Το ημερολόγιο δείχνει 17 Απρίλιου του 1924. Στο Πανεπιστήμιο Αθηνών λαμβάνει χώρα «ο εορτασμός της εκατονταετηρίδος του θανάτου του Βύρωνος». Εχουν περάσει 100 χρόνια από τον θάνατο του μεγάλου ρομαντικού από ρευματικό πυρετό στο πολιορκημένο Μεσολόγγι, για την ελευθερία μιας πατρίδας που δεν ήταν η δική του, και ήδη το πρόσωπό του έχει περάσει στη σφαίρα της μυθολογίας. Παρομοιάζεται με μάρτυρες, «ως ο Αγιος Δημήτριος και ο Αγιος Σεβαστιανός» από τον εξέχοντα οικονομολόγο Ανδρέα Ανδρεάδη και αποθεώνεται από τον Κωστή Παλαμά: «Κι αν έζησες Διόνυσος, ξεψύχησες Μεσσίας».
Στις 11 Δεκεμβρίου, η Εταιρεία για τον Ελληνισμό και τον Φιλελληνισμό τιμά ξανά τον πολύπλευρο ρόλο του Λόρδου Βύρωνα στην εθνική ανεξαρτησία της Ελλάδας με τη διοργάνωση σε συνεργασία με τη βρετανική πρεσβεία μιας σημαντικής, πολύπλευρης εκδήλωσης στο Μέγαρο Μουσικής με κεντρικό ομιλητή τον Ρόντρικ Μπίτον, καθηγητή της έδρας Κοραή στο Κινγκς Κόλετζ, ειδικό στο έργο και στη ζωή του Λόρδου Βύρωνα και συγγραφέα του βιβλίου «Ο πόλεμος του Μπάιρον» (εκδ. Πατάκη). Την ίδια στιγμή εγκαινιάζει μία σημαντική έκθεση στην οποία παρουσιάζονται προσωπικά αντικείμενά του, ενώ θα ακολουθήσει και συναυλία φιλελληνικής, κλασικής μουσικής.
Ο φιλέλληνας που εμπνέει
Ο 6ος βαρόνος Μπάιρον γεννήθηκε το 1788 στο Λονδίνο. Πέθανε στα 36 του χρόνια. Ενας σύντομος και πολυκύμαντος βίος. Δεινός ποιητής, διαβόητος εραστής, ο κορυφαίος ίσως ρομαντικός της εποχής του που εγκατέλειψε την ποίηση για την πράξη, τους στίχους για την επανάσταση.
Η έκθεση παρουσιάζει περισσότερα από 100 προσωπικά του αντικείμενα. Μεταξύ άλλων περιλαμβάνει ξίφη του, παλάσκες, μαχαίρια του, την ταμπακοθήκη του, τον καθρέφτη του και πολλά ακόμη αντικείμενα. Την ίδια στιγμή παρουσιάζονται πίνακες εμπνευσμένοι από τη ζωή και τη δράση του στην Ελλάδα, πορτρέτα του, αλλά και απεικονίσεις του σε κάθε λογής αντικείμενα τέχνης, όπως γλυπτά ρολόγια, πιάτα πορσελάνης, φιγούρες πορσελάνης, βάζα, φλιτζάνια και άλλα. «Η έκθεση παράλληλα δείχνει πως οι βυρωνικοί ήρωες από τα ποιητικά έργα του Λόρδου Βύρωνα, όπως ο Γκιαούρης για παράδειγμα, μετατράπηκαν προοδευτικά στην ευρωπαϊκή τέχνη της δεκαετίας του 1820 σε αγωνιστές της Ελληνικής Επανάστασης» εξηγεί μιλώντας στο «Βήμα» ο Φώτης Παπαθανασίου, μέλος του ΔΣ της Εταιρείας για τον Ελληνισμό και τον Φιλελληνισμό.
