Αυξήσεις σε κύρια και επικουρική σύνταξη για πάνω από ένα εκατομμύριο συνταξιούχους θα προβλέπουν οι διατάξεις του νέου ασφαλιστικού νομοσχεδίου της κυβέρνησης που πρόκειται να έλθει στη Βουλή για ψήφιση εντός του Ιανουαρίου.
Με τις διατάξεις του νομοσχεδίου αυξάνεται κατά 50% ο συντελεστής ανταπόδοσης για το «κομμάτι» της ανταποδοτικής σύνταξης που θα λαμβάνουν όσοι αποχώρησαν ή θα αποχωρήσουν με πλήρη ασφαλιστικό βίο 40 ετών, ενώ οι αυξήσεις στο τελικό ποσό της κύριας σύνταξής τους θα ξεκινούν και θα κλιμακώνονται από τα 30 έτη και μία ημέρα ασφάλισης.
Πέραν τούτου, μεσοσταθμική αύξηση 99,5 ευρώ, που θα κυμαίνεται σε ένα εύρος από 5 έως 200 ευρώ, προβλέπεται και για τις επικουρικές συντάξεις, οι οποίες είχαν περικοπεί με τον προηγούμενο νόμο Κατρούγκαλου (Ν. 4387/16).
Τη «βεντάλια των αυξήσεων» στις καταβαλλόμενες αλλά και στις μελλοντικές συντάξεις, που θα ισχύσουν αναδρομικά από τις 4 Οκτωβρίου 2019, περιγράφει ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων κ. Γιάννης Βρούτσης σε συνέντευξη που παραχώρησε στο «Βήμα της Κυριακής».
Ο υπουργός προσδιορίζει το εύρος των ωφελουμένων από τις νέες ρυθμίσεις, οι οποίες θα αφορούν τόσο τους συνταξιούχους που έχουν λάβει σύνταξη μετά τον νόμο Κατρούγκαλου, όσο και όσους λάβουν σύνταξη μετά την ισχύ του νέου νόμου.
Επισημαίνει ότι η εθνική σύνταξη θα παραμείνει στα ίδια επίπεδα και εξηγεί πως με τα νέα ποσοστά ανταπόδοσης «επιβραβεύονται» – οικονομικά – όσοι παραμένουν πολλά χρόνια στον ενεργό εργασιακό βίο.
Με τον νόμο καθιερώνεται νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης νοητής κεφαλαιοποίησης και δίνεται η δυνατότητα σε εκατοντάδες χιλιάδες ασφαλισμένους να υπαχθούν σε αυτό. Επίσης περιέχεται η δημιουργία μηχανισμού στήριξης των χαμηλοσυνταξιούχων και – προς τούτο – προβλέπεται αυξημένη ετήσια χρηματοδότηση του ασφαλιστικού συστήματος κατά 0,5% του ΑΕΠ.
Ο υπουργός χαρακτηρίζει ως «καινοτόμο σύστημα» την ελεύθερη επιλογή ασφαλιστικής κατηγορίας για τους μη μισθωτούς και σημειώνει ότι οι νέοι επαγγελματίες θα απολαμβάνουν ευνοϊκό καθεστώς με χαμηλότερες εισφορές τα πρώτα πέντε έτη της ασφάλισής τους.
Επαναλαμβάνει την υπόσχεσή του για ταχεία απονομή των συντάξεων, με αφετηρία την έκδοση των πρώτων «ψηφιακών συντάξεων» την 1η Ιουνίου του τρέχοντος έτους, ενώ προσδιορίζει τις εκκρεμότητες της προηγούμενης διακυβέρνησης σε ένα εκατομμύριο κύριες, επικουρικές συντάξεις, εφάπαξ βοηθήματα, όπως και συντάξεις χηρείας και επανυπολογισμούς που δεν έγιναν.
