Νίκος Χατζηελευθερίου: Η ζωή χωρίς μουσική θα ήταν ένα λάθος

Την Παρασκευή 29 Νοεμβρίου στις 20:30 μ.μ. στην αίθουσα Ωδείο Φίλιππος Νάκας παρουσιάζεται από το κιθαριστικό σύνολο Guitarte η συναυλία με τίτλο “4 Concerti Grossi”, a preparar l’ avvenire. Η βραδιά περιλαμβάνει μουσική των συνθετών Corelli, Geminiani, Händel, Vivaldi σε μεταγραφή για 7 κιθάρες από τον Νίκο Χατζηελευθερίου.

Η μουσική της εποχής του Μπαρόκ, για πολλούς μουσικούς, αποτελεί χώρο έρευνας και ανάδειξης ιστορικών και στιλιστικών ερμηνευτικών προσεγγίσεων. Για άλλους, πάλι, είναι πεδίο πειραματισμών και τολμηρών διασκευών. Το Guitarte παρουσιάζει λοιπόν, τέσσερα Concerti grossi σε μεταγραφές για 5 έως 7 κιθάρες, με τους κιθαρίστες σε εναλλασσόμενους ρόλους, soli και tutti. Η μουσική των Händel, Vivaldi, Corelli, Geminiani, με τον ήχο της σημερινής κιθάρας, σε απόδοση για κιθαριστικό σύνολο, διεκδικεί μια θέση, στο σύγχρονο ηχητικό περιβάλλον, για όσους αγαπούν να απολαμβάνουν τη μουσική του 17ου και 18ου αιώνα.

Η σχέση του συνόλου Guitarte με τα κονσέρτα που περιέχονται στο τελευταίο τους CD με τον ομώνυμο τίτλο, ξεκινά από τη σπουδή και τη μελέτη έργων της εποχής για λαούτο (J. S. Bach, S. L. Weiss, A. Vivaldi κ.ά.), περνάει από μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα πορεία (από τα μαθητικά ακόμη χρόνια) μεκιθαριστικά σύνολα κι έχει ως τελευταίο σημείο αναφοράς το έργο του J. S. Bach – Musikalisches Opfer (BWV 1079), το οποίο ηχογράφησε το σύνολο στο προηγούμενο CD Traces.

Ο Νίκος Χατζηελευθερίου, μιλά στο vima.gr για τη συναυλία, την δημιουργία του κιθαριστικού συνόλου Guitarte, για την μουσική αλλά και το τραγούδι που θυμάται από την παιδική του ηλικία. Πριν φθάσουμε στην συνέντευξη, να θυμηθούμε ότι σπούδασε κιθάρα με τον Βαγγέλη Μπουντούνη στο Εθνικό Ωδείο Αθηνών, Ανώτερα Θεωρητικά και σύνθεση με τον Διαμαντή Διαμαντόπουλο στο Ωδείο Atheneaum. Έχει στο ενεργητικό του πλήθος εμφανίσεων, κυρίως με σύνολα μουσικής δωματίου, συμμετοχές σε διεθνή φεστιβάλ και διοργανώσεις, ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές ηχογραφήσεις, δισκογραφία και εκδόσεις. Ο Νίκος Χατζηελευθερίου, σιδάσκει στο Εθνικό Ωδείο Αθηνών και στα Δημοτικά Ωδεία Κορυδαλλού και Μοσχάτου, έχοντας ήδη αναδείξει μια τάξη κιθαριστών με έντονη παρουσία.

Ποια η αιτία και η αφορμή για την δημιουργία του Guitarte; Και ποιος ο στόχος του; «Η αιτία και η αφορμή βρίσκεται στην αγάπη μας για τη μουσική και την κιθάρα. Τα μέλη του Guitarte υπήρξαν μαθητές μου με διάφορους τρόπους στα ωδεία. Ξεκινήσαμε από αυτή τη σχέση να ζούμε με τη μουσική και βρεθήκαμε ως συνάδελφοι να ζούμε μαζί μουσικά κοντά 15 χρόνια… Ο στόχος είναι να υπερβούμε το όργανο ως μέσον και να δημιουργήσουμε με πιο ανοιχτούς ορίζοντες.» Πόσο δύσκολο (ή εύκολο) είναι σήμερα ένας νέος άνθρωπος να ασχοληθεί με τη μουσική; Δεν εννοώ μόνο τις σπουδές αλλά και την επαγγελματική – οικονομική εξέλιξη;

