Σε τρεις κατευθύνσεις κινείται το προσχέδιο Συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία αναμένεται να πάρει για πρώτη φορά θέση αναφορικά με το νομικά ανυπόστατο μνημόνιο συναντίληψης που υπέγραψαν η Τουρκία και η Λιβύη.

Το προσχέδιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, το οποίο εξασφάλισε η κυπριακή εφημερίδα « Φιλελεύθερος», θεωρεί μεταξύ άλλων ότι το μνημόνιο Τουρκίας-Λιβύης προσκρούει στο Δίκαιο της θάλασσας και συνεπώς είναι παράνομο, αν και η αξιολόγηση των αρμόδιων νομικών υπηρεσιών της ΕΕ συνεχίζεται (βλέπε πιο κάτω).

Ειδικότερα, το προσχέδιο Συμπερασμάτων επισημαίνει ότι:

1.    Το μνημόνιο «παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών»
2.    «Δεν συμμορφώνεται με το Δίκαιο της θάλασσας»
3.    «Δεν μπορεί να παράγει νομικές συνέπειες για τα τρίτα κράτη»

Πέραν τούτων, το προσχέδιο Συμπερασμάτων επαναβεβαιώνει την αλληλεγγύη του προς την Ελλάδα και την Κύπρο, σε ό,τι αφορά αυτές τις ενέργειες της Τουρκίας. Επιπλέον, περιλαμβάνει άλλη μια ουσιαστική αναφορά σε σχέση με τις έκνομες ενέργειες της Τουρκίας στην ΑΟΖ και γενικότερα στις θαλάσσιες ζώνες της Κυπριακής Δημοκρατίας. Επιβεβαιώνει τα προηγούμενα συμπεράσματα του Συμβουλίου, αλλά και της Συνόδου Κορυφής του περασμένου Οκτωβρίου που έθεσαν τις βάσεις και για στοχευμένα μέτρα, ήτοι για κυρώσεις κατά νομικών οντοτήτων και φυσικών προσώπων που εμπλέκονται ή διαδραματίζουν ρόλο στις έκνομες δραστηριότητες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ, διαδικασία που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη.

Η παράγραφος του προσχεδίου Συμπερασμάτων αναφέρει: 

«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει και επιβεβαιώνει τα προηγούμενα συμπεράσματά του, της 22ας Μαρτίου, 20ής Ιουνίου και 17/18 Οκτωβρίου, αναφορικά με την Τουρκία. Το μνημόνιο συναντίληψης Τουρκίας-Λιβύης σχετικά με την οριοθέτηση των θαλάσσιων δικαιοδοσιών στη Μεσόγειο Θάλασσα παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται με το Δίκαιο της θάλασσας και δεν μπορεί να παράγει νομικές συνέπειες για τα τρίτα κράτη. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαιώνει χωρίς αμφιβολία την αλληλεγγύη του προς την Ελλάδα και την Κύπρο σχετικά με αυτές τις ενέργειες της Τουρκίας».

Το εν λόγω προσχέδιο συζητήθηκε χθες, ενώπιον του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων, όπου η Φινλανδική Προεδρία φρόντισε να επισημάνει προς πάσαν κατεύθυνση ότι η ισορροπία του κειμένου δεν πρέπει να αλλάξει, αφήνοντας να εννοηθεί ότι δεν ευνοούνται τροποποιήσεις, κάτι πάντως που εναπόκειται στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, να αποφασίσει. Σύμφωνα με κοινοτική πηγή, το τελικό κείμενο, το οποίο θα τεθεί προς έγκριση ενώπιον των ηγετών των «28», περιλαμβανομένων του Πρωθυπουργού Κυριάκος Μητσοτάκη και του Προέδρου της Κύπρου Νίκου Αναστασιάδη, στη Σύνοδο Κορυφής  ενδέχεται να υποστεί κάποιες αλλαγές, χωρίς ωστόσο να ανατρέπεται η γενική του φιλοσοφία, κάτι άλλωστε που επισήμανε και η Φινλανδική Προεδρία, προκειμένου τα κράτη-μέλη να εμφανιστούν φειδωλά στις απαιτήσεις τους, ακόμη και για εξειδίκευση κάποιων αναφορών.

Αναφορικά με την αξιολόγηση του μνημονίου συναντίληψης Τουρκίας-Λιβύης, ο εκπρόσωπος Τύπου της Κομισιόν για θέματα εξωτερικής πολιτικής, Πήτερ Στάνο, ανέφερε ότι ακόμη δεν ολοκληρώθηκε η «ενδελεχής εξέταση» που γίνεται από τις αρμόδιες νομικές υπηρεσίες των θεσμικών οργάνων. Πρόσθεσε ότι στην περίπτωση αυτή, προέχει η ποιότητα και όχι η ταχύτητα, αποφεύγοντας να πει κατά πόσον η αξιολόγηση θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι μεθαύριο Πέμπτη, ημέρα έναρξης της διήμερης Συνόδου Κορυφής.