Ολόκληρη η συνέντευξη του υπουργού Εργασίας έχει ως εξής:
Κύριε υπουργέ, το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο είναι προ των πυλών. Τι αλλαγές θα επιφέρει στο υφιστάμενο καθεστώς και κατά πόσο το νέο σύστημα θα είναι οικονομικά βιώσιμο;
«Μέσα στον Ιανουάριο θα καταθέσουμε τη νέα ασφαλιστική μεταρρύθμιση που θα διορθώνει παλαιότερες αδικίες στις κύριες και στις επικουρικές συντάξεις, αλλά και θα διαμορφώνει ένα ελκυστικό και ανταποδοτικό σύστημα για τους ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολουμένους και αγρότες. Στο ίδιο νομοσχέδιο θα περιλαμβάνεται και άλλη μία διαρθρωτική αλλαγή. Αυτή της διοικητικής ενοποίησης όλων των ασφαλιστικών φορέων απονομής σύνταξης και εφάπαξ κάτω από τον νέο μεγάλο εθνικό ψηφιακό ασφαλιστικό φορέα e-ΕΦΚΑ. Αυτό σημαίνει τεράστιες οικονομίες κλίμακας, απλούστευση και εξορθολογισμό διαδικασιών, μείωση γραφειοκρατίας, ταχύτερες και αποτελεσματικότερες υπηρεσίες για τον πολίτη. Το ασφαλιστικό νομοσχέδιο θα συνοδεύεται από αναλυτικές αναλογιστικές μελέτες που θα επιβεβαιώνουν τη βιωσιμότητα του συστήματος μέχρι το 2070, την εφαρμογή των πρόσφατων αποφάσεων του ΣτΕ και την τήρηση των εθνικών δεσμεύσεων που έχει η χώρα ως προς το ύψος της συνταξιοδοτικής δαπάνης ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Ηδη έχετε θέσει ψηλά τον πήχη, υποσχόμενος αυξήσεις στους συνταξιούχους με τα νέα ποσοστά ανταπόδοσης των κύριων συντάξεων. Σε τι ύψος εκτιμάται η αύξηση αυτή και πώς θα διαμορφωθούν τα νέα ποσοστά ανταπόδοσης;
«Οι προβλεπόμενες αυξήσεις και για τις κύριες και για τις επικουρικές συντάξεις κινούνται μέσα στο πλαίσιο μιας ρεαλιστικής και υπεύθυνης δημοσιονομικής πολιτικής που συγκρατεί τη συνταξιοδοτική δαπάνη μέσα στο πλαίσιο των δεσμεύσεων της χώρας συνδυαστικά με τις επιταγές των πρόσφατων αποφάσεων του ΣτΕ. Στις κύριες συντάξεις οι αυξήσεις θα αφορούν συνταξιούχους με ασφαλιστικό βίο πάνω από τα 30 χρόνια και μία μέρα και οι άμεσα ωφελούμενοι θα είναι περίπου ένα εκατομμύριο. Κάποιοι από αυτούς θα δουν αυξήσεις άμεσα στην τσέπη τους, ενώ οι υπόλοιποι θα δουν την προσωπική τους διαφορά να μειώνεται, κάτι που θα τους φέρει τις προβλεπόμενες αυξήσεις από 1.1.2023 πολύ πιο κοντά. Οι δυνητικά ωφελούμενοι θα είναι όλοι οι συνταξιούχοι που έχουν λάβει σύνταξη μετά τον νόμο Κατρούγκαλου και οι νέοι συνταξιούχοι με τον νέο νόμο, καθώς δεν θα έχουν προσωπική διαφορά και η σύνταξή τους θα είναι υψηλότερη βάσει των νέων και βελτιωμένων συντελεστών αναπλήρωσης. Τέλος, η σταδιακή αύξηση των ετήσιων ποσοστών αναπλήρωσης άνω των 30 ετών ασφάλισης διασφαλίζει ότι το συνολικό ποσοστό αναπλήρωσης για έναν πλήρη ασφαλιστικό βίο 40 έτων, το οποίο καθορίζει και το ύψος της ανταποδοτικής σύνταξης, θα είναι υψηλότερο από 50%».
Σχεδιάζετε αλλαγές και στο ύψος της εθνικής σύνταξης;
«Δεν θίγεται η αρχιτεκτονική του Ασφαλιστικού που αποτελείται από το άθροισμα της εθνικής και ανταποδοτικής σύνταξης. Η εθνική σύνταξη παραμένει η ίδια, ενώ την ίδια στιγμή βελτιώνεται σημαντικά η ανταποδοτικότητα του συστήματος για όσους παραμένουν πολλά χρόνια στον εργασιακό τους βίο».
