Με σύνθημα «Η πρώτη γυναίκα και ο επόμενος άντρας», η διαστημική αποστολή «Αρτεμις», τα πρώτα βήματα της οποίας θα γίνουν το 2020, σηματοδοτεί όχι μόνο την επιστροφή του ανθρώπου στη Σελήνη αλλά και τη νέα γενιά εξερευνήσεων του Διαστήματος. Κοινό χαρακτηριστικό των αποστολών αυτών θα είναι η μόνιμη παρουσία της ανθρώπινης δραστηριότητας ή/και του ανθρώπου στα δύο ουράνια σώματα (πέραν της Γης) τα οποία έχουν μελετηθεί περισσότερο μέχρι σήμερα: στη Σελήνη και στον Αρη. Η δραστηριότητα αυτή πλέον δεν θα είναι μόνο ερευνητική αλλά ψυχαγωγική, με τα διαστημικά ταξίδια να προωθούνται με ταχείς ρυθμούς. Οι νέες εξελίξεις εγείρουν μια σειρά από ζητήματα, τα οποία μεταξύ άλλων αφορούν την τεχνολογία η οποία θα χρησιμοποιηθεί, την ιατρική του Διαστήματος, αλλά και ζητήματα δικαίου, τα οποία πλέον γίνονται επιτακτικά λόγω της διεύρυνσης της ανθρώπινης δραστηριότητας στο Διάστημα. Καλώς ήρθατε στον θαυμαστό καινούργιο κόσμο του Διαστήματος.
Επιστροφή στη Σελήνη…
Η τελευταία διαστημική αποστολή η οποία οδήγησε τον άνθρωπο στο φεγγάρι πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο του 1972 και είχε την ονομασία «Apollo 17». Εκτοτε, παρ’ όλο που πολλά ρομπότ έχουν προσγειωθεί στον δορυφόρο της Γης και έχουν συλλέξει πολύτιμες πληροφορίες, δεν έχει υπάρξει επανδρωμένη αποστολή με προορισμό τη Σελήνη. Η NASA επέλεξε να δώσει το όνομα «Αρτεμις», δίδυμη αδελφή του Απόλλωνα, στη φιλόδοξη αποστολή η οποία αποσκοπεί να εδραιώσει την παρουσία του ανθρώπου στη Σελήνη το 2024. Τα πρώτα βήματα για την αποστολή που εγκαινιάζει τη νέα γενιά εξερευνήσεων στο Διάστημα ξεκινούν το 2020 με την αποστολή «Αρτεμις Ι», κατά την οποία το μη επανδρωμένο διαστημικό σκάφος «Ωρίων» (Orion) θα ταξιδέψει 280.000 μίλια μακριά από τη Γη. Στόχος της αποστολής θα είναι να δοκιμαστεί τόσο ο συγκεκριμένος τύπος αεροσκάφους ο οποίος θα χρησιμοποιηθεί αργότερα για να μεταφέρει ανθρώπους στη Σελήνη όσο και μια σειρά συστημάτων τα οποία θα υποστηρίζουν την αποστολή. Μεταξύ αυτών, συγκαταλέγεται ο προωθητικός πύραυλος SLS (Space Launch System), ο οποίος είναι ο πιο εξελιγμένος προωθητικός πύραυλος που έχει κατασκευαστεί ποτέ από τον άνθρωπο, αλλά και το σύστημα εκτόξευσης το οποίο έχει εγκατασταθεί στη Φλόριδα των ΗΠΑ. Κατά τη διάρκεια της αποστολής αυτής, το «Ωρίων» θα παραμείνει στο Διάστημα περισσότερο από κάθε άλλο αεροσκάφος κατάλληλο για μεταφορά ανθρώπων. Η «Αρτεμις Ι» δεν θα είναι παρά το πρώτο βήμα της νέας γενιάς εξερευνήσεων του Διαστήματος, αφού θα ακολουθήσουν οι αποστολές «Αρτεμις ΙΙ» και «Αρτεμις ΙΙΙ» με ορίζοντα το 2024. Κομβικό σημείο στις δύο τελευταίες αποστολές θα παίξει ο διαστημικός σταθμός Lunar Gateway, ο οποίος προβλέπεται να αποτελέσει το ορμητήριο μελλοντικών εξορμήσεων του ανθρώπου στη Σελήνη. Η δυναμική επιστροφή στη Σελήνη τον 21ο αιώνα, σε συνδυασμό με τον καινούργιο διαστημικό σταθμό, θα αποτελέσουν εφαλτήριο για την πραγματοποίηση μίας ακόμη φιλοδοξίας του ανθρώπου: την εδραίωση της παρουσίας του στον πλανήτη Αρη.
