Η πρόσφατη κακοκαιρία και, ως επακόλουθο, οι διακοπές ηλεκτροδότησης σε πολλές περιοχές της χώρας ήρθαν να ενισχύσουν τα κυβερνητικά σχέδια για είσοδο στρατηγικών επενδυτών στα «πεπαλαιωμένα δίκτυα μεταφοράς ρεύματος», όπως τα χαρακτήρισε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κωστής Χατζηδάκης.
Στη «χύτρα» των αριθμών… μαγειρεύονται πλέον τα μπλακ άουτ, τα χιλιόμετρα των «μπλεγμένων» γραμμών ρεύματος, οι ολιγάριθμοι τεχνικοί υπάλληλοι, οι συχνά αφερέγγυοι υπερεργολάβοι, αλλά και η μεγάλη αξία των παγίων.
Εκσυγχρονισμός
και επεκτάσεις
Και για να μη σωθεί ο «ζωμός», ρίχνονται με ταχείες διαδικασίες στο… πιάτο η μερική αποκρατικοποίηση του ΔΕΔΔΗΕ και η περαιτέρω ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ, δηλαδή των διαχειριστών των δικτύων χαμηλής, μέσης και υψηλής τάσης. Στόχος, όπως υποστηρίζει η κυβέρνηση, να εισρεύσει «φρέσκο» χρήμα στα ταμεία τους, ώστε να προχωρήσουν επενδύσεις εκσυγχρονισμού και επεκτάσεων, που στην περίπτωση του ΔΕΔΔΗΕ είναι παγωμένες για χρόνια.
Ενδιαφέρον ελλήνων και ξένων επενδυτών
Οι τελικές αποφάσεις για τον ΑΔΜΗΕ αναμένεται να ληφθούν έως τις αρχές Απριλίου, ενώ για την πώληση μειοψηφικού πακέτου (49%) του ΔΕΔΔΗΕ προς τα τέλη του πρώτου εξαμήνου του έτους.
Πάντως, το ενδιαφέρον ελλήνων και ξένων επενδυτών (κυρίως Ευρωπαίων, αλλά και Κινέζων) φαίνεται ότι είναι ακόμη ζωηρό, ειδικά όσον αφορά την αξιοποίηση του πυκνού πανελλήνιου δικτύου του ΔΕΔΔΗΕ, το οποίο αποδεικνύεται «θησαυρός» για ανάπτυξη 5G.
Αλλωστε οι εκτιμήσεις για τη σημερινή αξία των παγίων του ξεπερνούν τα 3 δισ. ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση, οι προβλέψεις για το ύψος των επενδύσεων που απαιτούνται σε έργα ανάπτυξης δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας και ψηφιοποίησής του, κατά τη δεκαετία 2020-2030, σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, φτάνουν τα 3,5 δισ. ευρώ. Την τελευταία πενταετία, σύμφωνα με τα όσα έχει πολλάκις δηλώσει ο κ. Χατζηδάκης, υλοποιούνταν στον ΔΕΔΔΗΕ έργα 130-150 εκατ. ευρώ ανά έτος, αν και οι ετήσιες επενδυτικές ανάγκες έφταναν τα 200 εκατ. ευρώ.
Και μπορεί τα μικρά ή μεγάλα μπλακ άουτ της περασμένης εβδομάδας – αλλά και οι διακοπές ρεύματος που σημειώνονται συχνά τα τελευταία χρόνια – να εξηγούνται, εν μέρει, από την ένταση των καιρικών φαινομένων (παγετός, καύσωνες, πλημμύρες), ωστόσο μεγάλος είναι ο ρόλος των ασυντήρητων παλαιών δικτύων, της έλλειψης προμηθειών και των υποστελεχωμένων τεχνικών υπηρεσιών.
Οι εναερίτες ψάχνουν τις ρευματοκλοπές
Το δυναμικό του ΔΕΔΔΗΕ – τεχνικοί εν γένει -, οι λεγόμενοι εναερίτες, είναι περίπου 1.950, εκ των οποίων οι μισοί απασχολούνται στη διαπίστωση και στην άρση της μάστιγας των ρευματοκλοπών. Ο δε μέσος όρος ηλικίας τους αγγίζει τα 52 έτη.
Το συνολικό μήκος δικτύου διανομής που καλούνται να διαχειριστούν φτάνει τα 238.242 χλμ. (111.865 χλμ. μέσης τάσης, 126.377 χλμ. χαμηλής τάσης, καθώς και 162.614 υποσταθμοί).
Eνας τεχνικός
για 122 χλμ. δικτύου
Δηλαδή, όπως επισημαίνει στο «Βήμα» ο πρόεδρος της Ενωσης Τεχνικών Ομίλου ΔΕΗ κ. Κωνσταντίνος Μανιάτης, «τυλίγει» έξι φορές την περίμετρο της Γης. Επιπλέον ο ΔΕΔΔΗΕ είναι και διαχειριστής των ηλεκτρικών συστημάτων στα μη διασυνδεδεμένα νησιά.
