέτρο, νέο φόρο και νέα ρύθμιση πραγμάτων το κάθε υπουργείο οφείλει να ενημερώνει πλήρως το λαό. Ο χρησιμοποιούμενος τρόπος της « δημόσιας διαβούλευσης» δεν αποδίδει, καθόσον οι πολίτες δεν παίρνουν χαμπάρι τι γίνεται. Πρέπει να βρεθεί άλλος τρόπος , που να ενημερώνει πράγματι τους πολίτες.
· Όταν ένα υπουργείο πρόκειται να εφαρμόσει κάτι νέο και κάποιοι ειδικοί πολίτες αντιληφθούν πως είναι λάθος ενέργεια, να μπορούν να απευθύνονται στον υπουργό και να τον ενημερώνουν, περί του ορθού. Χοντρό παράδειγμα των λεγομένων είναι το υφυπουργείο αθλητισμού, το οποίο δεκαετίες τώρα προσπαθεί να χειραγωγήσει τη βία στα γήπεδα και γι’ αυτό ψηφίζει νόμους επί νόμων, που όλοι μέχρι σήμερα αποδείχθηκαν ανίσχυροι να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα.
Κύριοι της κυβέρνησης, ξυπνήστε, δεν εκπροσωπείτε πλέον έτσι το λαό. Αλλαγές είναι επιβεβλημένες, αν όλοι θέλουμε να διατηρήσουμε για το πολίτευμά μας τον χαρακτηρισμό «δημοκρατία του λαού».