Τα προσωπικά αντικείμενα του Λόρδου Βύρωνα που θα εκτεθούν κρύβουν μάλιστα μία ενδιαφέρουσα ιστορία. Οπως αναφέρει ο κ. Παπαθανασίου, μετά τον θάνατό του τα παρέλαβε ο αμερικανός Τζόρτζ Τζάρβις, υπαρχηγός του Βύρωνα στο Μεσολόγγι. «Από τον Τζάρβις, ο οποίος πέθανε στο Αργος μετά τη ναυμαχία του Ναβαρίνου, τα αντικείμενα αυτά παρέλαβαν ο μεγάλος φιλέλληνας στρατιωτικός ιατρός Σάμιουελ Χάου και ο Τζόναθαν Πεκαμ Μίλερ» εξηγεί.
Αξίζει να σημειωθεί ότι και οι τρεις αυτοί αμερικανοί φιλέλληνες ήρθαν στην Ελλάδα να πολεμήσουν, εμπνευσμένοι από τον Λόρδο Βύρωνα. Μάλιστα χάρη στο ποιητικό του έργο και ειδικά χάρη στο «Προσκύνημα του Τσάιλντ Χάρολντ» (ήταν το δημοφιλέστερο λογοτεχνικό έργο στις ΗΠΑ τη δεκαετία του 1820) συγκεντρώθηκαν με εράνους που οργάνωσε ο Σάμιουελ Χάου το 1828 τεράστια ποσά, τα οποία αποτέλεσαν την πρώτη και σημαντικότερη ξένη βοήθεια που έλαβε το νεοσύστατο ελληνικό κράτος.
Τα αντικείμενα του Λόρδου Βύρωνα κατέληξαν εν τέλει στην οικογένεια του Χάου και τα κληρονόμησε η μικρότερη κόρη του, η οποία και δώρισε το εμβληματικό κράνος του Λόρδου Βύρωνα στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο Αθηνών το 1926. Τα υπόλοιπα αντικείμενα ανήκουν σήμερα στην πλούσια συλλογή της Εταιρείας για τον Ελληνισμό και τον Φιλελληνισμό.
«Η ανάδειξη του φιλελληνικού φαινομένου και της έκτασής του στις τέχνες, αλλά κυρίως η πολιτική και πολιτισμική του διάσταση είναι σήμερα πιο επίκαιρη από ποτέ» σημειώνει ο κ. Παπαθανασίου. «Οχι μόνο εξαιτίας του φυσικού οροσήμου των 200 ετών από την επέτειο του 1821, αλλά και λόγω της βλάβης που έχει επιφέρει στην εικόνα της χώρας η υπόθεση της κρίσης. Ακόμη δε περισσότερο εν όψει των τεραστίων προκλήσεων που παρουσιάζονται στο σημερινό γεωπολιτικό περιβάλλον».
Την ίδια στιγμή η μουσική συναυλία που πλαισιώνει την εκδήλωση έρχεται να αναδείξει τον σημαντικό ρόλο της μουσικής στο φιλελληνικό κίνημα. Τα τραγούδια αυτά συνθέτονταν είτε με σκοπό να ερμηνεύονται σε συναυλίες-εράνους υπέρ του αγώνα των Ελλήνων είτε υπό τη μεγάλη καλλιτεχνική επιρροή του φιλελληνικού κινήματος. Στην περίπτωση του Λόρδου Βύρωνα βέβαια όπως αναφέρει ο κ. Παπαθανασίου η επιλογή έχει να κάνει και με το γεγονός ότι πολλοί συνθέτες θαύμαζαν τον μεγάλο ποιητή και έγραψαν τραγούδια πάνω στην ποίησή του, ακόμη και μείζονα έργα όπως ο «Μάνφρεντ» του Σούμαν ή ο «Κουρσάρος» του Βέρντι.
Η έκθεση θα είναι επισκέψιμη και εκτός της εκδήλωσης, στους χώρους της Μουσικής Βιβλιοθήκης Λίλιαν Βουδούρη του Συλλόγου Φίλων της Μουσικής (Βασ. Σοφίας & Κόκκαλη 1).Διάρκεια από 9 έως και 13 Δεκεμβρίου. Ωρες λειτουργίας: 10.00-16.30.
