Το όνομα της Σάντι Σράιερ δεν είναι ιδιαιτέρως γνωστό. Ωστόσο, η 83χρονη ιστορικός μόδας από το Ντιτρόιτ διαθέτει τη μεγαλύτερη ιδιωτική συλλογή υψηλής ραπτικής παγκοσμίως. Ο «θησαυρός» της περιλαμβάνει 15.000 δημιουργίες θρύλων του χώρου όπως η Σανέλ, ο Μπαλενσιάγκα, ο Ιβ Σεν Λοράν, ο Βαλεντίνο, η Μέρι Κουάντ και πολλοί ακόμη, ενώ περιλαμβάνει ρούχα, αξεσουάρ, εσώρουχα, φωτογραφίες ακόμη και σκίτσα τα οποία καλύπτουν χρονικά ολόκληρο τον 20ό αιώνα. Στο πλαίσιο αυτό, η απόφαση του Ινστιτούτου Ενδύματος του Μητροπολιτικού Μουσείου της Νέας Υόρκης να της αφιερώσει την επικείμενη φθινοπωρινή έκθεσή του στο πλαίσιο των εορτασμών των 150 χρόνων του Ιδρύματος παρουσιάζει αναμφίβολα ενδιαφέρον.
Η έκθεση «Σε αναζήτηση της μόδας: Η συλλογή της Σάντι Σράιερ» (In pursuit of fashion: The Sandy Schreier collection) εγκαινιάστηκε στις 28 Νοεμβρίου και θα παραμείνει σε λειτουργία ως τις 15 Μαρτίου 2020. Θα εκτεθούν 80 από τα 165 αντιπροσωπευτικά «κομμάτια», τα οποία η συλλέκτρια αποφάσισε να δωρίσει στο Μουσείο. Κατά κύριο λόγο το κοινό θα έχει την ευκαιρία να θαυμάσει δημιουργίες γαλλικής αλλά και αμερικανικής μόδας, οι οποίες εκτείνονται από το 1908 ως το 2004.
Πέρα από φορέματα και σύνολα των προαναφερθέντων διάσημων δημιουργών ξεχωρίζουν διάφορα, ακόμη, εκθέματα. Ανάμεσά τους το βραδινό φόρεμα του αμερικανού σχεδιαστή Γκίλμπερτ Αντριαν (χρονολογείται στα 1945), ενός δημιουργού ο οποίος πέρα από τη γυναικεία μόδα διακρίθηκε για τα περίφημα καπέλα του αλλά και για τα κοστούμια που υπέγραψε για ταινίες του Χόλιγουντ. Ξεχωρίζει επίσης το σύνολο του ισπανού σχεδιαστή Μαριάνο Φορτούνι (Mariano Fortuny y Madrazo), ο οποίος παράλληλα υπήρξε ζωγράφος και φωτογράφος, προερχόμενος από καλλιτεχνική οικογένεια της Γρανάδας. Επιπροσθέτως, αξίζει να αναφερθεί και το σύνολο του αφροαμερικανού σχεδιαστή Πάτρικ Κέλι (Φθινόπωρο-Χειμώνας 1988-1989) ο οποίος απέκτησε ιδιαίτερη φήμη στη Γαλλία.
Η Σράιερ ουδέποτε φορά η ίδια τους «θησαυρούς» της συλλογής της. Τους αντιμετωπίζει σαν πολύτιμους πίνακες ζωγραφικής, ιστορικές γκραβούρες ή πολύτιμα γλυπτά. «Αν διέθετα έναν Πικάσο δεν θα τον κουβαλούσα στην πλάτη μου» συνηθίζει να λέει. Ωστόσο, κάποια από τα πολύτιμα αποκτήματά της έχουν κατά καιρούς φορεθεί από διάσημες γυναίκες όπως η Τζάκι Κένεντι, η Τουίγκι και η Ρίτα Χέιγουορθ.
Συλλέκτρια από… κούνια!