«Εύκολα μπορεί κανείς να ασχοληθεί ερασιτεχνικά με τη μουσική. Ως επαγγελματίας έχει να αντιμετωπίσει πράγματι μεγάλες δυσκολίες διότι η «δουλειά» μας απευθύνεται στην κορυφή της πυραμίδας των αναγκών της κοινωνίας (καλώς ή κακώς). Βέβαια ως επάγγελμα η μουσική, θα έλεγα ότι σε διαλέγει εκείνη…και όχι το αντίθετο.» Εσείς πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τη μουσική και δη με την κιθάρα; «Τη μουσική και την κιθάρα ως απλή απασχόληση τη βρήκα παντού. Στο σπίτι, στο δρόμο…παντού την έβρισκα μπροστά μου, άρα.. μέσα μου. Από κάποιο σημείο και μετά (από τα 15 περίπου) όλη μέρα έπαιζα κιθάρα… Τα υπόλοιπα ήρθαν φυσιολογικά.» Στη διαδρομή σας στη μουσική τι κρατάτε και τι πετάτε; «Μάλλον διαθέτω επιλεκτική μνήμη. Έτσι δε μπορώ να πω ότι θέλω να πετάξω κάτι. Κρατώ ως κόρη οφθαλμού την αγάπη που έχω πάρει, από τους μαθητές μου στα ωδεία, τους συνεργάτες μου και το κοινό. Ζεις πολύ ωραία με τη μουσική.» Ποιο τραγούδι, μουσικό θέμα ή κάτι άλλο είναι το πρώτο που θυμάστε από την παιδική σας ηλικία και γιατί; «Πολύ δύσκολη ερώτηση διότι η απάντηση μου πιθανόν να απογοητεύσει τους φίλους της κλασικής μουσικής. Μου έλεγαν οι γονείς μου και τα μεγαλύτερα αδέρφια μου ότι πολύ μικρός πριν τη σχολική ηλικία, τραγουδούσα και θαύμαζα τον λαϊκό τραγουδιστή Γιάννη Πουλόπουλο. Προσπαθούσα να του μοιάζω!!! Μάλιστα μου διηγούνται περιστατικά όπου επέστρεφα στο σπίτι με παχυλές αμοιβές τραγουδώντας σε εργάτες οικοδομών στη γειτονιά!!! Νομίζω λοιπόν ότι οφείλω μίαν μνεία…»

Πού μεγαλώσατε και ποιες είναι οι παιδικές σας αναμνήσεις; «Μεγάλωσα σε μια λαϊκή συνοικία. Στη Νίκαια του Πειραιά. Μπάλα, παιχνίδι, παρέες, βόλτα και πολλή μουσική συνθέτουν το παζλ των αναμνήσεων.» Τα επόμενά σας σχέδια; Είτε σε ατομικό επίπεδο ή σε επίπεδο κουαρτέτου; «Με το Guitarte θα ακολουθήσουν συναυλίες με αυτό το υλικό και όχι μόνο… Παράλληλα ετοιμάζουμε την έκδοση των έργων του H.Villa – Lobos με πρωτοβουλία του μοναδικού μας συνόλου. Δουλεύω τις εκδόσεις των μεταγραφών μου από τον μουσικό οίκο Παπαγρηγορίου -Νάκας, ετοιμάζουμε να ηχογραφήσουμε με το συνθέτη Μιχάλη Τρανουδάκη έναν κύκλο τραγουδιών για κιθάρα και φωνή, ετοιμαζόμαστε να εκδώσουμε στα Ισπανικά το cd «Vertigo» με τον Περουλή Σακελλαρίδη, ετοιμάζουμε νέες εμφανίσεις με τον Βασίλη Νικολαΐδη και… βλέπουμε.» Και κάτι ακόμη: γιατί να έρθει κάποιος στη συναυλία σας;

«Για τον Χέντελ, τον Βιβάλντι τον Κορέλι τον Τζεμινιάνι. Για την απόδοση τέτοιων έργων πρώτη φορά από κιθάρες. Γιατί η μουσική πρέπει να παίζεται ζωντανά και να την ακούμε μαζί με άλλους. Γιατί θα μπορούσα να σας καλύψω πολλές σελίδες με τους λόγους και θα σας κούραζα. Ας αρκεστώ μόνο να αντιγράψω τον Νίτσε: Γιατί η ζωή χωρίς μουσική θα ήταν ένα λάθος.»

