Οι µεγάλες ελληνικές τράπεζες ανακοίνωσαν ήδη στο ευρύ αποταµιευτικό κοινό ότι σκοπεύουν να µειώσουν έτι περαιτέρω τα επιτόκια καταθέσεων.
Στην ουσία να τα µηδενίσουν, επιβεβαιώνοντας ότι από το νέο έτος και η Ελλάδα θα εισέλθει στον κύκλο των αρνητικών επιτοκίων, όπως έχει συµβεί µε όλες τις χώρες της ευρωζώνης.
Είναι αυτή η εξέλιξη αποτέλεσµα των ξεχωριστών νοµισµατικών συνθηκών που επικράτησαν σε ολόκληρο τον κόσµο και ιδιαιτέρως στην Ευρώπη, η οποία υποφέρει από χαµηλούς ρυθµούς ανάπτυξης.
Η απειλή της ύφεσης έχει αναγκάσει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να επιβάλει καθεστώς αρνητικών επιτοκίων και να λάβει πλήθος άλλων µέτρων προκειµένου να στρέψει κρίσιµους πόρους προς τις επενδύσεις και έτσι να αποφύγει τον κίνδυνο ιαπωνοποίησης της ευρωπαϊκής οικονοµίας.
Μέχρι τώρα τα αποτελέσµατα είναι πενιχρά παρά τις αλλεπάλληλες µειώσεις επιτοκίων.
Οι ρυθµοί ανάπτυξης παραµένουν υποτονικοί, στα επίπεδα του 1% µε 1,2%, γεγονός που φανερώνει ότι τα νοµισµατικά µέτρα δεν είναι ικανά από µόνα τους ούτε να υποκαταστήσουν ούτε να ανατρέψουν άλλες δεσµευτικές πλευρές της ευρωπαϊκής πολιτικής.
Δυστυχώς η Ευρώπη γηράσκει, η δηµοσιονοµική της πολιτική παραµένει ακραία συντηρητική και η ηγεσία της φαντάζει µικρή και ανήµπορη, χωρίς εµπνεύσεις, δυνάµεις και δυνατότητες να αντιδράσει όπως οι περιστάσεις απαιτούν.
Θα χρειαστεί κατά τα φαινόµενα αρκετός χρόνος και θα απαιτηθεί η ανάληψη θαρραλέων και ριζοσπαστικών πολιτικών για να ξεφύγει η Ευρώπη από τον λεγόµενο ιαπωνικό κύκλο στασιµότητας.
Οπως και να έχει πάντως, αυτή είναι µια πρωτόγνωρη κατάσταση για τους έλληνες αποταµιευτές, που είχαν συνηθίσει σε υψηλές αποδόσεις τις προηγούµενες δεκαετίες και θεωρούσαν την αποταµίευση συνθήκη ασφάλειας και πηγή εισοδήµατος.
Τώρα το κίνητρο της απόδοσης εκλείπει και η διακράτηση ρευστών διαθεσίµων καθίσταται ζηµιογόνος. Το χρώµα του χρήµατος παύει να είναι λαµπερό, κοινώς γκριζάρει.
Σε λίγο, σε επόµενο στάδιο, οι τράπεζες θα ζητούν φύλακτρα για τις καταθέσεις, το κεφάλαιο, το όποιο κεφάλαιο, θα αποµειώνεται αντί να αβγατίζει.
Πράγµα που σηµαίνει ότι τα µετρητά χάνουν την αξία τους, το χρώµα του χρήµατος αλλάζει και οι διαθέτοντες ρευστά διαθέσιµα οφείλουν άλλη στάση και συµπεριφορά.
Είναι πλέον υποχρεωµένοι να αναζητήσουν άλλες επενδύσεις, να βρουν αποδοτικότερες τοποθετήσεις, να στραφούν σε µετοχές, σε πιο σύνθετα προϊόντα, είτε τέλος να αναλάβουν το ρίσκο και να στήσουν δικές τους παραγωγικές ή εµπορικές δραστηριότητες.
Οσοι έχουν αίσθηση των οικονοµικών συνθηκών προτρέπουν τους έχοντες και κατέχοντες να στραφούν σε τίτλους και δραστηριότητες που αντικρίζονται στην πραγµατική οικονοµία.
Και επιµένουν ότι οι έχοντες οικονοµικές δυνατότητες έχουν και την ευκαιρία να συντονιστούν µε την ελληνική προσπάθεια αναγέννησης και ανασυγκρότησης, να εκµεταλλευθούν δηλαδή τις συνθήκες εξόδου από την κρίση που τείνουν να διαµορφωθούν στη χώρα µας και να αναλάβουν επιχειρηµατικές και επενδυτικές πρωτοβουλίες.
Είναι αυτή µια πρόκληση ξεχωριστή και οικονοµικά ορθολογική µπορεί να πει κανείς.
Οσοι πιστεύουν στην έξοδο από την κρίση και θεωρούν ότι η Ελλάδα έχει την ευκαιρία για ένα νέο ξεκίνηµα, µπορούν στις παρούσες συνθήκες να διαµορφώσουν και τη δική τους ευκαιρία.
Δεν είναι πολλές οι φορές άλλωστε στην Ιστορία όπου µπορούν να συντονισθούν οι ευκαιρίες µιας χώρας µε τις επιθυµίες των πολιτών και το ευρύτερο περιβάλλον…