Η δωρεά της Σράιερ στο Μητροπολιτικό Μουσείο όχι μόνο εμπλουτίζει τις συλλογές του Ινστιτούτου Ενδύματος αλλά προσφέρει και πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο που λειτούργησε η ίδια εδώ και πολλές δεκαετίες. Αρχισε να συλλέγει σε ηλικία τριών ή τεσσάρων ετών. Από την εποχή, δηλαδή, που ο πατέρας της την έπαιρνε μαζί του στο τοπικό κατάστημα της διάσημης αλυσίδας ενδυμάτων στην οποία εργαζόταν ο ίδιος. Η μικρή συνήθιζε να ξεφυλλίζει τα λαμπερά περιοδικά μόδας, γεγονός που τραβούσε την προσοχή των πλούσιων γυναικών οι οποίες αποτελούσαν την πελατεία του καταστήματος. «Εμοιαζα με τη Σίρλεϊ Τεμπλ κι έχω φωτογραφίες που το αποδεικνύουν» δήλωσε πρόσφατα η Σράιερ σε συνέντευξή της στην «Washington Post». «Θα σου στείλω ένα δωράκι, γλυκιά μου» συνήθιζαν να της λένε οι πελάτισσες και κατά κανόνα της χάριζαν, όντως, δημιουργίες υψηλής ραπτικής τις οποίες είχαν φορέσει μία, μόνο, φορά, ακόμη και καμία. Ετσι άρχισε να «χτίζει» σιγά-σιγά τη συλλογή με τα «ωραία φορέματα», όπως τα αποκαλούσε τότε. Ωστόσο, όταν σε ένα Halloween η μητέρα της πρότεινε να χρησιμοποιήσει ως στολή ένα απ’ αυτά, η μικρή έγινε έξαλλη και αρνήθηκε πεισματικά.
Οπως πολλές γυναίκες της γενιάς της, η Σάντι μετατράπηκε σχεδόν εν μιά νυκτί από μαθήτρια σε σύζυγο. Ο σύντροφος της ζωής της ήταν δικηγόρος, γνωρίζονταν από τα 13 τους και μαζί του έκανε τα πρώτα της ταξίδια στην Ευρώπη. Επισκεπτόταν μουσεία και προσπαθούσε να έρθει σε επαφή με τους διευθυντές προκειμένου να τους ρωτήσει πώς θα έβλεπαν το ενδεχόμενο να φιλοξενήσουν εκθέσεις μόδας οι οποίες, τότε, ήταν κάθε άλλο παρά συνηθισμένες. Η ίδια ανέκαθεν αντιμετώπιζε τις δημιουργίες των διάσημων σχεδιαστών ως μορφή τέχνης την οποία αξίζει να κυνηγήσει κανείς με το πάθος του συλλέκτη.
«Η πίστη της Σράιερ στη δυνατότητα της μόδας να ανυψωθεί στο επίπεδο του αισθητικού αριστουργήματος και η βεβαιότητά της σχετικά με την καλλιτεχνική σημασία της προηγήθηκαν της περιόδου των εξαιρετικά επιτυχημένων εκθέσεων μόδας του Μητροπολιτικού Μουσείου, οι οποίες σπάνε το ένα ρεκόρ επισκεψιμότητας μετά το άλλο».
Στην αρχή το πάθος της Σράιερ δεν κόστιζε πολύ λέει η Τζέσικα Ρίγκαν, επιμελήτρια της έκθεσης. Εβρισκε αριστουργήματα σε σκονισμένα καταστήματα vintage για λίγα σεντς. Οταν, αργότερα, αποδείχθηκε κοστοβόρο, η ίδια καθιερώθηκε ως ειδική στα κοστούμια των ταινιών του Χόλιγουντ – το έτερο πάθος της – και άρχισε να παραδίδει μαθήματα προκειμένου να κερδίζει χρήματα και να διευρύνει τη συλλογή της.