Η κατασκευή του διαστημικού σταθμού Lunar Gateway προβλέπεται το 2020 και θα έχει τη δυνατότητα να φιλοξενήσει αστροναύτες κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους, θα διαθέτει χώρο στάθμευσης διαστημικών σκαφών, αλλά και εργαστήρια
…και απόβαση στον Αρη
Το διαστημικό σκάφος «Mars 2020» θα αφήσει τη Γη το καλοκαίρι του 2020, μια χρονική περίοδος η οποία οι επιστήμονες εκτιμούν ότι είναι η πλέον κατάλληλη για το συγκεκριμένο διαστημικό ταξίδι λόγω της ευνοϊκής θέσης του Αρη ως προς τη Γη. Σύμφωνα με τους ερευνητές της NASA, ο στόχος της αποστολής είναι αφενός να διερευνήσει περαιτέρω κατά πόσο ο κόκκινος πλανήτης μπορεί να φιλοξενήσει τη ζωή και αφετέρου να αναζητήσει ενδείξεις για ύπαρξη πιθανής μικροβιακής ζωής στο παρελθόν. Τα στοιχεία τα οποία θα συλλέξει το διαστημικό σκάφος θα βοηθήσουν τους επιστήμονες να σχηματίσουν μια πληρέστερη εικόνα σχετικά με τη σύσταση της ατμόσφαιρας, του εδάφους και του περιβάλλοντος του Αρη αλλά και να δοκιμάσουν καινοτόμες τεχνικές, όπως η μετατροπή του διοξειδίου του άνθρακα το οποίο υπάρχει στην ατμόσφαιρα του πλανήτη σε οξυγόνο. Απώτερος στόχος της αποστολής είναι να διερευνηθεί κάτω από ποιες συνθήκες και με τη βοήθεια ποιας τεχνολογίας θα μπορούσαν οι αστροναύτες να παραμένουν στον πλανήτη για ερευνητικούς σκοπούς για μεγάλα διαστήματα. Παράλληλα, το αεροσκάφος το οποίο θα χρησιμοποιηθεί για την αποστολή αποτελεί από μόνο του ένα πείραμα, αφού θα δοκιμαστεί για πρώτη φορά ένας έξυπνος αυτόματος πιλότος ο οποίος θα μπορεί να επιλέξει την πιο κατάλληλη θέση για προσεδάφιση, κάτι το οποίο είναι ιδιαίτερα δύσκολο, δεδομένου του ανώμαλου εδάφους του κόκκινου πλανήτη. Οπως χαρακτηριστικά ανέφερε σε σχετικές δηλώσεις ο ερευνητής και επικεφαλής της αποστολής «Mars 2020» Αλ Τσεν, «χρειαζόμασταν έναν Νιλ Αρμστρονγκ για τον Αρη» αναφερόμενος στους εκλεπτυσμένους χειρισμούς του διάσημου αστροναύτη κατά την προσσελήνωση του «Απόλλων 11» όταν διαπίστωσε ότι το έδαφος το οποίο είχε επιλεχθεί γι’ αυτόν τον σκοπό ήταν τελικά ιδιαίτερα ανώμαλο. Η μεγαλύτερη καινοτομία της αποστολής ωστόσο θα είναι ότι το συγκεκριμένο διαστημικό σκάφος θα είναι εξοπλισμένο με μικρά ελικόπτερα. Στόχος των ελικοπτέρων αυτών, τα οποία θα είναι τα πρώτα που θα επιχειρηθεί να πετάξουν σε εξωγήινη ατμόσφαιρα, είναι να δοκιμαστεί κατά πόσο είναι εφικτό να αιωρηθεί ένα βαρύ αντικείμενο στην ελάχιστα πυκνή ατμόσφαιρα του πλανήτη.