Τι θα είναι και πώς θα λειτουργεί ο «μόνιμος μηχανισμός στήριξης των χαμηλοσυνταξιούχων» που η κυβέρνηση έχει προαναγγείλει;
«Πράγματι, με τις νέες πολιτικές που προτείνονται στην ασφαλιστική μεταρρύθμιση δημιουργείται αύξηση της συνταξιοδοτικής δαπάνης. Ταυτόχρονα, όμως, η δημοσιονομική επιβάρυνση πρέπει να είναι συμβατή με τα δημοσιονομικά μεγέθη της χώρας, ενώ ταυτόχρονα να διασφαλίζεται και η βιωσιμότητα του συστήματος μέχρι το 2070. Στις αναλογιστικές μελέτες έχει προβλεφθεί πρόσθετη και σταθερή ετήσια χρηματοδότηση του ασφαλιστικού συστήματος ύψους 0,5% του ΑΕΠ».
Αυξήσεις έχετε προαναγγείλει και με τις επερχόμενες αλλαγές στην επικουρική ασφάλιση. Πόση θα είναι και πώς θα λειτουργεί το νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης;
«Με τη νέα ασφαλιστική μεταρρύθμιση αυξάνονται όλες οι επικουρικές συντάξεις που είχαν περικοπεί άδικα στο ύψος των 1.300 ευρώ (άθροισμα κύριας και επικουρικής) με τον Ν. 4387/16 και πλέον θα δοθεί μεσοσταθμική αύξηση 99,5 ευρώ (μέση διακύμανση από 5 ευρώ έως 200 ευρώ). Με την ασφαλιστική μας μεταρρύθμιση διευρύνουμε για πρώτη φορά το πεδίο εφαρμογής – σε προαιρετική βάση – της υπαγωγής στην επικουρική σύνταξη. Συγκεκριμένα δίνεται η δυνατότητα σε εκατοντάδες χιλιάδες ασφαλισμένους, οι οποίοι δεν είχαν τη δυνατότητα πριν, να υπαχθούν στο σύστημα επικουρικής ασφάλισης, νοητής κεφαλαιοποίησης ΝDC. Το δικαίωμα της προαιρετικής τους υπαγωγής θα συνδυάζεται με την πλήρη εναρμόνιση με όσους είχαν εκ του νόμου υποχρέωση να υπαχθούν. Αποτελεί στόχο και φιλοδοξία μας με την προαιρετική δυνατότητα που δίνουμε στη δημόσια επικουρική σύνταξη να ενταχθούν όσο περισσότεροι γίνονται, γιατί πολύ απλά συμφέρει όλους».
Νέο καθεστώς ασφαλιστικών εισφορών έχει εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο και αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή από το τρέχον έτος για τους μη μισθωτούς ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολουμένους και αγρότες. Τι προβλέπει;
«Το νέο σύστημα ασφαλιστικών εισφορών για τους ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολουμένους και αγρότες είναι ένα σύγχρονο και καινοτόμο πλαίσιο ελεύθερης επιλογής ασφαλιστικών κατηγοριών. Οι ασφαλιστικές κατηγορίες θα οδηγούν σε συγκεκριμένα ύψη συντάξεων τα οποία οι ασφαλισμένοι θα τα γνωρίζουν καθ’ όλη τη διάρκεια του ασφαλιστικού τους βίου. Είναι ένα σύστημα που απελευθερώνει τη δημιουργικότητα και την παραγωγικότητα, σε αντίθεση με το παρελθόν που την τιμωρούσε συνειδητά. Με την ασφαλιστική μας μεταρρύθμιση καταργούνται οι κλάσεις, καθώς δεν συνδέεται με τα χρόνια της επαγγελματικής δραστηριότητας, και επιπλέον αποσυνδέεται από το εισόδημα της επιχειρηματικής δραστηριότητας καθώς δεν είναι πλέον φορολογική. Αποτελεί φιλοδοξία μας η δημόσια κοινωνική ασφάλιση να γίνει ελκυστική όσο ποτέ και να καλλιεργήσουμε την ασφαλιστική συνείδηση σε όλους. Ειδικά για όλους τους νέους επαγγελματίες (αυτοαπασχολουμένους, ελεύθερους επαγγελματίες) για τα πρώτα πέντε έτη ασφάλισης παρέχουμε ειδική μέριμνα θεσπίζοντας χαμηλότερο επίπεδο εισφορών. Η ευνοϊκή αυτή μεταχείριση διευρύνεται σε όλους τους αυτοαπασχολουμένους (και όχι μόνο στους νέους επιστήμονες) ενθαρρύνοντας την έναρξη της επαγγελματικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας σε νέους. Επίσης, καταργείται η υποχρέωση επιστροφής ασφαλιστικών οφειλών για τους νέους επιστήμονες που δημιουργούνταν με το παλιό σύστημα, λόγω των μειωμένων εισφορών για τα πρώτα πέντε έτη ασφάλισης».
