Σε μια νέα εποχή μπαίνει σταδιακά η ακτοπλοΐα ενώ ούριος είναι ο άνεμος για την κρουαζιέρα το 2020 και τα επόμενα χρόνια, ωστόσο κομβικός παράγοντας θεωρούνται οι γεωστρατηγικές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο.
Στην ακτοπλοΐα η εποχή της οικονομικής ύφεσης προκάλεσε αρκετά προβλήματα, κυρίως οικονομικής φύσης. Πλέον οι παράγοντες του κλάδου ατενίζουν το μέλλον με αισιοδοξία εφόσον ξεπεραστούν κάποιοι σκόπελοι.
Οι προκλήσεις για τον κλάδο
Στην ετήσια έκθεσή της η εταιρεία χρηματοοικονομικών συμβούλων ΧRTC σημειώνει ότι η ακτοπλοϊκή αγορά είναι αντιμέτωπη με μια σειρά προκλήσεων, όπως: η εφαρμογή της νομοθεσίας του ΙΜΟ2020 για τον περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, η εφαρμογή της νομοθεσίας του ΙΜΟ για τη διαχείριση του έρματος, η γήρανση του στόλου και το κόστος προσφοράς του ακτοπλοϊκού προϊόντος.
Σύμφωνα με την έκθεση, «μεγάλη πρόκληση που έχει να αντιμετωπίσει το σύνολο της ακτοπλοϊκής αγοράς είναι το ηλικιακό προφίλ του στόλου που συνδέεται άμεσα με τις νέες διατάξεις συμμόρφωσης με περιβαλλοντική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης και όχι μόνο αυτής. Οι ανάγκες ανανέωσης είναι ήδη εμφανείς, με την επόμενη δεκαετία να είναι κρίσιμη έτσι ώστε οι θαλάσσιες μεταφορές να πιάσουν τους στόχους που έχουν τεθεί αλλά και τους πιο αυστηρούς που έρχονται. Για να μπορέσουν οι εταιρείες να ανταποκριθούν σε αυτή την πρόκληση χρειάζεται ένας στρατηγικός σχεδιασμός, ο οποίος θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη του μια σειρά παραγόντων όπως το συνεχώς επικαιροποιημένο περιβαλλοντικό θεσμικό πλαίσιο, το νέο ανταγωνιστικό περιβάλλον τόσο ενδο-ακτοπλοϊκά όσο και σε σχέση με τα άλλα μέσα μεταφοράς (π.χ. αεροπλοΐα και υδροπλάνα), τα χαρακτηριστικά της ζήτησης της επόμενης 30ετίας, και όλα αυτά σε συνδυασμό με τις δυνατότητες χρηματοδότησης που υπάρχουν».
Παράλληλα επισημαίνεται ότι μετά από μία δεκαετία αγώνων, τεράστιων απωλειών και μεγάλων θυσιών η ακτοπλοϊκή αγορά μπορεί να είναι αισιόδοξη για νέες δραστηριότητες, επενδύσεις και πιθανώς νέο κύκλο κερδοφορίας. «Ο γερασμένος και περιβαλλοντολογικά ανεπαρκής στόλος επιβάλλει νέες επενδύσεις, νέα χρηματοδοτικά εργαλεία και πιθανόν ευέλικτα επιχειρηματικά σχήματα που θα μπορέσουν να προχωρήσουν σε άμεσες επενδύσεις».
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας κ. Μιχάλης Σακέλλης σημειώνει πως στα επόμενα δέκα χρόνια το 40% του ακτοπλοϊκού στόλου θα είναι ηλικίας άνω των 40 ετών. Και προσθέτει ότι υπάρχει συνεπώς ανάγκη για τη σταδιακή ανανέωση των πλοίων που είναι δρομολογημένα σήμερα και κυρίως αυτών που εξυπηρετούν 47 νησιά, οι ανάγκες των οποίων καλύπτονται με συμβάσεις δημόσιας υπηρεσίας.
Για τις προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει ο κλάδος τονίζει πως από την 1η Ιανουαρίου 2020 αναμένεται περαιτέρω αύξηση στο κόστος των καυσίμων της τάξεως των 130 ευρώ τον τόνο λόγω των νέων καυσίμων μειωμένου θείου και αυτό συνεπάγεται ετήσια επιβάρυνση 60 εκατ. ευρώ στον ακτοπλοϊκό κλάδο. Ο κ. Σακέλλης υπογραμμίζει ότι μια από τις προκλήσεις που θα επηρεάσουν τη ναυτιλία είναι η χρήση νέων καυσίμων 0,1% περιεκτικότητας σε θείο από 0,5% που θα ισχύει από τις αρχές του 2020, ενώ η δεύτερη πρόκληση είναι τα μέτρα για τη μείωση των εκπομπών CO2.
Οπως αναφέρει στο «Βήμα» ο πρόεδρος της Ενωσης Εφοπλιστών Κρουαζιεροπλοίων και Φορέων Ναυτιλίας Θεόδωρος Κόντες το 2019 ήταν μια θετική χρονιά που κλείνει με μια αύξηση της τάξεως του 10% σε σχέση με το 2018 ενώ για το 2020 αναμένεται αύξηση ίσως και πάνω από 10% και πιο συγκεκριμένα 12% με 13%, γιατί θα «καταπλεύσουν» νέες εταιρείες και νέα μεγαλύτερα πλοία. Τα επόμενα χρόνια και ανάλογα με τις εξελίξεις στις ελληνοτουρκικές σχέσεις αναμένονται αυξήσεις αλλά σε χαμηλότερα μεγέθη, της τάξεως του 4% έως 6%.
Ο Πειραιάς home port
Για το λιμάνι του Πειραιά και τις προσπάθειες να γίνει home port για κρουαζιερόπλοια ο Θεόδωρος Κόντες εκτιμά πως υπάρχει ζήτημα καθώς τα προηγούμενα χρόνια το επέλεγαν λόγω της έκρυθμης πολιτικής κατάστασης στην Τουρκία, ωστόσο από το 2020 κάποιες εταιρείες προγραμματίζουν να επιστρέψουν στην Κωνσταντινούπολη και από εκεί να ξεκινούν τα δρομολόγιά τους. Παράλληλα επεσήμανε ότι κομβικός παράγοντας είναι και η απόφαση του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς να αυξήσει περίπου 20%-22% από τις αρχές του νέου έτους το κόστος παροχής υπηρεσιών. Οπως είπε χαρακτηριστικά, «όταν έχεις ακριβό αεροδρόμιο και ακριβό λιμάνι ο κόσμος θα σου φύγει!».
Την ίδια στιγμή στελέχη του ΟΛΠ εξέφραζαν αισιοδοξία για αύξηση στις αφίξεις σημειώνοντας ότι το 2019 αναμένεται να κλείσει με περίπου 1.100.000 επιβάτες κρουαζιεροπλοίων έναντι 960.000 το 2018, ενώ για τα επόμενα χρόνια με βάση τις προκρατήσεις αναμένεται μια αύξηση της τάξεως του 10%.
