Για τις ευκαιρίες και τους κινδύνους της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης στον τομέα της διαφάνειας μίλησε το μεσημέρι της Δευτέρας ο Υπουργός Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, κ. Κυριάκος Πιερρακάκης, στην ημερίδα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
«Επειδή μιλάμε για τέταρτη βιομηχανική επανάσταση, ας κάνουμε πρώτα μία πράξη διαφοροποίησης: η τρίτη βιομηχανική επανάσταση ήταν η αμιγώς ψηφιακή μεταρρύθμιση, λίγο-πολύ αυτό που προσπαθούμε κάπως ετεροχρονισμένα να κάνουμε εμείς. Η τέταρτη αφορά τη σύγκλιση της ψηφιακής με τη φυσική και τη βιολογική σφαίρα. Και υπό αυτήν την έννοια σχετίζεται με μία σειρά από νέες τεχνολογίες, τις οποίες αποκαλούμε επανάσταση γιατί αθροιζόμενες έχουν τη δυνατότητα να μετατοπίσουν τελείως τον πυρήνα του οικονομικού μοντέλου των χωρών. Και αυτές οι τεχνολογίες, λίγο-πολύ, είναι πράγματα που έχουμε ακούσει: τεχνητή νοημοσύνη, επαυξημένη πραγματικότητα, δίκτυα πέμπτης γενιάς (5G), blockchain. Είναι μία σειρά από λέξεις τις οποίες οι ειδικοί προφανώς γνωρίζουν, ενδεχομένως σε περισσότερο ή λιγότερο βάθος το τι συνεπάγονται, αλλά κάθε μία από αυτές τις τεχνολογίες έχει κάποια χαρακτηριστικά που θα ακουμπήσουν και το οικονομικό μοντέλο και τη δημόσια σφαίρα ευρύτερα» ανέφερε στην αρχή της ομιλίας του ο Υπουργός.
Στην συνέχεια ο κ. Πιερρακάκης στάθηκε στη σημασία της διαλειτουργικότητας ως αναγκαία συνθήκη για την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών στη διαφάνεια. «Για να μπορώ να έχω μεγάλες βάσεις δεδομένων, για να κάνω εξαγωγή γνώσης, πρέπει τα διάφορα μητρώα του ελληνικού δημοσίου, να “μιλήσουν” μεταξύ τους, δηλαδή να αλληλεπιδράσουν. Θα μπορούμε έτσι να έχουμε τον όγκο, τον πλούτο των δεδομένων από τον οποίο η γνώση θα εξαχθεί. Αυτό είναι κάτι το οποίο γινόταν τα προηγούμενα χρόνια με πολύ αργούς ρυθμούς στη χώρα μας. Γι’ αυτό δημιουργήθηκε αυτό το Υπουργείο με τις νέες αρμοδιότητες και με τον Νόμο 4623 του περασμένου καλοκαιριού πήρε και την αρμοδιότητα της διαλειτουργικότητας κεντρικά, ώστε να μπορέσει να κάνει αυτήν τη συγκέντρωση, να μπορέσει να κατοχυρώσει τη δυνατότητα να διαλειτουργήσει τα μητρώα» εξήγησε υπογραμμίζοντας ότι το επόμενο βήμα θα πρέπει να γίνει «με απόλυτο σεβασμό στην έννοια της ιδιωτικότητας».
Εξήγησε ότι η εφαρμογή της στα μητρώα του Δημοσίου θα συμβάλει στη δημιουργία μεγάλων βάσεων δεδομένων και ανέπτυξε τις προϋποθέσεις για να εξάγονται από αυτά ασφαλή και άρτια συμπεράσματα σχετικά με την καταπολέμηση της διαφθοράς. Επιπλέον, αναγνώρισε ως βασικό κίνδυνο την ύπαρξη αδιαφάνειας στους ίδιους τους αλγορίθμους και επισήμανε την ανάγκη να τίθενται οι αλγόριθμοι σε δημόσια συζήτηση ώστε να μην αναπαράγουν τις προκαταλήψεις του κράτους ή του σχεδιαστή τους.
«Προκύπτει, βεβαίως, η ανάγκη ελέγχου και των αλγορίθμων. Και επειδή το θέμα της εκδήλωσης αφορά πέρα από τα ευεργετικά χαρακτηριστικά και τα ρίσκα αυτής της μετάβασης, το ρίσκο εδώ είναι να υπάρχει αδιαφάνεια στους ίδιους τους αλγορίθμους. Δηλαδή όσο θα πηγαίνουμε προς αυτή την κατεύθυνση, πρέπει τόσο η στρατηγική και τα τεχνολογικά σχήματα όσο και οι αλγόριθμοι που θα χρησιμοποιούνται να είναι διαφανείς. Να τίθενται στον έλεγχο της δημόσιας σφαίρας και στη δημόσια συζήτηση – έστω από τους ειδικούς που μπορούν να τους διαβάσουν – αλλά να μην είναι κάτι το οποίο δρα σε σιλό. Γιατί εδώ υπάρχει ο κίνδυνος, οι ίδιοι οι αλγόριθμοι να αναπαράγουν τις προκαταλήψεις τις δικές μας ή του σχεδιαστή τους και εν τέλει να προκύπτουν αποτελέσματα τα οποία δεν δρουν ευεργετικά για τη Δημοκρατία» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Κλείνοντας, τόνισε ότι η εφαρμογή του κυβερνητικού προγράμματος για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας θα είναι καταλυτική όχι μόνο στην αλληλεπίδραση του πολίτη με το Δημόσιο, αλλά και στην επικράτηση της διαφάνειας στο κράτος.