Με αυξήσεις συντάξεων και μειώσεις εισφορών (μισθωτών και μη μισθωτών) πώς θα μπορέσετε να διασφαλίσετε την οικονομική επάρκεια του συστήματος, δεδομένου μάλιστα του υφιστάμενου τεράστιου δημογραφικού προβλήματος;
«H μείωση του μη μισθολογικού κόστους έχει σημαντική επίδραση υπέρ των συνταξιούχων, των εργαζομένων, των ανέργων και του συνόλου της οικονομίας. Ενισχύει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας, αυξάνει την απασχόληση και μειώνει την ανεργία. Στην περίπτωσή μας, η δρομολογημένη μείωση των εισφορών από την 1.7.2020 μόνο για την πλήρη απασχόληση, συνδυαστικά και με άλλα μέτρα που έχει πάρει η κυβέρνηση Μητσοτάκη, θα αυξήσει ταυτόχρονα την τάση της πλήρους απασχόλησης και θα μειώσει τις εικονικές ελαστικές μορφές απασχόλησης. Ηδη, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και του ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ, η ανεργία μειώνεται για τέταρτο συνεχόμενο μήνα φθάνοντας τον Οκτώβριο του 2019 στο 16,6% (από 18,5% τον Οκτώβριο του 2018), ενώ για το 2019 παρατηρείται αύξηση της συνολικής απασχόλησης και βελτίωση της παρουσίας της πλήρους απασχόλησης στην αγορά εργασίας».
Από την πρώτη μέρα σας στο υπουργείο υποσχεθήκατε την ταχεία απονομή των συντάξεων. Παραμένει αυτή η δέσμευση – καθώς πρόκειται για δύσκολο εγχείρημα – και πότε εκτιμάτε ότι θα φανούν τα πρώτα αποτελέσματα;
«Με συστηματικό και μεθοδικό τρόπο προετοιμαζόμαστε να αντιμετωπίσουμε την τελευταία παθογένεια του ασφαλιστικού συστήματος, αυτή των εκκρεμών συντάξεων και άλλων λοιπών εκκρεμοτήτων. Δυστυχώς, όπως αποδείχτηκε στη Βουλή, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ μάς κληροδότησε πάνω από ένα εκατομμύριο εκκρεμείς κύριες, επικουρικές συντάξεις και εφάπαξ, συντάξεις χηρείας, επανυπολογισμούς και υποθέσεις που δεν είχαν γίνει ποτέ. Η αντιμετώπιση αυτού του νοσηρού φαινομένου δεν μπορεί να γίνει μόνο από το ανθρώπινο δυναμικό του υπουργείου Εργασίας. Εχουμε θέσει ως στόχο, και προετοιμαζόμαστε για αυτό, την 1.6.2020 να απονεμηθούν οι πρώτες ψηφιακές συντάξεις του συστήματος ΑΤΛΑΣ. Με τη μεταρρύθμιση της ψηφιακής σύνταξης ΑΤΛΑΣ απαντάμε και λύνουμε για πάντα μια μεγάλη πρόκληση του υπουργείου. Στόχος μας είναι στο μέλλον όλοι οι απόμαχοι του εργασιακού βίου να βλέπουν και να απολαμβάνουν σχεδόν αμέσως και χωρίς καμία καθυστέρηση τη σύνταξή τους».
Αύξηση κατώτατων μισθών πάνω από 5%
Αύξηση των κατώτατων αμοιβών τουλάχιστον κατά 5,6% προαναγγέλλει ο υπουργός Εργασίας κ. Γιάννης Βρούτσης, ανακοινώνοντας επίσημα ότι εντός του Φεβρουαρίου 2020 θα ξεκινήσει η διαδικασία που προβλέπει ο σχετικός νόμος για τον καθορισμό των νέων ορίων των κατώτατων μισθών και ημερομισθίων. Οι νέες αμοιβές – σύμφωνα με τον νόμο – θα ισχύσουν από τις αρχές του 2021.
