Δεν είναι ευρέως γνωστό, όμως από το 1909 μέχρι το 2018, στο Καστελλόριζο δεν είχε ανεβεί επαγγελματική θεατρική παράσταση. Εγινε μόλις πρόπερσι, όταν η Φωτεινή Μπαξεβάνη έδωσε παράσταση με την επιτυχία της «Η κυρά της Ρω». Πέρσι, ο Αρης Λεμπεσόπουλος ανέβασε στο Καστελλόριζο τον επιτυχημένο θεατρικό μονόλογο «Οδυσσέας, ο ήρωας της καρτερίας» σε σκηνοθεσία Θοδωρή Γκόνη.
Και όλα αυτά έγιναν, χάρη στο Φεστιβάλ Καστελλόριζου «Πέρα από τα σύνορα» που θεσμοθετήθηκε το 2016, με στόχο, κατ’ αρχάς την προβολή αξιόλογων ντοκιμαντέρ με θεματικούς άξονες την Ιστορία και την Κοινωνία. Μαζί με τις προβολές όμως, το πρόγραμμα εμπλουτίστηκε με πολλές ακόμη μη κινηματογραφικές εκδηλώσεις.
Πέρσι συμμετείχαν στις δραστηριότητες αυτές το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, το Θέατρο Σκιών Ξάνθης, το Ιδρυμα Ευγενίδου, το Αστεροσκοπείο καθώς επίσης και ο αθλητής Ρομπέρτο Κάλιτς που έδωσε μαθήματα ελεύθερης κατάδυσης στα παιδιά.
Η δημιουργία του «Πέρα από τα σύνορα» οφείλεται στο Ελληνικό Ιδρυμα Ιστορικών Μελετών (ΙΔΙΣΜΕ) που το 2016 αποφάσισε να το ιδρύσει σε αυτή την «μικρή Σμύρνη», «το ακριτικό νησί πολιτισμικής αναφοράς», όπως αρέσκεται να αποκαλεί το νησί η κυρία Ειρήνη Σαρίογλου, Γενική γραμματέας του ΙΔΙΣΜΕ και ψυχή του φεστιβάλ του οποίου είναι καλλιτεχνική διευθύντρια.
Το μεσημέρι της Πέμπτης έγινε η πρώτη επαφή του φεστιβάλ με εκπροσώπους του Τύπου προκειμένου να ανακοινωθούν, επισήμως, τα βασικά στοιχεία για την εφετινή διοργάνωση. Θα λάβει χώρα από τις 23 ως τις 30 του εφετινού Αυγούστου, αυτή την φορά υπό την αιγίδα των Πρεσβειών Αυστραλίας, ΗΠΑ και Ισραήλ στην Αθήνα.
Μια συνδιοργάνωση της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, υπό την αιγίδα της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού (ΥΠΕΞ), των προαναφερθέντων πρεσβειών και του Δήμου Μεγίστης, με την ευγενική υποστήριξη της ΕΡΤ και του ΕΚΟΜΕ (πρωτοβουλία και διοργάνωση ανήκουν στο Ελληνικό Ίδρυμα Ιστορικών Μελετών – www.idisme.gr).
Στην συνέντευξη Τύπου παρών ήταν, «περισσότερο ως φίλος», όπως δήλωσε, ο Πρεσβευτής του Φεστιβάλ & Διευθυντής Εταιρικής Επικοινωνίας ΕΡΤ Α.Ε., κύριος Παναγιώτης Τσολιάς. «Το πνεύμα του φεστιβάλ δεν μπορεί να μεταφερθεί με λόγια», είπε, «θα πρέπει κανείς να το δει από κοντά. Ζώντας μέσα στο φεστιβάλ καταλαβαίνει κανείς την οικουμενικότητα του ελληνικού Πολιτισμού.»
Εκπροσωπώντας την Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού του Υπ. Εξωτερικού, η κυρία Εύα Παπαδάτου χώρισε την σημαντικότητα του φεστιβάλ «Πέρα από τα σύνορα» σε τρία μέρη: την τοποθεσία του νησιού που είναι ακριτικό, στο γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού του είναι Ελληνες της διασποράς και στο «εξαιρετικά ποιοτικό πρόγραμμά του».
Η κυρία Σαρίογλου μίλησε επίσης για τον θεσμό του Τιμώμενου Ακαδημαϊκού Ιδρύματος και του Τιμώμενου Μέσου Μαζικής Ενημέρωσης που το φεστιβάλ επιλέγει κάθε χρόνο προκειμένου να τιμήσει με μια βράβευση.
Σε ότι αφορά τις ίδιες τις ταινίες, πέρσι το φεστιβάλ κατέληξε σε 25 από 400 περίπου που είχαν κατατεθεί. «Εφέτος το στοίχημά μας είναι να γίνει κατάθεση πολύ περισσότερων» είπε η κυρία Σαρίογλου.
H πρόσκληση θα παραμείνει ανοιχτή στο διάστημα 10 Ιανουαρίου- 20 Απριλίου 2020 και το φεστιβάλ α προβάλει ελληνικής, ευρωπαϊκής και παγκόσμιας κλίμακας παραγωγές των πέντε τελευταίων ετών. Παράλληλα με τις προβολές, θα ακολουθήσουν ποικίλα πολιτιστικά δρώμενα στο Καστελλόριζο.
Τέλος, σε ότι αφορά τα βραβεία που είναι χρηματικά, το «Πέρα από τα σύνορα» απονέμει τα κάτωθι:
-Καλύτερο Ιστορικό Ντοκιμαντέρ
-Καλύτερο ελληνικό Ιστορικό Ντοκιμαντέρ
-Kαλύτερο Κοινωνικό-πολιτικό Ντοκιμαντέρ
-Καλύτερο ελληνικό Κοινωνικό-πολιτικό Ντοκιμαντέρ
-Καλύτερο Μικρού Μήκους Ντοκιμαντέρ
*Τα Βραβεία αποτελούν ευγενική μέριμνα της Βουλής των Ελλήνων.