Κλιμακώνονται οι διεθνείς πιέσεις προς τον Ταγίπ Ερντογάν και τα σχέδιά του για αποστολή τουρκικών στρατευμάτων στη Λιβύη.
Ο Τούρκος πρόεδρος, θορυβημένος από την προέλαση του Λίβυου στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ, φέρεται έτοιμος να επισπεύσει την αποστολή στρατευμάτων στη χώρα, σε μια προσπάθεια να υπερασπιστεί την βιωσιμότητα της παράτυπης Συμφωνίας που έχει κάνει με την κυβέρνηση Σάρατζ.
Βρίσκεται όμως στριμωγμένος καθώς χώρες όπως οι: ΗΠΑ, Ρωσία, Ιταλία, έχουν ήδη διαμηνύσει σε όλους τους τόνους ότι απορρίπτουν ξένη παρέμβαση στα εσωτερικά της Λιβύης, ενώ παρέμβαση ετοιμάζει και η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Την ίδια ώρα ένα ακόμη ένα «διπλωματικό χαστούκι» στον Ερντογάν, δίνει και ο πρόεδρος της Λιβυκής βουλής, ο οποίος τονίζει ότι τυχόν παρέμβαση της Τουρκίας στην χώρα του, θα αποσταθεροποιήσει όλη την περιοχή.
«Αποσταθεροποίηση όλης της περιοχής, σε περίπτωση τουρκικής εμπλοκής»
Ο Πρόεδρος της Βουλής της Λιβύης, Aguila Saleh, ζήτησε σήμερα από τον Κύπριο Υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Χριστοδουλίδη, τον οποίο συνάντησε στη Λευκωσία, να μεταφέρει δυο μηνύματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε σχέση με την κατάσταση στη χώρα του.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο κ. Saleh, ζήτησε από τον Κύπριο υπουργό να μεταφέρει στην ΕΕ το μήνυμα πως οι Λίβυοι πρέπει να αποφασίσουν μόνοι τους για το μέλλον τους, καθώς και το μήνυμα πως τυχόν εμπλοκή της Τουρκίας στην κρίση στη Λιβύη, με στρατεύματα επί του εδάφους, θα σημαίνει την πλήρη αποσταθεροποίηση όχι μόνο της χώρας αλλά και όλης της περιοχής.
Ο κ. Saleh είχε επίσης το πρωί συνάντηση με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Βουλής Δημήτρη Συλλούρη. Σε κοινή δήλωσή τους Συλλούρης και Saleh ανέφεραν, μεταξύ άλλων, πως η πρόσφατη υπογραφή Μνημονίου Συναντίληψης μεταξύ της Τουρκίας και του Προεδρικού Συμβουλίου της Κυβέρνησης «Εθνικής Συμφωνίας» της Λιβύης αποτελεί κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου και στερείται νομικής βάσης, αφού παραβλέπει τις διατάξεις της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν έχει τύχει της απαιτούμενης επικύρωσης από τη Βουλή των Αντιπροσώπων της Λιβύης.
Ο πρόεδρος της Λιβυκής βουλής, εξάλλου κατηγόρησε τον Ερντογάν ότι εκμεταλλεύτηκε τον διχασμό στη χώρα του και τον έλεγχο των τρομοκρατικών ομάδων στην πρωτεύουσά της, για να περάσει αυτή τη συμφωνία, σκοπεύοντας να παρέμβει στις εσωτερικές υποθέσεις της Λιβύης.
«Και έστειλε στο παρελθόν τα μη επανδρωμένα αεροπλάνα και τα τεθωρακισμένα, διάφορα ήδη όπλων και πρόσφατα ανακοίνωσε ότι θέλει να στείλει ομάδες για να πολεμήσουν στην Λιβύη.
Ο σκοπός του είναι να προκαλέσει τις χώρες της ανατολικής Μεσογείου και να παρέμβει στις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες, χωρίς να λάβει υπόψη την κυριαρχία αυτών των κρατών στα θαλάσσια και στα εναέρια σύνορά τους», πρόσθεσε.
Πιέσεις από παντού
Ενάντια στην αποστολή στρατευμάτων στη Λιβύη έχουν ταχθεί και οι ΗΠΑ.
Δημοσίευμα του «Bloomberg» σημείωνε ότι η Τουρκία προετοιμάζεται να αναπτύξει στρατεύματα και ναυτικές δυνάμεις για να υποστηρίξει την κυβέρνηση Σάρατζ, μαζί με συμμάχους αντάρτες από τη Βόρεια Συρία για να νικήσουν τον ισχυρό Χαλιφά Χάφταρ.