Πρόγραμμα

Α. Corelli: Concerto Grosso Op.6 No.2 in F major Μεταγραφή (in A major) Νίκος Χατζηελευθερίου για 7 κιθάρες

1. Vivace-Allegro-Adagio 2 Allegro 3. Grave-Largo 4. Allegro

F. Geminiani: Concerto Op. 3 No. 1 in D major Μεταγραφή Νίκος Χατζηελευθερίου για 5 κιθάρες 5. Adagio-Allegro 6. Adagio 7. Allegro

G. F. Händel: Concerto in D minor Op. 6 No. 10 Μεταγραφή Νίκος Χατζηελευθερίου για 5 κιθάρες 8. Overture-Allegro 9. Air 10. Allegro 11. Allegro 12. Allegro moderato

Α. Vivaldi: Concerto Grosso Op. 3 No. 8 in A minor Μεταγραφή (in B minoir) Μεταγραφή Paul Gerrits-Jacques Chardonnet για 7 κιθάρες

13. Allegro 14. Larghetto e spiritoso 15. Allegro

Βιογραφικό Guitarte ensemble :

Το Guitarte ensemble ιδρύθηκε το 2005 και διευθύνεται από τον Νίκο Χατζηελευθερίου, με συνοδοιπόρους τους Χρήστο Φάκλαρη, Φραγκούλη Καραγιαννόπουλο, Άννα Σαρτζίδου και Μαρία Παπαμιχαήλ. Από το 2015 στο σχήμα συμμετέχουν και οι Χριστίνα Πολυκρέτη και Νεκτάριος Σακελλαρίου. Έχοντας κοινή τους αφετηρία την κιθάρα στοχεύουν στη δημιουργία ενορχηστρωτικής δυναμικής, χωρίς την αφαίρεση όγκου, συνηχήσεων, αρμονικού εύρους, διατηρώντας, δηλαδή, τονχαρακτήρα της κλασικής κιθάρας ως solo όργανο. Αυτό το επιτυγχάνουν μέσα από την ανάδειξη νέων έργων, αλλά και μεταγραφών που βασίζονται σε αυτήν τη λογική. Το μουσικό σύνολο Guitarte έχει, μεταξύ άλλων, παρουσιάσει έργα των J. S. Bach, F. Geminiani, L. Boccherini, A. Schoenberg, B. Britten, D. Milhaud, N. Rota, αλλά και έργα Ελλήνων συνθετών, όπως των Μ. Θεοδωράκη, Μ. Χατζιδάκι, Δ. Φάμπα, Φ. Τσαλαχούρη, Γ. Βασιλαντωνάκη, Γ. Αγγελάκη, Μ. Κεφάλα, Ν. Παναγιωτάκη, κάποια από αυτά ειδικά γραμμένα για το σύνολο. Έχει, επίσης, δημιουργήσει σύνθετες μουσικές παραστάσεις με τραγούδι, αφήγηση, χορό, video art, όπως «Τα ημερολόγια ενός διαβόλου» (μουσική Ν. Χατζηελευθερίου, έργα Κ. Π. Καβάφη και Φ. Πεσσόα), τα «12 νυχτερινά» (μουσική Μ. Θεοδωράκη, κείμενα Ν. Τσιφόρου), το «Καταραμένο φίδι» του Μ. Χατζιδάκι (κείμενα Α. Πετράτου, θέατρο σκιών Άθω Δανέλλη), το δρώμενο «Ήχοι και μύθοι από την ιστορία και την περιπέτεια του αρχαίου πνεύματος» με σωζόμενα αποσπάσματα αρχ. ελληνικής μουσικής και τραγούδια σύγχρονων παραστάσεων αρχαίου δράματος, τη σκηνική μπαλάντα «Στο όνειρο ενός νηφάλια μεθυσμένου» (μουσική Μ. Θεοδωράκη για την παράσταση «Ένας όμηρος» του Μπ. Μπήαν) κ.ά. Τον Δεκέμβριο του 2013 κυκλοφόρησε το πρώτο CD του συνόλου «ΙΧΝΗ» με έργα των J. S. Bach, Μ. Χατζιδάκι, Γ. Αγγελάκη.