Κτηματολόγιο: Στο ένα εκατομμύριο θα φτάσουν οι ενστάσεις πολιτών

Δομικές αλλαγές ώστε να ξεπεραστεί ο …σκόπελος των ενστάσεων και να ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση σε όλη τη χώρα ετοιμάζει η Διοίκηση του Κτηματολογίου και το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ).

Οι εκκρεμείς ενστάσεις σήμερα ξεπερνούν τις 100.000, ενώ για το πρόγραμμα κτηματογράφησης που τρέχει (4^η γενιά) εκτιμάται ότι θα ξεπεράσουν το 1.000.000.

Γι’ αυτό, όπως επεσήμανε χθες σε συζήτηση με δημοσιογράφους ο διευθύνων σύμβουλος της «Ελληνικό Κτηματολόγιο» κ. Στέφανος Κοτσώλης, αναζητείται μια φόρμουλα για να ομαδοποιήσει τις ενστάσεις. Παράλληλα, προωθούνται δομικές αλλαγές στο σύστημα εξέτασης των αντιρρήσεων των πολιτών ώστε να γίνει πιο  αποτελεσματικό και λειτουργικό. Στόχος είναι να διευρυνθούν οι ειδικότητες όσων στελεχώνουν της Επιτροπές Αντιρρήσεων και να αυξηθούν οι αμοιβές τους ώστε έχουν κίνητρο για να συμμετέχουν σε αυτές.

Ψηφιακές υπηρεσίες μετά το Πάσχα

Επίσης, έως το Πάσχα αναμένεται ότι θα ξεκινήσει η παροχή των ψηφιακών υπηρεσιών προς τον πολίτη, όπως η παραγγελία, πληρωμή και χορήγηση πιστοποιητικών. Σε περιοχές όπου λειτουργεί κτηματολογικό γραφείο θα μπορεί να γίνεται ακόμα και μεταβίβαση ακινήτου ηλεκτρονικά, από τα συμβολαιογραφικά γραφεία.  Ηλεκτρονικά και χωρίς εμπλοκή του πολίτη θα γίνεται η υποβολή συμβολαίων στα Κτηματολογικά Γραφεία από τον συμβολαιογράφο, όπως και η υποβολή διαφόρων πράξεων (δικαστικών αποφάσεων κλπ.) από τους δικηγόρους ή τους δικαστικούς επιμελητές.

Ξεκινά ο ηλεκτρονικός προδικαστικός έλεγχος

Επίσης, το Ελληνικό Κτηματολόγιο προχωρά στη θέσπιση του «ηλεκτρονικού προδικαστικού ελέγχου», μέσω του οποίου θα δίνεται στο εξής η δυνατότητα απευθείας σύνδεσης της βάσης δεδομένων του Κτηματολογίου με τα γραφεία των μηχανικών. Ο κάθε μηχανικός θα μπορεί να βεβαιώνει στο διάγραμμά του μέσω σχετικής «Δήλωσης» ότι η αιτούμενη γεωμετρική διόρθωση είναι εφαρμόσιμη στα κτηματολογικά διαγράμματα.

Ειδικότερα, για όσα δικόγραφα θα κατατεθούν ενώπιον δικαστηρίου από την 27η Ιανουαρίου 2020 και μετά, θα προσαρτάται πλέον μαζί με το δικόγραφο μόνο το τοπογραφικό διάγραμμα γεωμετρικών μεταβολών στο οποίο περιέχεται η παραπάνω «Δήλωση» του μηχανικού. Κατ’ εξαίρεση, για τις ίδιες περιπτώσεις των δικογράφων (του ν.2664/98) που ασκούνται από το Ελληνικό Δημόσιο, η υποχρέωση για την προσάρτηση  θα αρχίσει από την 6η Απριλίου 2020 και μετά.

Είναι αξιοσημείωτο ότι την τελευταία επταετία για κάθε δικαστική διαμάχη που αφορά αμφισβήτηση ορίων γης, σε περιοχή όπου λειτουργούσε το Κτηματολόγιο, οι ενδιαφερόμενοι ιδιοκτήτες έπρεπε να λάβουν σχετική εισήγηση του Κτηματολογίου προκειμένου να την προσκομίσουν στο αρμόδιο δικαστήριο. Έτσι, σε περίπτωση που διαπιστώνονταν  από τον τεχνικό έλεγχο γεωμετρικές αστοχίες στο δικόγραφο ή στο προσαρτώμενο τοπογραφικό διάγραμμα ξεκινούσε η ταλαιπωρία των πολιτών.

Ξεκινά η κτηματογράφηση στις πέντε «ορφανές» μελέτες

Τον Φεβρουάριο αναμένεται ότι θα υπογραφεί η σύμβαση για την κτηματογράφηση του Ρεθύμνου, μία από τις πέντε «ορφανές» μελέτες. Το ζήτημα αναμένεται να περάσει από το Διοικητικό Συμβούλιο του Ελληνικού Κτηματολογίου, τις επόμενες ημέρες.