Το δημοσίευμα σημειώνει ότι με την Αίγυπτο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα να βοηθούν τον Χάφταρ, η εμπλοκή της Τουρκίας στην Τρίπολη θα μπορούσε να περιπλέξει τις διεθνείς προσπάθειες για να τερματιστεί η αναταραχή που έπληξε τη χώρα από την ανατροπή του Καντάφι το 2011.
Την Παρασκευή, ο πρόεδρος της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι είχε τηλεφωνικές επικοινωνίες με τους Ντόναλντ Τραμπ, Βαλντιμίρ Πούτιν και Τζουζέπε Κόντε ενώ ο Ρώσος Πρόεδρος μίλησε με τον Ιταλό Πρωθυπουργό και λίγο αργότερα συζήτησε στο Συμβούλιο Ασφαλείας της χώρας την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στη Λιβύη.
Η Μόσχα τάχθηκε κατά οποιασδήποτε εξωτερικής παρέμβασης στη Λιβύη, με τον εκπρόσωπο του Βλαντιμίρ Πούτιν Ντμίτρι Πεσκόφ να τονίζει ότι στόχος της Ρωσίας είναι η ταχεία επίλυση του ζητήματος που θα τερματίσει την αιματοχυσία στη χώρα.
Κόντε προς Ερντογάν : Δεν θα αποδεχτούμε στρατιωτική κλιμάκωση στη Λιβύη
Αυστηρή προειδοποίηση στον Τούρκο πρόεδρο να αποφύγει οποιαδήποτε στρατιωτική παρέμβαση στη Λιβύη, απηύθυνε και ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε.
Κατά τη διάρκεια της καθιερωμένης, τελευταίας συνέντευξης Τύπου του έτους που παραχώρησε σήμερα στη Ρώμη, ο Κόντε σημείωσε πως «Δεν μπορούμε να αποδεχθούμε στρατιωτική κλιμάκωση στη Λιβύη».
Ερωτηθείς για την πιθανότητα μίας τουρκικής στρατιωτικής ενέργειας στη Λιβύη προς υποστήριξη των δυνάμεων του Σάρατζ, ο Ιταλός πρωθυπουργός ανέφερε ότι ένας πόλεμος δι΄ αντιπροσώπων (proxy war) θα επιδείνωνε τις «απίστευτες διασπάσεις» που υπάρχουν στην περιοχή αντί «να προαγάγει τη σταθερότητα» και πρόσθεσε: «Δεν μπορούμε να αποδεχθούμε καμία στρατιωτική κλιμάκωση».
«Μια τουρκική παρέμβαση, θα είχε ως αποτέλεσμα μια απίστευτη κλιμάκωση στην περιοχή με συνέπεια να υπάρξουν πολλά θύματα μεταξύ των αμάχων και κανένας νικητής», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ιταλός πρωθυπουργός.
Παρέμβαση και από ΕΕ
Την ίδια ώρα παρέμβαση ετοιμάζει και η Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς, ο ύπατος εκπρόσωπος της εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ζοζέπ Μπορέλ, σκοπεύει να μεταβεί στην Τρίπολη στις 7 Ιανουαρίου, συνοδευόμενος από τους υπουργούς Εξωτερικών της Γαλλίας, Γερμανίας, Ηνωμένου Βασιλείου και Ιταλίας, όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Εξωτερικών της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας (GNA) της Λιβύης.
Την τουρκική προκλητικότητα καταδικάζει εξάλλου και ο νέος πρόεδρος του ευρωκοινοβουλίου Νταβίντ Σασόλι, μέσω συνέντευξής του στα «ΝΕΑ». Ο ιταλός πολιτικός, από την ομάδα των Σοσιαλδημοκρατών, καταδικάζει «απερίφραστα τις ενέργειες της Αγκυρας».
Έξω από την Τρίπολη ο στρατάρχης Χαφτάρ
Στη Λιβύη οι δυνάμεις του στρατηγού Χαφτάρ βρίσκονται μια ανάσα από το κέντρο της Τρίπολης, ενώ, οι πληροφορίες θέλουν τον πρωθυπουργό Φαγιέζ αλ Σαράζ να έχει αποχωρήσει από την πρωτεύουσα -ενδεχομένως και από την χώρα. Οι εκτιμήσεις είναι ότι οι δυνάμεις του Χαφτάρ βρίσκονται μόλις 10 χλμ από το κέντρο της Τρίπολης.
