Λίγο προτού καλωσορίσουμε το 2020 και μετά τα όσα ζήσαμε στην Ελλάδα τα τελευταία 10 χρόνια, όλοι αναρωτιούνται πόσο θα αλλάξει ο κόσμος και πόσο θα αλλάξουμε εμείς (ως χώρα) τη δεκαετία που ανατέλλει.
Οι μεγάλες αναπτυγμένες οικονομίες βρίσκονται ήδη στην «5G εποχή» και προετοιμάζονται για την 4η βιομηχανική επανάσταση που θέλει τον άνθρωπο να συνεργάζεται με τα ρομπότ μέσα από ευφυείς τεχνολογίες. Κι αν δεν τα καταφέρει, τότε κινδυνεύει να βρεθεί εκτός παραγωγικής διαδικασίας.
Τόσο απλά και τόσο σκληρά εισβάλλει η εποχή των ρομπότ και της τεχνητής νοημοσύνης στην παραγωγή, σε μια οικονομία και μια καθημερινότητα που κινείται μέσα σε έναν ψηφιακό κόσμο.
Ο μετασχηματισμός της οικονομίας περιμένει…
Δυστυχώς στην Ελλάδα ο αναγκαίος εκσυγχρονισμός και μετασχηματισμός της οικονομίας είναι ακόμη μετέωρος ανάμεσα στις πολιτικές τριβές από το παρελθόν, σε αγκυλωμένα κόμματα και στη δύναμη της γραφειοκρατίας και του απέραντου δημόσιου τομέα που έχει καθηλώσει τη χώρα στη θέση του ουραγού στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Μεγαλύτερη θλίψη όμως προκαλεί το γεγονός ότι οι νέοι που τρέχουν, χιλιάδες σπουδαίοι επιστήμονες που γεννιούνται μέσα από αυτό το εκπαιδευτικό σύστημα που όλοι πετροβολούν, εξακολουθούν να φεύγουν στο εξωτερικό για να εκπληρώσουν τα όνειρα τους και να ζήσουν με αμοιβές και συνθήκες μιας σύγχρονης κοινωνίας.
Πολύ εύστοχα λοιπόν ο ΣΕΒ, ο οποίος μπορεί να μην έπαψε ποτέ να πιέζει για να εξυπηρετηθούν τα συμφέροντα των μελών του, αντελήφθη έγκαιρα και επισημαίνει ότι «με την τεχνολογική εξέλιξη και την 4η βιομηχανική επανάσταση να αλλάζει τον κόσμο ταχύτατα, ως κοινωνία και ως οικονομία καλούμαστε να πάρουμε θέση για το πώς θα αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας» θέτοντας τα εξής ερωτήματα:
-Κινδυνεύουν οι θέσεις εργασίας από τη νέα τεχνολογία ή κινδυνεύουν από την καθήλωση στην παλαιά;
-Απειλούνται από την εισαγωγή ρομπότ στη βιομηχανική παραγωγή ή από την έλλειψη ρομπότ στην παραγωγή;
Και έχει δίκιο. Το βασικό ερώτημα που πρέπει να μας απασχολεί είναι πώς μπορούμε να εκμεταλλευτούμε τη δυναμική της νέας τεχνολογίας για να ενισχύσουμε την εγχώρια παραγωγή, πώς μπορούμε μέσα από την τεχνολογία να προωθήσουμε τα προϊόντα και τις υπηρεσίες μας στις αγορές του κόσμου και να μεγιστοποιήσουμε έτσι το μερίδιό μας στην κατανομή του πλούτου και στην ευημερία.
Αυτό όμως προϋποθέτει να προσαρμοστούμε όλοι στη νέα εποχή. Πρώτα απ’ όλα η κρατική μηχανή, στη συνέχεια οι μεγάλες επιχειρήσεις και κοντά σ’ αυτές οι εργαζόμενοι και οι νεοφυείς επιχειρήσεις που είναι οι μόνες που κινούνται σε αυτά τα χνάρια. Δεν πρέπει όμως να φοβόμαστε…
Αλλαγές και στην εργασία
Οι αλλαγές που έρχονται αφορούν τη διεύρυνση της γκάμας εργασιών που μπορούν να αναληφθούν από ρομπότ, την επέκταση των επιπέδων αυτονομίας και την αλλαγή της αλληλεπίδρασης με τον άνθρωπο. Τα σύγχρονα ρομπότ δεν θα χρησιμοποιούνται απλά για την εκτέλεση προκαθορισμένων και επαναλαμβανόμενων εργασιών αλλά είναι σε θέση να εκτελούν πολυσύνθετες διεργασίες, να λαμβάνουν και να υλοποιούν αποφάσεις, να μαθαίνουν και να συνεργάζονται στενά με άλλα μηχανήματα και ανθρώπους.
Οι νέες αυτές δυνατότητες δημιουργούν εύλογα ερωτήματα για την απασχόληση, τα επαγγέλματα και τους τομείς που επηρεάζονται, αλλά και τις αλλαγές που θα επέλθουν στο περιεχόμενο και στην οργάνωση της εργασίας. Και αυτό γιατί ναι μεν επιτυγχάνουν σημαντική βελτίωση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας λόγω της ταχύτητας και ακρίβειας που αναπτύσσουν για τυποποιημένες, επαναλαμβανόμενες εργασίες, αλλά δεν επηρεάζουν αρνητικά το σύνολο των επαγγελμάτων. Αντίθετα, μόνο το 5% των επαγγελμάτων μπορούν να αυτοματοποιηθούν πλήρως, ενώ αναμένεται να αναβαθμιστούν πολλά άλλα.
Με άλλα λόγια, τα ρομπότ υποκαθιστούν επιμέρους καθήκοντα και όχι θέσεις εργασίας, με αποτέλεσμα την ανάγκη διαρκούς ανάπτυξης νέων δεξιοτήτων στο ανθρώπινο δυναμικό.
Με αυτά τα δεδομένα η πρόκληση για τη χώρα μας καθίσταται προφανής: εκσυγχρονισμός της παραγωγικής μας βάσης, επενδύσεις σε τεχνολογία και παράλληλη ανάπτυξη σύγχρονων δεξιοτήτων. Είναι σημαντικά βήματα, ο συνδυασμός των οποίων θα επιτρέψει την ομαλή μετάβαση της οικονομίας και της εργασίας στην εποχή της 4η βιομηχανικής επανάστασης.
