Οι Βρετανοί έπειτα από τρία χρόνια ταλάντευσης επέλεξαν να βαδίσουν τον δικό τους δρόμο, αυτόν του Brexit, και να αποδεσμευθούν εν τέλει από την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Κατά τα φαινόμενα, η εντυπωσιακή εκλογική νίκη του εκκεντρικού και ιδιόρρυθμου Μπόρις Τζόνσον καθαρίζει το τοπίο και άπαντες πλέον αναμένουν ότι όντως μέχρι τα τέλη του προσεχούς Ιανουαρίου θα έχει την ευκαιρία και τη δυνατότητα να ολοκληρώσει τη διαδικασία αποχώρησης.
Θα ακολουθήσει βεβαίως δεύτερη, ίσως κρισιμότερη και δυσκολότερη φάση διαπραγμάτευσης, προκειμένου να επανακαθορισθούν οι σχέσεις, εμπορικές και άλλες, της Βρετανίας με την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Η δεύτερη αυτή διαπραγμάτευση δεν θα είναι απλή, ούτε εύκολη, θα κυριαρχηθεί πιθανώς από νέες εντάσεις και κατά πάσα βεβαιότητα θα προσφέρει την ευκαιρία στην Ευρώπη των 27 να συζητήσει το μέλλον της, να αντιμετωπίσει τις διαφορές στους κόλπους της και βεβαίως να αναλογιστεί την προοπτική της.
Ηδη έχουν αναδειχθεί θέματα, προβλήματα και θεμελιακού χαρακτήρα διαφορετικές προσεγγίσεις.
Η σύγκρουση πλέον στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ενωσης έχει ξεφύγει από τη συνήθη διαφορά μεταξύ Βορρά και Νότου, έχοντας εξελιχθεί σε σύγκρουση Δύσης – Ανατολής, που έχει να κάνει με την αντιμετώπιση της Ρωσίας, τον ρόλο του ΝΑΤΟ, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα ζητήματα ελευθεριών και δικαιοσύνης.
Επιπλέον, με την ολοκλήρωση του Brexit και την αποχώρηση της Βρετανίας ο αμυντικός ρόλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης περιορίζεται, καθώς η ίδια παύει να είναι πυρηνική δύναμη.
Οι Γάλλοι ως γνωστόν θεωρούν τα πυρηνικά τους εθνικό περιουσιακό στοιχείο, μη ενταγμένο στο πλαίσιο είτε της Ατλαντικής Συμμαχίας είτε της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Και ο βολονταρισμός του Εμανουέλ Μακρόν μάλλον προσεγγίζει το υπόδειγμα του πανηγυρίζοντος για το Brexit Ντόναλντ Τραμπ παρά το ευρωπαϊκό ιδεώδες.
Κατά πάσα βεβαιότητα πια, μετά και το αποτέλεσμα των βρετανικών εκλογών, διεύρυνση δεν πρόκειται να υπάρξει στην Ευρωπαϊκή Ενωση, τα Δυτικά Βαλκάνια θα μείνουν εκτός και μάλλον θα απειληθεί η σταθερότητά τους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ευρύτερη περιοχή.
Κοινώς, η βρετανική αποδέσμευση μόνο αδιάφορη δεν είναι. Αντιθέτως, θέτει εκ των πραγμάτων πλήθος νέων θεμάτων και κατά βάση επιτείνει την επικρατούσα ήδη αστάθεια και αβεβαιότητα στον κόσμο.
Από την άλλη, απροσέγγιστος παραμένει ο ρόλος των Βρετανών στα διεθνή πράγματα. Ο νέος δρόμος που επέλεξαν πιθανώς θα συνοδευθεί από πρωτοβουλίες και κινήσεις.
Ο Μπόρις Τζόνσον είναι αυτοκρατορικός, θα διεκδικήσει ρόλο αντίστοιχο των οραμάτων του, αν και τα τελευταία χρόνια, μετά τη δυστυχή εμπειρία του Τόνι Μπλερ στον πόλεμο του Ιράκ, η χώρα έχει αποτραβηχθεί, αποφεύγει την ευθεία εμπλοκή σε κρίσιμες διεθνείς υποθέσεις.
Παρά ταύτα οι Βρετανοί παραμένουν ταλαντούχοι σε θέματα πληροφοριών και διεθνούς στρατηγικής, και μάλλον θα είναι πιο ενεργοί στη μετά Brexit εποχή.
Περιττό να σημειώσουμε ότι το ενδιαφέρον τους για τη Βαλκανική θα διατηρηθεί έντονο, όπως και η παρουσία τους στην ευρύτερη ζώνη της Νοτιοανατολικής Μεσογείου θα συνεχιστεί. Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι έχουν ρόλο εγγυήτριας δύναμης στην Κύπρο, διατηρούν παραδοσιακούς δεσμούς με την Τουρκία και συμφέροντα βεβαίως. Θα ασκήσουν πιθανώς την επίδρασή τους, η οποία μπορεί να αποδειχθεί καταλυτική όσο διατηρείται το κενό επιθυμίας από την πλευρά της Λευκωσίας.
Υπό αυτή την έννοια, η επιλογή των Βρετανών αποκτά ξεχωριστά χαρακτηριστικά και η Αθήνα επιβάλλεται να την αξιολογήσει στο πλαίσιο των ευρύτερων γεωπολιτικών ανακατατάξεων και των μεταβολών που συντελούνται στον σύγχρονο κόσμο.
Πολύ δε περισσότερο τώρα που η χώρα μας αντιμετωπίζει ισχυρή τουρκική διεκδίκηση και οι τριγωνικές σχέσεις που αναπτύσσουμε φαντάζουν αν μη τι άλλο ασθενείς.
Με απλά λόγια το Brexit ξεπερνά τα όποια όρια της αποδέσμευσης των Βρετανών από την Ευρωπαϊκή Ενωση, είναι επιλογή ευρύτερης σημασίας και ως τέτοια οφείλουμε να την αντιμετωπίσουμε.