Συγκεκριμένα, το κέντρο ενημέρωσης του Λιβυκού Εθνικού Στρατού ανέφερε ότι την Παρασκευή οι δυνάμεις του Χάφταρ κατέλαβαν θέσεις κλειδιά στα νότια περίχωρα της Τρίπολης περιλαμβανομένου του διεθνούς αεροδρομίου της πόλης, που δεν λειτουργεί από το 2014 και ενός στρατοπέδου.
Οι δυνάμεις του LNA πήραν, επίσης, τον έλεγχο του δρόμου του αεροδρομίου, αφού ανάγκασαν σε οπισθοχώρηση τους πολιτοφύλακες που στηρίζουν την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, πρόσθεσε το κέντρο στη σελίδα του στο Facebook, χωρίς να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες.
Προς το παρόν, η κυβέρνηση της Τρίπολης δεν έχει σχολιάσει σχετικά, ωστόσο κυκλοφορούν φήμες πως ο πρόεδρος της κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας, Φαγιέζ αλ Σαράζ έχει εγκαταλείψει την πόλη -ενδεχομένως και τη χώρα και βρίσκεται στο Λονδίνο.
Επισπεύδει την αποστολή δυνάμεων ο Ερντογάν
Μετά τις ραγδαίες εξελίξεις στο στρατιωτικό μέτωπο της Λιβύης, ο Ερντογάν επισπεύδει τις διαδικασίες για την αποστολή τουρκικών στρατευμάτων, όπως μεταδίδουν τουρκικά μέσα ενημέρωσης.
Σύμφωνα την κρατική τηλεόραση (TRΤ), έχει αποσταλεί στους βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος, ειδοποίηση από τον Πρόεδρο της Κοινοβουλευτικής ομάδας του AKP, δια της οποίας γνωστοποιείται ότι το «αίτημα» της λιβυκής κυβέρνησης αναμένεται να φτάσει στην τουρκική Βουλή τη Δευτέρα 30 Δεκεμβρίου.
Συγκεκριμένα η ειδοποίηση αναφέρει:
«Στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων με τη Λιβύη, το αίτημα της λιβυκής Βουλής αναμένεται να έρθει στην Εθνοσυνέλευση τη Δευτέρα 30 Δεκεμβρίου και η κοινοβουλευτική ομάδα να συγκληθεί στις 2:00 το μεσημέρι της Πέμπτης 2 Ιανουαρίου. Επομένως θα πρέπει όλοι οι βουλευτές να προσαρμόσουν αναλόγως το πρόγραμμά τους και να έτοιμοι να παρουσιαστούν στην ημέρα και την ημερομηνία που θα οριστεί».
Την Πέμπτη, μόλις δύο 24ωρα πριν, είχε ανακοινωθεί ότι η τουρκική Εθνοσυνέλευση θα ψηφίσει στις 8 ή 9 Ιανουαρίου για την αποστολή στρατιωτικών δυνάμεων στη Λιβύη.
Έχει προηγηθεί το αίτημα της κυβέρνησης της Λιβύης για τουρκικές ενισχύσεις, ένα αίτημα στο οποίο η Αγκυρα έσπευσε να ανταποκριθεί.
Τα βάζει και με τη Μόσχα ο Ερντογάν
Οπως ωστόσο εκτιμάται, ο Ταγίπ Ερντογάν, νιώθει εγκλωβισμένος από τις κλιμακούμενες διεθνείς πιέσεις και καταφεύγει σε σπασμωδικές και αναξέλεγκτες κινήσεις.
Κάτι που καταδεικνύεται και από την αντίδρασή του στις πιέσεις της Μόσχας, η οποία έχει εκφράσει την ενόχλησή της για τις κινήσεις της Αγκυρας στη Λιβύη.
Ο Ερτνογάν δηλώνει σε κάθε τόνο πως η Τουρκία δεν θα μείνει σιωπηλή στη ρωσική στήριξη προς τις δυνάμεις του Χαφτάρ.
«Η Ρωσία είναι εκεί με 2.000 μισθοφόρους» δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος, κάνοντας λόγο και για 5.000 μαχητές από το Σουδάν. «Τους έχει καλέσει η επίσημη κυβέρνηση της Λιβύης; Όχι» συνέχισε. «Βοηθούν έναν βαρόνο του πολέμου, ενώ εμείς αποδεχόμαστε πρόσκληση από τη νόμιμη κυβέρνηση της χώρας. Αυτή είναι η διαφορά μας».
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ίδιος ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει δηλώσει ότι η Μόσχα έχει επαφές και με τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές στη Λιβύη.
Η ρίζα της τουρκικής αντίδρασης είναι ότι η Μόσχα έχει εκφράσει τη διαφωνία της για τις κινήσεις του Ερντογάν στη Λιβύη, έχοντας τονίσει ότι «η συμφωνία ασφαλείας που συνήφθη μεταξύ των δύο χωρών εγείρει πολλά ερωτήματα».
