Ντόμινο αντιδράσεων έχει προκαλέσει η παραδοχή του Ιράν ότι ο στρατός του κατέρριψε εξαιτίας ενός «ολέθριου λάθους» το ουκρανικό Boeing 737-800, με αποτέλεσμα τον θάνατο 176 ανθρώπων.
Επί ημέρες το Ιράν αρνούνταν ότι είχε καταρρίψει το αεροσκάφος, αν και ανώτατος διοικητής των Φρουρών της Επανάστασης δήλωσε σήμερα πως είχε ενημερώσει τις αρχές για το ακούσιο πυραυλικό πλήγμα την ημέρα που συνέβη.
Πέρα από τη διεθνή κατακραυγή, το Ιράν έχει να αντιμετωπίσει και αναταραχές στο εσωτερικό του, αφού η κατάρριψη του ουκρανικού Boeing προκάλεσε την οργή της νεολαίας της χώρας.
Τις εξελίξεις στο εσωτερικό της χώρας, παρακολουθούν προσεκτικά οι ΗΠΑ, οι οποίες δεν αποκλείεται να μπουν σε ένα νέο κύκλο εμπλοκής στα εσωτερικά της πολύπαθης αυτής χώρας της Μέσης Ανατολής.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, δημοσίευσε στο Twitter στιγμιότυπα από τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις του Σαββάτου στην Τεχεράνη.
«Η φωνή του ιρανικού λαού είναι ξεκάθαρη. Μπούχτισαν με τα ψέματα του καθεστώτος, τη διαφθορά, την ανικανότητα και τη βιαιότητα των Φρουρών της Επανάσταση υπό την κλεπτοκρατία του Χαμενεΐ» έγραψε.
Οργισμένοι οι Ιρανοί – Διαδηλώσεις και δακρυγόνα στην Τεχεράνη
Παρά τα μηνύματα αυτά, τουλάχιστον 1.000 διαδηλωτές φώναξαν συνθήματα στην Τεχεράνη εναντίον της κυβέρνησης.
Μάλιστα, τις διαδηλώσεις κάλυψε ακόμη και το ημιεπίσημο πρακτορείο ειδήσεων Fars, γνωστό για τη φιλοκυβερνητική του στάση.
Οι διαδηλωτές έσκισαν πανό με την εικόνα του Κασέμ Σουλεϊμανί, του εξέχοντος Ιρανού στρατιωτικού διοικητή ο οποίος σκοτώθηκε από επίθεση μη επανδρωμένου αεροσκάφους των ΗΠΑ στο Ιράκ στις 3 Ιανουαρίου.
Στο Twitter, βίντεο δείχνουν διαδηλωτές να απαιτούν την παραίτηση του Χαμενεΐ λόγω της καταστροφής.
«Ηγέτη Χαμενεϊ παραιτήσου, παραιτήσου», φαίνεται να φωνάζουν εκατοντάδες άνθρωποι σε βίντεο που ανέβηκαν στο Twitter μπροστά από το πανεπιστήμιο της Τεχεράνης Amir Kabir.
Μάλιστα, η Αστυνομία επενέβη τελικά με δακρυγόνα για να διαλύσει το πλήθος των συγκεντρωμένων.
Για «ολέθριο λάθος» κάνει λόγο το Ιράν
«Η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν λυπάται βαθιά για αυτό το ολέθριο λάθος», έγραψε ο πρόεδρος Χασάν Ροχανί στο Twitter, υποσχόμενος πως θα ασκηθεί δίωξη σε βάρος των υπευθύνων.
«Οι σκέψεις και οι προσευχές μου είναι με τις οικογένειες που θρηνούν».
Ο Ανώτατος Ηγέτης Αλί Χαμενεΐ είπε πως οι πληροφορίες για το συμβάν πρέπει να δημοσιοποιηθούν, ενώ ανώτατοι αξιωματούχοι και ο στρατός ζήτησαν συγγνώμη.
Οι Φρουροί της Επανάστασης του Ιράν, σε ένα σπάνιο βήμα, ζήτησαν συγγνώμη από το έθνος και ανέλαβαν πλήρως την ευθύνη.
Ο υψηλόβαθμος διοικητής των Φρουρών Αμιραλί Χατζιζαντέχ είπε πως είχε ενημερώσει τις αρχές του Ιράν την Τετάρτη για το ακούσιο πλήγμα, ένα σχόλιο που προκάλεσε ερωτήματα γιατί οι αξιωματούχοι το είχαν αρνηθεί δημόσια για τόσες ημέρες.
Μιλώντας στην κρατική τηλεόραση είπε πως εύχεται «να μπορούσε να πεθάνει» όταν άκουσε τα νέα για το συμβάν.
Ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Μοχαμάντ Τζαβάντ Ζαρίφ έγραψε στο Twitter πως «το ανθρώπινο λάθος σε μια στιγμή κρίσης που προκλήθηκε από τον τυχοδιωκτισμό των ΗΠΑ οδήγησε στην καταστροφή», επικαλούμενος μια πρώτη έρευνα των ενόπλων δυνάμεων για τη συντριβή του αεροσκάφους.
