Σημαντικό κίνδυνο πιέσεων στην ανακάμπτουσα κτηματαγορά από ενδεχόμενη αύξηση των προσφοράς ακινήτων μέσω των πλειστηριασμών που απελευθερώνονται πλήρως από την Πρωτομαγιά, αλλά και κοινωνικών εντάσεων από το συνεπακόλουθο μεγάλο κύμα εξώσεων από σπίτια, διαβλέπουν οι τραπεζικές διοικήσεις.
Βασική πηγή του προβληματισμού τους για την επόμενη ημέρα μετά τη λήξη της προστασίας της κύριας κατοικίας αποτελεί η απογοητευτική πορεία των αιτήσεων για ρυθμίσεις στεγαστικών δανείων, στο πλαίσιο της ισχύουσας νομοθεσίας και η απροθυμία μεγάλου ποσοστού οφειλετών να δεχθούν τα γενναιόδωρα σχήματα ρύθμισης που τους προτείνονται.
Διαμόρφωση νέου πτωχευτικού κώδικα
Σύμφωνα με πληροφορίες, στον επόμενο κύκλο επαφών με κυβερνητικά στελέχη για τη διαμόρφωση του νέου πτωχευτικού κώδικα για ιδιώτες και επιχειρήσεις, διαδικασία που έχει ήδη ξεκινήσει από το υπουργείο Οικονομικών, οι τράπεζες θα υποβάλλουν συγκεκριμένα αιτήματα με στόχο την αύξηση του αριθμού των βιώσιμων διακανονισμών όταν τεθεί σε εφαρμογή το νέο καθεστώς. Κι αυτό διότι για πρώτη φορά μετά το ξέσπασμα της κρίσης οι κατοικίες δεν θα βρίσκονται στο απυρόβλητο. Οποιος δεν τα βρίσκει με την τράπεζα ή με τον νέο ιδιοκτήτη του χρέους του, εφόσον το δάνειό του τιτλοποιηθεί, κινδυνεύει με άμεση απώλεια της περιουσίας του.
Για να μειωθούν λοιπόν αυτές οι περιπτώσεις στο ελάχιστο δυνατό, οι τραπεζίτες επιθυμούν να συνεχιστεί το πρόγραμμα επιδότησης των δόσεων στα δάνεια που θα ρυθμίζονται από το Δημόσιο, βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων και μετά τις 30 Απριλίου. Με τον τρόπο αυτόν μπορεί να καταργηθεί κάθε προστασία στην κύρια κατοικία, ωστόσο οι οφειλέτες θα έχουν ένα επιπλέον κίνητρο να δεχθούν μία ρύθμιση, ενώ αυξάνονται οι πιθανότητες επιτυχίας της προς όφελος και των διαχειριστών, οι οποίοι θα έχουν ένα λόγο παραπάνω να δεχθούν την αναδιάρθρωση του δανείου, αποφεύγοντας τη διαδικασία του πλειστηριασμού, που είναι χρονοβόρος και έχει υψηλό κόστος.
Απρόθυμοι οι δανειολήπτες
Αναφερόμενος στο θέμα την περασμένη εβδομάδα ο υπουργός Ανάπτυξης Αδωνις Γεωργιάδης τόνισε πως «οι μήνες που διανύουμε είναι οι τελευταίοι για όποιον θέλει να ενταχθεί στην πλατφόρμα και να σώσει το σπίτι του. Οσοι έχουμε κοινωνική ευαισθησία, μπορούμε να καταλάβουμε γιατί το λέω με τόση αγωνία. Κάντε την αίτηση. Ενταχθείτε στην πλατφόρμα. Εχετε χρόνο».
Οπως επισημαίνει έμπειρο τραπεζικό στέλεχος, η κατάργηση του πλαισίου προστασίας των σπιτιών μετά την 30ή Απριλίου, αλλά και η μεταβίβαση σε τρίτους μέσω των προγραμματιζόμενων τιτλοποιήσεων περίπου των μισών κόκκινων ανοιγμάτων από την κατηγορία της κτηματικής πίστης, θα ανατρέψει πλήρως τα δεδομένα. «Η διστακτικότητα των δανειοληπτών, ακόμη και όσων πληρούν τα κριτήρια για ένταξη στις προστατευτικές διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας, που τους εξασφαλίζει εκτός από κούρεμα μέρους της οφειλής και επιδότηση έως και 50% στη μηνιαία δόση από το κράτος, δείχνει πως οι στρεβλώσεις στη συναλλακτική κουλτούρα παραμένουν» σημειώνει έμπειρο τραπεζικό στέλεχος.
