Θηλασμός: Όσα πρέπει να γνωρίζω

Γράφουν οι:
Σοφία Δήμου & Ευτυχία Καπεντζώνη,
Ομάδα Μητρικού Θηλασμού ΜΗΤΕΡΑ
Μαγδαληνή Σπανού,
Μαία, Υποδιευθύνουσα Μαιευτικής Κλινικής ΜΗΤΕΡΑ

Θηλασμός, μία λέξη με χιλιάδες συναισθήματα. Συναισθήματα αγάπης, χαράς, ευτυχίας, αλλά και συναισθήματα άγχους για το άγνωστο αυτό ταξίδι που ξεκινάει αμέσως μετά τον τοκετό.

Το μητρικό γάλα είναι η ιδανική τροφή για τα βρέφη και ο μητρικός θηλασμός είναι μια απόλυτα φυσική διαδικασία. Παρόλα αυτά, είναι καλό όλες οι μέλλουσες μητέρες να ενημερώνονται για τα οφέλη του μητρικού θηλασμού και να εκπαιδεύονται σ’ αυτή την μοναδική λειτουργία.

Είναι σημαντικό, όλες οι μητέρες να γνωρίζουν τους μηχανισμούς που συμβάλουν στην παραγωγή του μητρικού γάλακτος. Το μητρικό γάλα ξεκινάει να παράγεται στο τελευταίο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Η ποσότητα του αυξάνεται μετά τον τοκετό ακολουθώντας το νόμο της «ζήτησης και της προσφοράς». Όσο περισσότερο θηλάζει ένα νεογνό, τόσο περισσότερο γάλα παράγεται. Τις τέσσερις  πρώτες ημέρες παράγεται το «πρωτόγαλα» ή αλλιώς «πύαρ», το οποίο χαρακτηρίζεται και ως το «πρώτο εμβόλιο» στα νεογνά, χάρη στα πολύτιμα αντισώματα που περιέχει. Μετά την 4^η ημέρα η σύσταση αλλάζει και ξεκινάει να παράγεται το μεταβατικό γάλα, ενώ μετά την 14^η ημέρα το ώριμο γάλα.

Παράλληλα, η παραγωγή μητρικού γάλακτος, αν και μικρή στο ξεκίνημα του θηλασμού, καλύπτει απόλυτα τις ανάγκες των νεογνών, αρκεί να σκεφτούμε ότι τις πρώτες 2 ημέρες το στομάχι τους μοιάζει με ένα κεράσι. Η χωρητικότητα του στομάχου των νεογνών τις πρώτες 2 ημέρες κυμαίνεται μεταξύ 5-15 ml, την 3^η ημέρα μεταξύ 15-30 ml και μετά την 5^η ημέρα φτάνει ακόμα και στα 60ml.

Η συχνότητα των θηλασμών είναι σημαντική για την αύξηση της παραγωγής του μητρικού γάλακτος, καθώς και απαραίτητη για την κάλυψη των αναγκών των νεογνών. Ο στόχος είναι τα νεογνά να θηλάζουν τουλάχιστον 8-12 φορές καθ όλη τη διάρκεια της ημέρας, με απεριόριστη διάρκεια. Το καλύτερο ξεκίνημα του θηλασμού πραγματοποιείται στα πρώτα σημάδια της πείνας, δηλαδή όταν αρχίζει να είναι ανήσυχο  και να φέρνει τα χέρια του στο στόμα. Το κλάμα αποτελεί την τελευταία ένδειξη πείνας, όπου το νεογνό διεκδικεί αρκετά πεινασμένο το θηλασμό. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει πρώτα το νεογνό να ηρεμεί στην αγκαλιά και στη συνέχεια να πραγματοποιείται η προσπάθεια  θηλασμού.

Εκτός όμως από τη συχνότητα και τη διάρκεια των θηλασμών, για την παραγωγή γάλακτος είναι σημαντική και η προσκόλληση του νεογνού στο μαστό. Οι μητέρες θα πρέπει να εκπαιδεύσουν τα νεογνά τους να θηλάζουν, πραγματοποιώντας ένα μεγάλο άνοιγμα στο στόμα, ώστε να συλλαμβάνουν μέρος ή όλη τη σκούρα περιοχή του μαστού (θηλαία άλω) και όχι μόνο τη θηλή. Αυτό επιτυγχάνεται, δοκιμάζοντας τις διάφορες θέσεις και στάσεις θηλασμού όπως η «αντίστροφη αγκαλιά», η «ξαπλωτή θέση», η «κλασική» και η «θέση rugby».  Με αυτόν τον τρόπο, τα νεογνά σιτίζονται επαρκώς, καθώς «πιέζουν» τα σωστά σημεία για την εκροή γάλακτος, ερεθίζουν το μαστό για να παραχθεί γάλα και δεν τραυματίζουν τις θηλές, λόγω της φυσικής λίπανσης που υπάρχει στην περιοχή.

Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε την επαφή δέρμα με δέρμα. Μια επαφή που είναι καλό να ξεκινά αμέσως μετά τον τοκετό, καθώς ενισχύει το δεσμό μητέρας – παιδιού, δημιουργεί την ιδανική θερμοκρασία στο σώμα του νεογνού, ενώ βοηθά  στην επιτυχή έναρξη και συνέχιση του θηλασμού.

Αγκαλιάστε τα μωρά σας και αφεθείτε μαζί τους σε ένα μαγικό ταξίδι που ξεκινά με το μητρικό θηλασμό.