Ο κ. Βρούτσης διαβεβαιώνει ότι ισχύει η προεκλογική δέσμευση του Πρωθυπουργού για σύνδεση του ρυθμού ανάπτυξης της χώρας με το ύψος της αύξησης των κατώτατων αμοιβών. Η δέσμευση του κ. Μητσοτάκη μιλούσε για «αύξηση του κατώτατου μισθού με ρυθμό διπλάσιο από την ετήσια αύξηση του ΑΕΠ». Σημειώνεται ότι ο προϋπολογισμός του 2020 προβλέπει 2,8% ετήσιο ρυθμό αύξηση του ΑΕΠ.
Και κάτι για τους εργαζομένους: θα υπάρξει ανακοίνωση αυξήσεων στις κατώτατες αμοιβές εντός του 2020, οι οποίες θα ισχύσουν από 1.1.2021; Θα κινήσει το υπουργείο τη σχετική διαδικασία, εντός του Φεβρουαρίου, όπως προβλέπει ο νόμος 4172/2013; Και επίσης, θα τηρηθεί η προεκλογική δέσμευση του Πρωθυπουργού για αύξηση διπλάσια της αύξησης του ΑΕΠ;
«Ο Ν. 4172/2013 αποτελεί ένα σημαντικό νομοθέτημα που ψηφίστηκε επί δικής μου θητείας στο υπουργείο Εργασίας. Σύμφωνα με αυτόν, η αύξηση του κατώτατου μισθού δεν γίνεται αυθαίρετα, αλλά συνεκτιμώντας τις παραγωγικές και αναπτυξιακές δυνατότητες της οικονομίας. Αξίζει να υπενθυμίσω ότι ο συγκεκριμένος νόμος είχε χαρακτηριστεί από τον ΣΥΡΙΖΑ, ως «Νόμος Γαλέρα» για τους εργαζόμενους και αποτέλεσε αντικείμενο σφοδρής πολιτικής σύγκρουσης στη Βουλή, με τον ΣΥΡΙΖΑ τελικά να τον καταγγέλλει και να τον καταψηφίζει. Στη συνέχεια ο ΣΥΡΙΖΑ – ως κυβέρνηση – τον υιοθέτησε πλήρως, όμως στο τέλος τον καταστρατήγησε πλήρως. Σε κάθε περίπτωση, ήδη στο υπουργείο Εργασίας προετοιμάζουμε – εντός του πρώτου διμήνου – τη διαδικασία της εφαρμογής του Ν. 4172/2013. Την ίδια στιγμή, η δέσμευση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, σύμφωνα με την οποία συνδέεται η δυναμική ανάπτυξη της οικονομίας με την αύξηση του κατώτατου μισθού, παραμένει σε ισχύ».
Αλλαγές
Αυξήσεις στις κύριες συντάξεις σε συνταξιούχους με ασφαλιστικό βίο πάνω από 30 χρόνια και μία μέραl Αυξήσεις από 5 έως 200 ευρώ στις επικουρικές που κόπηκαν με τον νόμο Κατρούγκαλου.l H μείωση του μη μισθολογικού κόστους έχει σημαντική επίδραση υπέρ των συνταξιούχων, των εργαζομένων, των ανέργων και του συνόλου της οικονομίας.l Την 1.6.2020 να απονεμηθούν οι πρώτες ψηφιακές συντάξεις του συστήματος ΑΤΛΑΣ.l Προβλέπεται η διοικητική ενοποίηση όλων των ασφαλιστικών φορέων απονομής σύνταξης και εφάπαξ κάτω από τον νέο μεγάλο εθνικό ψηφιακό ασφαλιστικό φορέα e-ΕΦΚΑ.l Οι ασφαλιστικές κατηγορίες στο νέο σύστημα ασφαλιστικών εισφορών για τους ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολουμένους και αγρότες θα οδηγούν σε συγκεκριμένα ύψη συντάξεων τα οποία οι ασφαλισμένοι θα τα γνωρίζουν καθ’ όλη τη διάρκεια του ασφαλιστικού τους βίου.
