Κάθε Γενάρη στο Νταβός συρρέουν κάθε λογής «δεινόσαυροι». Πρέπει να παραδεχθεί, όμως, κανείς ότι οι διοργανωτές διαθέτουν τις ιδιότητες εκείνες που ευνοούν τον αγώνα των οργανισμών και των ατόμων για επιβίωση. Αντιλαμβάνονται, ας πούμε, τον παλμό και τις αγωνίες της εποχής και προσαρμόζουν αναλόγως τη θεματική του Φόρουμ. Η εφετινή προτροπή των διοργανωτών να γίνουμε «συμμέτοχοι σε έναν συνεκτικό και βιώσιμο κόσμο» επέβαλε στα κεντρικά πάνελ των επωνύμων μια θεματική απολύτως σύγχρονη – αποτυπώνεται εξάλλου στις έρευνες της κοινής γνώμης παγκοσμίως. Διότι δεν είναι μόνο οι θεωρητικές εκτιμήσεις των επιστημόνων και των επαϊόντων: τα τελευταία χρόνια οι όπου γης δημοσκόποι διαπιστώνουν διογκούμενα ελλείμματα και στη συνοχή των ανθρώπινων κοινωνιών και στη βιωσιμότητα του πλανήτη.
Οι «δεινόσαυροι» των ορυκτών καυσίμων
Το εφετινό Νταβός ασφαλώς και φιλοξένησε τον αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ που εκτόξευσε αδιακρίτως απειλές για περαιτέρω δασμολόγηση όσων εκμεταλλεύονται την παγκοσμιοποίηση για να ανταγωνιστούν τις ΗΠΑ – ασχέτως αν συμφώνησε εμπορική εκεχειρία με τον γάλλο ομόλογό του Εμανουέλ Μακρόν. Ασφαλώς φιλοξένησε και τον υπουργό Οικονομικών του Τραμπ, Στίβεν Μνουτσίν, που συνέστησε στη 17χρονη ακτιβίστρια Γκρέτα Τούνμπεργκ να σπουδάσει πρώτα οικονομικά και μετά να κριτικάρει όσους επενδύουν στα ορυκτά καύσιμα – λες και πρέπει να έχει σπουδάσει κανείς ιατρική για να υποστηρίξει την άποψη ότι το κάπνισμα βλάπτει.
Πρόκειται για δεινοσαύρους της τρίτης βιομηχανικής επανάστασης. Ευλόγως την παράσταση στο Νταβός έκλεψε η εκπρόσωπος της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης, Γκρέτα Τούνμπεργκ. Αλλά και ο πρώην αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Αλ Γκορ, που διακήρυξε ότι «η κλιματική αλλαγή είναι οι Θερμοπύλες της εποχής μας».
Περισσότερο κακό παρά καλό
Δεν είναι τυχαίο το κίνημα των «κίτρινων γιλέκων» στη Γαλλία. Ούτε η ανάδειξη λαϊκιστών ηγετών με απλουστευτικό λόγο και ρηχές πολιτικές σε πολλές δυτικές χώρες. Ο καπιταλισμός έχει εξελιχθεί σε μια κοινωνικοοικονομική δυστοπία. Χαρακτηριστικά είναι τα εφετινά ευρήματα της έρευνας του αμερικανικού «Edelman Trust Barometer» που ανακοινώνει εδώ και δύο δεκαετίες, με αφορμή το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός, τις αντιλήψεις των πολιτών ανεπτυγμένων και αναπτυσσομένων χωρών για το… «πού πάει ο κόσμος». Για πρώτη φορά εφέτος αντιπροσωπευτικό δείγμα 34.000 ανθρώπων από 28 χώρες του πλανήτη απεφάνθη ότι ο καπιταλισμός, όπως τον βιώνουμε σήμερα, κάνει περισσότερο κακό παρά καλό στον κόσμο!
Οι πολίτες φιλελεύθερων δημοκρατιών της Δύσης, όπως είναι οι ΗΠΑ και η Γαλλία, αλλά και πολιτικά ανελεύθερων χωρών, όπως αυτές που αντιπροσωπεύουν η Κίνα και η Ρωσία ας πούμε, συμμερίζονται σε ποσοστό 56% (κατά μέσον όρο) την άποψη ότι οι εθνικές κυβερνήσεις αδυνατούν να ανταποκριθούν στις προκλήσεις της σύγχρονης εποχής και να εμπνεύσουν στους πολίτες την ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον. Οι ερωτηθέντες εκφράζουν τον σκεπτικισμό τους για μια σειρά ζητημάτων, που ξεκινούν από τους ιλιγγιώδεις ρυθμούς της τεχνολογικής προόδου και φθάνουν μέχρι την εργασιακή ανασφάλεια αλλά και τη δυσπιστία απέναντι στα μέσα μαζικής ενημέρωσης.
Ενα σύστημα σε κρίση
Το Νταβός απεφάνθη ότι ο καπιταλισμός βρίσκεται σε κρίση – που επιδεινώνει μάλιστα και την περιβαλλοντική κρίση. Ακόμη και στις ΗΠΑ, που δημοσκοπικά εμπιστεύονται το «σύστημα» και τους ταγούς του. Γι’ αυτό και στα πάνελ των μεγαλοσχήμων ακούστηκαν ιδέες για ουσιαστικές πολιτικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις ακόμη και στην κοιτίδα του σύγχρονου καπιταλισμού. Για την αναθεώρηση του αμερικανικού φορολογικού συστήματος, ας πούμε, που θα μειώσει τις διαρθρωτικές ανισότητες.
Επιστροφή στην… ΑΤΑ
Για την αναθεώρηση του συστήματος χορήγησης σπουδαστικών δανείων που καταδικάζει τις νέες γενιές των Αμερικανών σε ισόβια υπερχρέωση. Για την επιβολή φόρου στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές και την κατάργηση των ανά τρίμηνο ανακοινώσεων οικονομικών αποτελεσμάτων από τις εταιρείες. Για την εφαρμογή αναδιανεμητικών πολιτικών και την αύξηση των κατώτατων μισθών. Ακόμα και για τη σύνδεση των μισθολογικών αυξήσεων με τον πληθωρισμό! Ποιος θα πίστευε ότι θα γινόταν η ΑΤΑ (Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή για τους νεότερους) το αίτημα του μέλλοντος στη Μέκκα του καπιταλισμού…
Γκέιτς και Μπάφετ οι… πρωτοπόροι
Δεν είναι μόνο όσοι συνειδητοποιούν ότι έχουν μείνει ανεπαισθήτως έξω από το παιχνίδι της ευημερίας και των ευκαιριών εκείνοι που ανησυχούν από την πρωτοφανή έξαρση των οικονομικών ανισοτήτων και από την αντίστοιχη καταβύθιση των ελπίδων για μια καλύτερη ζωή. Ολοι – πλην «δεινοσαύρων» – θορυβούνται από τη διαπίστωση της Oxfam ότι 26 δισεκατομμυριούχοι κατέχουν όσο πλούτο κατέχει το ήμισυ του πληθυσμού της Γης (3,8 δισεκατομμύρια άνθρωποι). Δεν είναι τυχαίο ότι 121 εκατομμυριούχοι και δισεκατομμυριούχοι (με πρώτους τον Γουόρεν Μπάφετ και τον Μπιλ Γκέιτς) ζητούν να φορολογηθούν περισσότερο για να αμβλυνθούν οι τεράστιες ανισότητες.