Διπλωματική κούρσα της Αθήνας
Με στόχο την ανάδειξη της χώρας ως πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή, την αναβάθμιση του ρόλου της ως ενεργειακού κόμβου, αλλά και προκειμένου να επιτευχθεί η διπλωματική περιχαράκωση και απομόνωση της Τουρκίας, κινείται ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
Αρχής γενομένης από την υπογραφή της συμφωνίας για τον αγωγό Eastmed, στην Αθήνα, στις 2 Ιανουαρίου. Στην ουσία πρόκειται για την πρώτη, έμπρακτη απάντηση της ελληνικής κυβέρνησης απέναντι στα άκυρα μνημόνια που υπέγραψε η Τουρκία με τη Λιβύη.
Θα ακολουθήσει η συνάντηση με τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, κατά την οποία ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα αναδείξει διεθνώς την προκλητική ρητορική της Άγκυρας, καθιστώντας παράλληλα, για άλλη μια φορά σαφές, ότι η συμφωνία της Τουρκίας με τη Λιβύη είναι άκυρη, δεν παράγει νόμιμα αποτελέσματα και δεν διασφαλίζει τη σταθερότητα στην περιοχή.
Η συνάντηση του πρωθυπουργού με τον Αμερικανό Πρόεδρο θα πραγματοποιηθεί στις 7 Ιανουάριου στην Ουάσιγκτον.
Ο τρίτος σημαντικός σταθμός του πρωθυπουργού, σε αυτό το διπλωματικό σπριντ, στον πρώτο μήνα του νέου έτους είναι η συνάντηση που θα έχει με τον Μ. Μακρόν στο Παρίσι. Ο Γάλλος Πρόεδρος έχει σταθεί ίσως πιο ένθερμα από οποιονδήποτε άλλον στο πλευρό της Ελλάδας και πλέον αναλαμβάνει πρωταγωνιστικό ρόλο, εκδηλώνοντας ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις εξελίξεις στην νοτιοανατολική Μεσόγειο.
Σε όλες αυτές τις επαφές ο πρωθυπουργός έχει ήδη στη φαρέτρα του τη ρητή απόφαση του τελευταίου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες απέναντι στο μνημόνιο συνεργασίας που έχει υπογράψει η Άγκυρα με την Τρίπολη και φυσικά το διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της θάλασσας.
Επαφές Δένδια
Γεμάτη επαφές και η ατζέντα του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια. Τη Δευτέρα 30 Δεκεμβρίου 2019, θα πραγματοποιηθεί στη Ρώμη συνάντηση των τεχνικών κλιμακίων Ελλάδας και Ιταλίας, με στόχο τη συνέχιση των συζητήσεων για την οριοθέτηση των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών (ΑΟΖ)των δύο χωρών.
Στις 4 ή 5 Ιανουαρίου 2020 θα πραγματοποιηθεί στο Κάιρο η τριμερής Ελλάδας – Κύπρου – Αιγύπτου με τη συμμετοχή και της Γαλλίας (σχήμα 3+1), με την ασφάλεια, τα ενεργειακά και τις περιφερειακές εξελίξεις να βρίσκονται στο επίκεντρο των συζητήσεων των χωρών που συμμετέχουν στο σχήμα. Με τη σύνθεση αυτή, η τριμερής χρησιμεύει πλέον ως όχημα για την ενεργότερη εμπλοκή της Γαλλίας σε θέματα ασφάλειας και ενέργειας της Ανατολικής Μεσογείου.
Στις 7 Ιανουαρίου ο υπουργός Εξωτερικών θα συνοδεύσει τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στην Ουάσινγκτον για τη συνάντηση με τον Αμερικανό Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Στις 8 Ιανουαρίου τα τεχνικά κλιμάκια Ελλάδας και Αιγύπτου θα συναντηθούν προκειμένου να επιταχυνθούν οι συνομιλίες για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών.
Στα μέσα Ιανουαρίου, σε ημερομηνία που δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί, ο Νίκος Δένδιας θα πραγματοποιήσει επίσκεψη στο Μαρόκο, μια χώρα με σημαντικό ρόλο για τις εξελίξεις στη Λιβύη. Άλλωστε, η πολιτική συμφωνία για τη Λιβύη υπεγράφη στο Skhirat του Μαρόκου.
Τέλος, στις 15 – 16 Ιανουαρίου θα πραγματοποιηθεί το EastMed Gas Forum στο Κάιρο.
