Υπάρχει πιθανότητα η επιλογή του Βερολίνου για την τριμερή συνάντηση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες με τον Νίκο Αναστασιάδη και τον Μουσταφά Ακιντζί να έχει και συμβολική σημασία;
Αυτό δεν αποκλείεται, άλλωστε, η πρωτεύουσα της Γερμανίας υπήρξε για δεκαετίες το σύμβολο μίας Ευρώπης χωρισμένης στα δύο και το Τείχος στεκόταν ως εμπόδιο στην επανένωση της χώρας και της ηπείρου. Το τελευταίο «Τείχος» επί ευρωπαϊκού εδάφους βρίσκεται σήμερα στη Λευκωσία, οπότε μένει να αποδειχθεί αν οι διήμερες συνομιλίες μπορούν να αποφέρουν κάποιο ουσιαστικό αποτέλεσμα, ώστε να αναζωογονηθεί η διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού που ναυάγησε στο Κραν Μοντανά της Ελβετίας το 2017.
Το πρώτο κομβικό σημείο θα είναι το «δείπνο των τριών» το βράδυ της Δευτέρας 25 Νοεμβρίου, στο ιστορικό και πολυτελέστατο ξενοδοχείο «Adlon», λίγα μέτρα από την Πύλη του Βρανδεμβούργου, όταν και θα φανεί αν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για να υπάρξουν επόμενα βήματα με ορίζοντα, ίσως, τη σύγκληση μίας πενταμερούς διασκέψεως με τη συμμετοχή των τριών εγγυητριών δυνάμεων (Ελλάδος, Τουρκίας, Ηνωμένου Βασιλείου) τους προσεχείς μήνες.
Είναι σαφές ότι υπάρχουν και άλλα γεγονότα που θα επηρεάσουν τους υπολογισμούς των δύο πλευρών, ένα εκ των οποίων είναι και οι προγραμματισμένες για την άνοιξη εκλογές στα Κατεχόμενα. Παράλληλα, θα διαφανεί στο δείπνο αν οι δύο ηγέτες θα βρουν κοινό τόπο επί των πολυσυζητημένων Όρων Αναφοράς ως θεμελίου για τα επόμενα στάδια των διαπραγματεύσεων.
Είναι ξεκάθαρο ότι οι συνομιλίες διεξάγονται υπό το πολύ τεταμένο κλίμα που επικρατεί στην Ανατολική Μεσόγειο εξαιτίας των υδρογονανθράκων. Το ζήτημα της έρευνας και εκμετάλλευσης των αποθεμάτων φυσικού αερίου και η άκρως επιθετική τακτική την οποία ακολουθεί η Άγκυρα σε όλη τη θαλάσσια περιοχή γύρω από την Κύπρου ρίχνει βαριά σκιά στις συνομιλίες.
Η τουρκική πλευρά εμφανίζεται αποφασισμένη να επιμείνει στη διασφάλιση με κάθε μέσο της πολιτικής ισότητας Ελληνοκυπρίων – Τουρκοκυπρίων σε όλα τα επίπεδα, με έμφαση στην αποτελεσματική συμμετοχή και στη διασφάλιση ότι θα απαιτείται έστω μία θετική ψήφους από τους Τουρκοκυπρίους για κάθε απόφαση. Παράλληλα, ζητεί να πάψουν οι κατά την άποψή της μονομερείς ενέργειες της Λευκωσίας στο θέμα των υδρογονανθράκων και δεν διαμορφωθεί ένας σαφής «οδικός χάρτης».
Από την άλλη πλευρά, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης αναμένεται να επιμείνει στην ανάγκη λύσης επί τη βάση της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, αλλά και στη συμπερίληψη του ζητήματος της κατάργησης των εγγυήσεων και της αποχώρησης των κατοχικών στρατευμάτων – ζήτημα που βρέθηκε στον πυρήνα και των συνομιλιών στο Κραν Μοντανά. Τόσο ο ίδιος όσο και ο Μουσταφά Ακιντζί κρατούν χαμηλούς τόνους και δεν εκδηλώνουν υψηλές προσδοκίες. Αυτό συμβαίνει και με τα Ηνωμένα Έθνη, καθώς ο Αντόνιο Γκουτέρες δεν επιθυμεί να επαναληφθεί το σκηνικό του Κραν Μοντανά.
Ποια η στάση της Αθήνας
Η Αθήνα τηρεί προσεκτική στάση ενόψει της τριμερούς του Βερολίνου. Τόσο επισήμως όσο και ανεπισήμως αποφεύγονται οι προβλέψεις. Στην παρούσα φάση, η κυβέρνηση Μητσοτάκη θέλει να αποφύγει την άμεση εμπλοκή της σε μία διαπραγμάτευση που θα μπορούσε να τη βυθίσει στα «σκοτεινά νερά» του Κυπριακού χωρίς ξεκάθαρη διέξοδο. Από την άλλη πλευρά, η Άγκυρα σίγουρα δεν έχει άμεση προτεραιότητα αποκλειστικά το Κυπριακό. Η κατάσταση στο νησί εντάσσεται στην ευρύτερη οπτική υπό την οποία η Τουρκία θεωρεί την Ανατολική Μεσόγειο, αυτή δηλαδή της δικής της παρουσίας ως περιφερειακής δύναμης.
