Την …οργάνωση της εκτός σχεδίου δόμησης, μέσα από την εκπόνηση των Τοπικών Χωρικών Σχεδίων (ΤΧΣ), προανήγγειλε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Δημήτρης Οικονόμου, μιλώντας σε ημερίδα που διοργάνωσε το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ).
Όπως επεσήμανε, σήμερα μόνο το 20% της ελληνικής επικράτειας διαθέτει πολεοδομικά σχέδια, ενώ στο 26% της χώρας μελέτες βρίσκονται σε εξέλιξη. Ο στόχος, σύμφωνα με τον υπουργό, είναι σε μια εξαετία να έχουν ολοκληρωθεί σε όλη τη χώρα.
Όπως τόνισε, η εκπόνηση των ΤΧΣ δεν θα γίνουν σε επίπεδο δήμων, καθώς έτσι θα υπάρξουν καθυστερήσεις, αλλά σε επίπεδο δημοτικών διαμερισμάτων με μια ιεράρχηση. Δηλαδή θα ξεκινήσουν πρώτα από εκείνα πουδέχονται μεγάλες αναπτυξιακές πιέσεις, ή έχουν περιβαλλοντικά και κοινωνικά προβλήματα.
Πάντως, ο επίτιμος πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) κ. Κ. Μενουδάκος, εξέφρασε τον φόβο μήπως έτσι μεταφερθούν οι πιέσεις στα γειτονικά διαμερίσματα, ενώ διατύπωσε την πρόταση για αναστολή της δόμησης για όσο διάστημα εκπονούνται τα ΤΧΣ.
Πάντως, ο υπουργός υποστήριξε ότι είναι αδύνατο να τρέχουν όλες οι μελέτες παράλληλα σε όλα τα δημοτικά διαμερίσματα, τα οποία είναι πάνω από 1.000 σε όλη τη χώρα, καθώς το δυναμικό των μελετητών επαρκεί για την διενέργεια 200 μελετών ταυτοχρόνως. Θα γίνουν κινήσεις όμως ώστε να μειωθεί η χρονική περίοδος, από την ανάθεση έως την έγκριση των σχεδίων, στα 2,5 χρόνια από τα 12 με 15 έτη που απαιτούνται σήμερα για την ολοκλήρωση ενός Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου ή ενός Σχεδίου Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτών Πόλεων (ΣΧΟΟΑΠ). Για παράδειγμα, θα περιοριστούν τα στάδια επίβλεψης από τέσσερα σε δύο. Ο στόχος είναι να αποκτήσει χρήσεις γης όλη η ελληνική επικράτεια ώστε να μπει μια τάξη στον χώρο στη λογική της συμπαγούς πόλης, οπότε η εκτός σχεδίου δόμηση σταδιακά θα περιοριστεί.
Παρεκκλίσεις: Μεταβατικές διατάξεις ισχύουν για 30 έτη
Αν και το ελληνικό πολεοδομικό δίκαιο έχει θεσπίσει, ήδη από τις αρχές του 20ου αιώνα την έννοια του εγκεκριμένου «Ρυμοτομικού Σχεδίου», παράλληλα αυτοαναιρείται, καθιστώντας τη δόμηση δυνατή, ουσιαστικά παντού στο χώρο, τηρουμένων ορισμένων μόνο περιορισμένων προϋποθέσεων και εξασφαλίζοντας υψηλούς Συντελεστές Δόμησης, καθώς και μικρές αρτιότητες – ιδίως εάν συνυπολογισθούν και οι ποικίλες παρεκκλίσεις που ισχύουν στην εκτός σχεδίου δόμηση.
Σχετικά με τις δεκάδες παρεκκλίσεις που ισχύουν στην εκτός σχεδίου δόμηση, η πρόεδρος του ΣτΕ κ. Αικατερίνη Σακελλαροπούλου τόνισε ότι δεν νοείται μεταβατικές διατάξεις να διαρκούν 30 χρόνια. Ωστόσο, όπως ανέφερε ο κ. Οικονόμου, σήμερα υπάρχουν διεκδικήσεις προς την αντίθετη κατεύθυνση από την κατάργηση των παρεκκλίσεων από φορείς που ζητούν αύξηση των συντελεστών δόμησης σε εκτός σχεδίου γήπεδα.
Οι μεμονωμένες φωνές διαμαρτυρίας, περί κατάργησης της εκτός σχεδίου δόμησης, είτε με ριζικό και άμεσο τρόπο, είτε και με σταδιακά βήματα, όπως επίσης και οι διάφορες σχετικές σποραδικές ρυθμίσεις, δεν κατάφεραν ως τώρα να λειτουργήσουν ως «πιλότος» για ευρύτερες αλλαγές. Η προωθούμενη προσπάθεια για έναν συστηματικό χωρικό σχεδιασμό με χρήση των Τοπικών Χωρικών Σχεδίων ίσως να μην οδηγήσει σε κατάργηση της δόμησης σε εκτός σχεδίου οικόπεδα, αλλά μπορεί να οδηγήσει σε επαναδιαχείρισή της.
Στην ημερίδα συμμετείχαν επίσης, ο καθηγητής του ΕΜΠ κ. Δημήτρης Μέλισσας, ο πρόεδρος του ΤΕΕ κ. Γιώργος Στασινός, η αναπληρώτρια καθηγήτρια του ΕΜΠ κυρία Ρένα Κλαμπατσέα, ο αρχιτέκτων πολεοδόμος και αντιπρόεδρος της ΕΛΛΕΤ κ. Γ. Μιχαήλ, η Γενική Διευθύντρια Πολεοδομίας ΥΠΕΝ κυρία Ντόρα Γαλάνη και ο καθηγητής του ΕΜΠ κ. Κώστας Σερράος.