Εξετάζει ποινικές ευθύνες η Ουκρανία – Τι είπε ο Ζελένσκι
Το γραφείο του ουκρανού γενικού εισαγγελέα ανακοίνωσε σήμερα ότι εξετάζει την πιθανότητα να συμπεριληφθούν οι κατηγορίες της ανθρωποκτονίας από πρόθεση και της καταστροφής αεροσκάφους στην έρευνα για την κατάρριψη του ουκρανικού αεροσκάφους από το Ιράν.
Σύμφωνα με στρατιωτική ανακοίνωση, το αεροπλάνο βρισκόταν κοντά σε μια ευαίσθητη εγκατάσταση των Φρουρών της Επανάστασης σε ώρα υψηλού συναγερμού.
Η Ουκρανία δήλωσε πως το αεροσκάφος βρισκόταν σε έναν κανονικό αεροδιάδρομο και ο Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας του Ιράν δήλωσε πως το αεροσκάφος δεν είχε εκτραπεί από την κανονική πορεία του.
Εξάλλου, η Ουκρανία απαιτεί αποζημιώσεις για την απίστευτη αυτή τραγωδία.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε πως η παραδοχή του Ιράν ότι κατέρριψε το αεροσκάφος είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση αλλά θέλει οι υπεύθυνοι να λογοδοτήσουν.
Σε ανάρτησή του στο Twitter, αφού μίλησε με τον Ροχανί, ο Ζελένσκι ζήτησε τα θύματα να ταυτοποιηθούν και να επιστρέψουν αμέσως στην Ουκρανία.
«Οι υπεύθυνοι πρέπει να λογοδοτήσουν», πρόσθεσε.
Ο Ζελένσκι είπε πως ο Ροχανί ζήτησε συγγνώμη εκ μέρους της χώρας του.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της ουκρανικής προεδρίας ο Ιρανός πρόεδρος κάλεσε τον Ουκρανό ομόλογό του και του υποσχέθηκε να οδηγήσει τους υπευθύνους για την κατάρριψη του αεροσκάφους στη δικαιοσύνη.
ΗΠΑ: Παράτολμες οι ενέργειες του Ιράν
Υψηλόβαθμος αξιωματούχος της κυβέρνησης Τραμπ, που μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας, είπε πως «οι παράτολμες ενέργειες του Ιράν είχαν πάλι ολέθριες συνέπειες».
Ο Καναδάς, 57 πολίτες του οποίου επέβαιναν στο αεροσκάφος, και οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν οι δύο χώρες που από νωρίς είχαν εκφράσει τη βεβαιότητά τους ότι ιρανικός πύραυλος κατέρριψε το αεροσκάφος, πιθανόν κατά λάθος.
Διεθνής κατακραυγή
Ξένες κυβερνήσεις καταδίκασαν την ενέργεια του Ιράν.
Πάντως, η Βρετανία δήλωσε πως η παραδοχή της Τεχεράνης είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα και κάλεσε σε αποκλιμάκωση των εντάσεων.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον δήλωσε πως η παραδοχή του Ιράν είναι ένα «σημαντικό πρώτο βήμα» και πως είναι ζωτικής σημασίας όλοι οι ηγέτες να επιδιώξουν τώρα έναν διπλωματικό δρόμο προς τα εμπρός» προκειμένου να αποφευχθεί η σύγκρουση.
Ο Καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό κάλεσε για «πλήρη και ενδελεχή έρευνα» με την πλήρη συνεργασία του Ιράν.
Σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων IRNA, o Ροχανί, κατά την τηλεφωνική συνδιάλεξη που είχε με τον Καναδό πρωθυπουργό υποσχέθηκε περαιτέρω έρευνα για την κατάρριψη του ουκρανικού αεροπλάνου.
«Το Ιράν καλωσορίζει οποιαδήποτε διεθνή συνεργασία στο πλαίσιο των διεθνών κανονισμών ώστε να χυθεί περισσότερο φως στο συμβάν», είπε ο Ροχανί, υποσχόμενος περαιτέρω έρευνα για την κατάρριψη του αεροσκάφους.
Οργή από την ουκρανική αεροπορική εταιρεία
Η Ukraine International Airlines δήλωσε πως το Ιράν θα έπρεπε να κλείσει το αεροδρόμιο.
Η αεροπορική εταιρία δήλωσε πως δεν είχε λάβει οποιαδήποτε ένδειξη ότι υπήρχε απειλή και έδωσε την άδεια για την απογείωση.
Οι ευρωπαϊκές αεροπορικές εταιρίες πρέπει να αποφύγουν τον ιρανικό εναέριο χώρο μέχρι νεωτέρας, ανέφερε η Υπηρεσία για την Ασφάλεια της Αεροπλοΐας, επεκτείνοντας προηγούμενη σύσταση προς τις αεροπορικές εταιρίες να μην πετούν πάνω από το Ιράν κάτω από τα 25.000 πόδια.
