Πολλά έχουν γραφεί και μάλλον θα εξακολουθούν να γράφονται για εκείνο το μαθητικό (υποτίθεται) happening κατά την επίσημη παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου στην περιοχή της Νέας Φιλαδέλφειας και Νέας Χαλκηδόνας την ημέρα της μνήμης τού «Οχι». Αλλοι κατακρίνουν αυτή την άνοστη και κακόγουστη «επίδειξη» των δέκα ακτιβιστριών, που μεταμφιέστηκαν σε μαθήτριες για να καταγγείλουν τάχατες τους πολέμους, άλλοι πάλι, πιο ανοιχτόμυαλοι, είδαν την όλη performance ως μια αντίσταση κατά του απαίσιου κατεστημένου, κατά του κράτους, κατά των επισήμων κ.λπ.
Καπάκι μάς ήρθε και ένα κακογραμμένο «μανιφέστο» από τις ακτιβίστριες (που παρίσταναν τις μαθήτριες) στο οποίο από τη μία χαρακτηρίζουν την πράξη τους «καλλιτεχνική επέμβαση, κάτι σαν παιγνίδι», και από την άλλη την ανέβασαν στο αντιμιλιταριστικό επίπεδο: «τι κοινό μπορεί να ‘χει ο μιλιταρισμός με την ελευθερία; Τι σχέση μπορεί να ‘χει η υπεράσπιση της ελευθερίας ενός λαού με τον πατριωτισμό που διδασκόμαστε από μικρά παιδιά; Στα σχολεία, στις παρελάσεις, παντού»!
Προφανώς ο μιλιταρισμός, οτιδήποτε και αν εννοούν με αυτό οι κυρίες που υποκρίνονται τις μαθήτριες, δεν έχει σχέση με την ελευθερία.
Ομως η παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου, οι νεκροί της Αλβανίας, ο Μιχάλης από το χωριό μου, ο Γιάννης από το διπλανό, όσοι άλλοι, τόσοι και τόσοι, έμειναν εκεί στα βουνά για πάντα υπερασπιζόμενοι μια Ελλάδα και μια ζωή αξιοπρεπή και ελεύθερη, αυτοί έχουν και παραέχουν σχέση με την ελευθερία.
Και όχι μόνο – αυτοί που έμειναν για πάντα στα βουνά, αλλά και εκείνοι «οι νέοι με τα πρησμένα πόδια που τους έλεγαν αλήτες», όλοι οι νεκροί μας, όλοι οι σακατεμένοι μας, όλοι οι ανάπηροί μας, όλοι όσοι έπαθαν για μας (και οπωσδήποτε για τις ακτιβίστριες) έχουν σχέση μόνο με την ελευθερία.
Αυτοί έδωσαν την ελευθερία ακόμη και σε εκείνες τις ευαίσθητες κυρίες να τους περιγελούν. Θα μπορούσα να αρχίσω τα δασκαλίστικα (έτσι κι αλλιώς το έχουν κάνει τόσοι και τόσοι) για την πατρίδα, το έθνος, την ελευθερία, τους προγόνους μας και λοιπά.
Ας μείνουμε στο happening των ακτιβιστριών. Ας δεχθούμε τις καλές προθέσεις τους. Τι ακριβώς ήθελαν να πουν με αυτή την αποκριάτικη εμφάνιση; Επειδή περί αυτού πρόκειται: μας ήρθαν ντυμένες μαθήτριες, μεταμφιεσμένες σαν παιδιά του σχολείου. Μασκαρεμένες. Χρησιμοποίησαν τη σημαία ως άλλοθι για να μπουν στην παρέλαση, για να φανούν, για να δείξουν πως είναι μαθήτριες που διαμαρτύρονται. Δεν πρόκειται για αντιποίηση αρχής: πρόκειται για κάτι χειρότερο, πρόκειται για αντιποίηση αρχών, συμβόλων, αξιών. Με δυο λόγια: έκαναν την 28η Οκτωβρίου Καθαρή Δευτέρα. Να τελειώνουμε: αυτό το happening (λέμε τώρα…), το οποίο συνέλαβαν, σχεδίασαν και εξετέλεσαν αυτές οι κυρίες, είναι, κρίνω, φτηνό, για να μην πω φτηνιάρικο. Θα προτιμούσα να τις δω μασκαρεμένες, να πέφτουν κάτω, να βρίζουν, να αφρίζουν.
Επέλεξαν τη μεταμφίεση και κυρίως επέλεξαν να μας εμφανισθούν τη στιγμή κατά την οποία μαθητές και μαθήτριες παρήλαυναν με τη σημαία του σχολείου τους (ακόμη και μπροστά από βαριεστημένους «επίσημους») για να τιμήσουν, υποτίθεται, μια εθνική γιορτή.
Μια γιορτή φορτισμένη από τη μνήμη και το πένθος ολόκληρου του Εθνους. Μια γιορτή που τελείται στη μνήμη χιλιάδων νεκρών Ελλήνων. Πολύ νέων Ελλήνων, νέων ανδρών στην ηλικία περίπου των ακτιβιστριών. Το χειρότερο: όταν εκείνοι τότε πολεμούσαν και έχαναν τη ζωή τους, ουδέποτε μπορούσαν να διανοηθούν ότι στο μνημόσυνό τους θα κάναμε πλάκα.
Ο κ. Γιώργης Γιατρομανωλάκης είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