Για τις υπόλοιπες τέσσερις η εκκρεμότητα θα λυθεί εντός του 2020.  Οι συγκεκριμένες μελέτες είχαν κολλήσει λόγω δικαστικών εμπλοκών και αφορούν – εκτός από το Ρέθυμνο – τις εξής περιοχές: Χανιά, περιοχές Μαλεβιζίου, Ηρακλείου και Χερσονήσου, η περιοχή Κέρκυρας – Θεσπρωτίας και το υπόλοιπο των Κυκλάδων (Άνδρος, Τήνος, τμήμα της Μυκόνου, Πάρος – Αντίπαρος, Νάξος και Μικρές Κυκλάδες, Ίος, Σαντορίνη, Ανάφη, τμήμα της Μήλου, Κέα και Κύθνος). Αφορούν συνολικά το  7% της ελληνικής επικράτειας και αντιστοιχούν σε 2,7 εκατ. δικαιώματα.

Διαγωνισμός 70 εκατ. ευρώ για ψηφιοποίηση υποθηκοφυλακείων

Έως το τέλος του έτους προγραμματίζεται να προκηρυχθεί διαγωνισμός (σε δύο φάσεις) για την  ψηφιοποίηση όλου του πολύτιμου υλικού των υποθηκοφυλακείων. Σύμφωνα με τον κ. Κοτσώλη, πρόκειται για ένα τιτάνιο έργο που αφορά στην ψηφιοποίηση, με τεχνολογίες τεχνικής νοημοσύνης, ενός δισεκατομμυρίου σελίδων οι οποίες σήμερα στοιβάζονται σε τόμους στα υποθηκοφυλακεία.  Ο προϋπολογισμός του διαγωνισμού, του οποίου οι  προδιαγραφές συντάσσονται με τη βοήθεια της Παγκόσμιας Τράπεζας, υπολογίζεται σε περίπου 70 εκατ.  ευρώ.

Πάνε πιο πίσω τα πρόστιμα

Στις αρχές του περασμένου φθινοπώρου, τα στοιχεία ήταν απογοητευτικά από τη συμμετοχή των πολιτών στην τέταρτη και τελευταία γενιά κτηματογράφησης. Ορισμένες κινήσεις όμως,  από υψηλόβαθμα στελέχη του ΥΠΕΝ, έδωσαν σημαντική ώθηση. Μεγάλο ρόλο έπαιξαν οι …διαρροές, αλλά και επίσημες δηλώσεις, ότι έρχονται πρόστιμα καθώς οι διαρκείς παρατάσεις στις προθεσμίες τελείωσαν.

Σημαντικές ήταν επίσης και οι εκστρατείες ενημέρωσης, όπως με τις 3.300.000 ψηφιακές ειδοποιήσεις taxis ή με τη δημιουργία λογαριασμών του Κτηματολογίου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Έτσι, το τελευταίο τρίμηνο ανατράπηκαν τα προγνωστικά και τα ποσοστά συμμετοχής των πολιτών προσεγγίζουν πλέον το 70% διασώζοντας το έργο από περιπέτειες καθώς χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ. Είναι αξιοσημείωτο ότι, σχεδόν μία στις πέντε δηλώσεις στο τελευταίο πρόγραμμα κτηματογράφησης υποβλήθηκε ηλεκτρονικά (1.415.011 από τις 6.997.183).

Η κτηματογράφηση συνεχίζεται για όσους πολίτες δεν έχουν προσέλθει να δηλώσουν την ακίνητη περιουσία τους, χωρίς την ενεργοποίηση, έως σήμερα, των προβλεπόμενων προστίμων. Αλλά με δεδομένο ότι δεν θα δοθούν άλλες παρατάσεις, θα έρθουν αντιμέτωποι με την επιβολή προστίμου, αλλά αργότερα από ότι αναμενόταν αρχικά.

Επίσης, επίκειται νομοθετική ρύθμιση για τις περιοχές που δηλώνει ακίνητα πολιτών και το Δημόσιο, όπως συνέβη στην περίπτωση των Βριλησσίων και της Σαρωνίδας.

Για την ιστορία

Οι πρώτες προσπάθειες για δημιουργία Κτηματολογίου στην Ελλάδα ξεκίνησαν με Βασιλικό Διάταγμα επί Όθωνα, το οποίο δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης το 1836. Μετά από πολύχρονες περιπέτειες,  το 1995 ξεκίνησε η σύγχρονη κτηματογράφηση. Σήμερα μόνο στο 6,2% της έκτασης της χώρας (αφορά περίπου το 17% των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων) λειτουργεί Κτηματολόγιο, δηλαδή όπου υπήρχαν υποθηκοφυλακεία, τα οποία έχουν πια αντικατασταθεί από Κτηματολογικά Γραφεία. Το τελευταίο πρόγραμμα κτηματογράφησης (ΚΤΙΜΑ 16) αφορά 86 εκατομμύρια στρέμματα, δηλαδή το 65% του συνόλου της έκτασης της χώρας ή 16 εκατομμύρια δικαιώματα, δηλαδή το 42% των συνολικών δικαιωμάτων.