Μελέτη της ζωής
Και ενώ η διαστημική αποστολή «Αρτεμις» βρίσκεται στα σκαριά, οι ερευνητές σκοπεύουν να στείλουν το 2020 στο Διάστημα μορφές ζωής για να μελετήσουν με ποιον τρόπο η ακτινοβολία του Διαστήματος επιδρά στις βιολογικές διεργασίες τους. Γι’ αυτόν τον σκοπό, ερευνητές της NASA έχουν συνθέσει δύο πανομοιότυπες πλακέτες οι οποίες περιέχουν στελέχη του μύκητα Saccharomyces cerevisiae, έναν οργανισμό ο οποίος θεωρείται ιδανικό μοντέλο για τη μελέτη των βιολογικών διεργασιών των κυττάρων. Η μία πλακέτα προβλέπεται να ταξιδέψει στο Διάστημα με την αποστολή «Αρτεμις Ι», όπου και οι αστροναύτες θα την αφήσουν στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, ενώ η άλλη θα παραμείνει στη Γη. Καθεμία από τις πλακέτες περιέχει τόσο τον φυσικό τύπου του μύκητα όσο και μια μεταλλαγμένη μορφή του, στην οποία έχει απενεργοποιηθεί ένα γονίδιο το οποίο παίζει κομβικό ρόλο στην ενεργοποίηση του μηχανισμού επιδιόρθωσης των μεταλλάξεων. Από τη συγκριτική μελέτη των δύο, οι ερευνητές θα είναι σε θέση να αποφανθούν σχετικά αφενός με τις μεταλλάξεις οι οποίες συσσωρεύονται στο κύτταρο λόγω της κοσμικής ακτινοβολίας και αφετέρου τις επιδράσεις της ακτινοβολίας αυτής σε μια σειρά βιολογικών διεργασιών. Προφανώς η εν λόγω μελέτη είναι πολύ σημαντική για τα μελλοντικά σχέδια των ερευνητών τα οποία προβλέπουν τη μακροχρόνια παραμονή του ανθρώπου στο Διάστημα.
Ο ρόλος του νέου σταθμού
Κομβικό ρόλο τόσο στην εξερεύνηση του Διαστήματος όσο και στον διαστημικό τουρισμό θα παίξει το Lunar Gateway. Η κατασκευή του καινούργιου αυτού διαστημικού σταθμού προβλέπεται το 2020 και θα έχει τη δυνατότητα να φιλοξενήσει αστροναύτες κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους, θα διαθέτει χώρο στάθμευσης διαστημικών σκαφών αλλά και εργαστήρια όπου θα εκτελούνται πειράματα αστροφυσικής, διαστημικής βιολογίας και ιατρικής, αποτελώντας παράλληλα κεντρικό κόμβο τηλεπικοινωνιών. Ο διαστημικός αυτός σταθμός θεωρείται ως ενδιάμεσος κρίκος για τη μόνιμη εγκατάσταση των δραστηριοτήτων του ανθρώπου στη Σελήνη και στον Αρη αλλά και για τις μελλοντικές εξερευνήσεις στο βαθύ Διάστημα, αφού θα επιτρέψει τόσο την πιο μακροχρόνια παραμονή του ανθρώπου στο Διάστημα όσο και την απλοποίηση των αποστολών, αφού τα διαστημικά σκάφη θα μπορούν να ξεκινούν από εκεί παρακάμπτοντας την εκτόξευση από τη Γη και ως εκ τούτου την ανάγκη υπερκέρασης της μεγάλης βαρύτητάς της. Ο Lunar Gateway, ο οποίος θα διαθέτει ηλιακά πάνελ και μηχανές ιόντων οι οποίες θα επιτρέπουν την κίνησή του, σχεδιάζεται να εισέλθει σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη, με το πιο κοντινό σημείο της τροχιάς του να βρίσκεται σε απόσταση 3.000 χιλιομέτρων από τον βόρειο πόλο της Σελήνης. Ο καινούργιος διαστημικός σταθμός θα είναι διεθνής και η κατασκευή του χρηματοδοτείται από τους διαστημικούς οργανισμούς της Αμερικής, της Ευρώπης, της Ρωσίας, της Ιαπωνίας και του Καναδά.