«Αναλογεί ένας τεχνικός για 122 χλμ. δικτύου, 83 υποσταθμούς διανομής και 3.839 καταναλωτές (σ.σ.: εξυπηρετεί 7.486.139 παροχές καταναλωτών)» λέει χαρακτηριστικά.
Οι βλάβες το 2019 ξεπέρασαν τις 850.000
Σύμφωνα με τους τεχνικούς του Διαχειριστή, η αιτία για τις επαναλαμβανόμενες διακοπές ρεύματος που παρατηρούνται σε όλη τη χώρα εντοπίζεται στις ελλείψεις υλικών (λόγω έλλειψης ρευστότητας, αλλά και εξαιτίας του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τις προμήθειες εξοπλισμού και αγαθών στο Δημόσιο) και τεχνικού προσωπικού, αλλά και στην ανεπάρκεια των συνεργαζόμενων αναδόχων όσον αφορά την τήρηση των συμβατικών τους υποχρεώσεων και την ποιότητα των υπηρεσιών τους. Ετσι, λόγω έλλειψης πόρων, μέσων και ανθρώπινου δυναμικού, διαρκώς παρατείνονται οι προγραμματισμένες συντηρήσεις των δικτύων.
Μόνο οι βλάβες το 2019 ξεπέρασαν τις 850.000. Δεν είναι τυχαίο ότι παλαιότερα, παρότι οι μετασχηματιστές και οι διακόπτες φορτίου ήταν πιο καινούργιοι, ήταν υποχρεωτική η συντήρησή τους κάθε χρόνο. «Στη συνέχεια η συντήρηση ορίστηκε να γίνεται κάθε τρία χρόνια και από εφέτος δόθηκε εντολή να υλοποιείται ανά τετραετία. Αλλά και αυτός ο στόχος είναι ανέφικτος. Για παράδειγμα, μόνο για τους 2.200 υποσταθμούς σε Θεσσαλονίκη, Χαλκιδική και Κιλκίς πρέπει να συντηρούνται 550 κάθε χρόνο για τέσσερα χρόνια. Αδύνατον με τις σημερινές συνθήκες» σημειώνει ο κ. Μανιάτης.
Οσον αφορά τα υλικά, από περίπου 12 εταιρείες που προμήθευαν διακόπτες φορτίου στους υποσταθμούς έχει μείνει μόνο μία. Η αναβάθμιση των δικτύων όμως περιλαμβάνει και χρήση νέων υλικών και τεχνολογιών, όπως συνεστραμμένα καλώδια μέσης τάσης, υπογειοποίηση εναέριων δικτύων κ.λπ. Είναι δεδομένο διεθνώς πως οι περισσότερες βλάβες συμβαίνουν διότι τα εναέρια δίκτυα είναι ευπρόσβλητα στο περιβάλλον και σε εξωτερικές επιδράσεις, σε αντίθεση με τα υπόγεια, τα οποία είναι πιο αξιόπιστα, κοστίζουν ωστόσο τρεις φορές ακριβότερα.
Σχετικά με τις αστοχίες υλικών, είναι νωπές ακόμη οι μνήμες από τους περίφημους ξύλινους στύλους που είχαν εγκατασταθεί για μία δεκαετία στο δίκτυο, οι οποίοι αποδείχθηκε ότι σάπιζαν πρόωρα και εγκυμονούν κινδύνους τόσο για το τεχνικό προσωπικό όσο και για τους πολίτες. Ο φάκελος της υπόθεσης έχει σταλεί στον Εισαγγελέα από το 2018.
Οι ΑΠΕ δείχνουν τον δρόμο
Οδηγός για την ανάπτυξη των δικτύων – τόσο της μέσης και χαμηλής τάσης του ΔΕΔΔΗΕ όσο και της υψηλής τάσης του ΑΔΜΗΕ – τα επόμενα χρόνια θα είναι η εξυπηρέτηση της ανάγκης μεγάλης διείσδυσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, η οποία προδιαγράφεται από τον ριζικό μετασχηματισμό του τομέα του ηλεκτρισμού πανευρωπαϊκά. Με την ολοκλήρωση των προγραμματισμένων έργων του ΑΔΜΗΕ θα έχει διαμορφωθεί ένα σύστημα 400 kV, το οποίο θα είναι σε θέση να καλύψει τις ανάγκες των στόχων έως το 2030. Η προσδοκώμενη ανάπτυξη των ΑΠΕ στην Ευρώπη απαιτεί σημαντική ενίσχυση των συστημάτων μεταφοράς και ιδιαίτερα των διασυνδέσεών τους.