Του λόγου το αληθές καταδεικνύει όχι μόνο ο χαμηλός αριθμός των αιτήσεων που έχουν ολοκληρωθεί από τους οφειλέτες στην ηλεκτρονική πλατφόρμα για τη ρύθμιση ενυπόθηκων δανείων, αλλά και το μικρό ποσοστό αποδοχής των προτάσεων που κάνουν οι τράπεζες μετά την εξέταση κάθε υπόθεσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τις περίπου 490 προτάσεις διακανονισμού, στο 60% των περιπτώσεων οι δανειολήπτες δεν τις έχουν κάνει ακόμη δεκτές.
«Μόνο με ένα θαύμα θα δούμε σημαντική αύξηση των ρυθμίσεων μέχρι και τη λήξη της προθεσμίας» υπογραμμίζει τραπεζική πηγή. Με αυτό το δεδομένο, προσθέτει, «σε περίπου τρεισήμισι μήνες από σήμερα περισσότεροι από 150.000 οφειλέτες στεγαστικών δανείων θα βρεθούν χωρίς κανένα δίχτυ προστασίας και η προσημειωμένη περιουσία τους θα βρίσκεται στον αέρα».
Διασταύρωση 53.000 εκκρεμών υποθέσεων του Ν. Κατσέλη
Πλήρη εικόνα έχουν πλέον οι τράπεζες για την οικονομική και περιουσιακή κατάσταση όσων έχουν προσφύγει στη Δικαιοσύνη για τη ρύθμιση των δανείων τους μέσω του παλαιού Νόμου Κατσέλη αλλά ακόμη η υπόθεσή τους δεν έχει εκδικαστεί. Με την άρση τραπεζικού και φορολογικού απορρήτου, οι πιστωτές εξετάζουν εάν οι οφειλέτες αυτοί πληρούν τα κριτήρια για ένταξη στο προστατευτικό πλαίσιο και σε διαφορετική περίπτωση προχωρούν σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την άμεση άρση προστασίας της προσημειωμένης κατοικίας. Εκτιμάται ότι περισσότεροι από τους μισούς δανειολήπτες της κατηγορίας θα αποδειχθεί ότι δεν τη δικαιούνται.
Σε ξένα χέρια στεγαστικά 12 δισ. ευρώ
Μέσω των τιτλοποιήσεων, χρέη άνω των 12 δισ. ευρώ από στεγαστικά δάνεια από το σύνολο των επισφαλειών ύψους 27 δισ. ευρώ της κατηγορίας αναμένεται να αλλάξουν ιδιοκτήτη μέσα στο 2020. Αυτό σημαίνει ότι θα ξεκινήσει αμέσως η διαδικασία ανάκτησής τους από τους ανεξάρτητους πλέον διαχειριστές, που θα πάρουν τη σκυτάλη από τις διευθύνσεις καθυστερήσεων των τραπεζών.
Σύμφωνα με στέλεχος εταιρείας διαχείρισης κόκκινων δανείων, το ζητούμενο στην περίπτωση των τιτλοποιημένων στεγαστικών δανείων είναι μέσω βιώσιμων ρυθμίσεων να δημιουργηθούν χρηματοροές για την αποπληρωμή των επενδυτών και να τεθούν οι βάσεις για το πρασίνισμα σε βάθος 3-4 ετών των συγκεκριμένων ανοιγμάτων. Με τον τρόπο αυτόν επιτυγχάνεται μειωμένο κόστος διαχείρισης σε σχέση με τους πλειστηριασμούς, ενώ δίνεται η δυνατότητα μαζικών πωλήσεων των μετέπειτα ενήμερων δανείων με υψηλό κέρδος ξανά στις τράπεζες.
Ωστόσο, προσθέτει ότι για να γίνει μία ρύθμιση απαιτείται και η συναίνεση του οφειλέτη. Με τα δείγματα γραφής ως σήμερα ως προς τη συμπεριφορά των κόκκινων οφειλετών να ρυθμίσουν τα δάνειά τους, η έκρηξη του αριθμού των πλειστηριασμών για τη διεκδίκηση των χρεών αποτελεί το βασικό σενάριο. Εξ ου και η ανάγκη για τη διατήρηση κινήτρων, όπως η επιδότηση της δόσης σε όσους επιλέξουν να ρυθμίσουν το δάνειό τους και μετά την έναρξη εφαρμογής του νέου πτωχευτικού κώδικα. Εκτός, κι αν τελικά ο φόβος για τους πλειστηριασμούς αποδειχθεί αρκετός για να έλθουν σε συμφωνία οι δύο πλευρές.
